Israëli’s hebben het gehad met die eindeloze oorlogen
Een grootschalig conflict waarin regionale machten worden meegesleurd: misschien is het iemands idee van ‘nationale veiligheid’ in Israël, maar zeker niet dat van Dahlia Scheindlin.
Zondagochtend werden Israëli’s wakker met een voorzichtig collectief gevoel van opluchting. Voor de eerste keer had Iran Israël rechtstreeks aangevallen met een spervuur van meer dan driehonderd drones en raketten. 99 procent van de dreiging werd onderschept door Israël en een coalitie van bondgenoten – meestal voordat ze Israelisch grondgebied konden bereiken. De raketten die er toch doorkwamen, veroorzaakten weinig schade.
Daar zijn we goed weggekomen, was het gevoel bij veel Israëli’s. Maar leden van de regering-Netanyahu willen terugvuren, wat een zoveelste front zou toevoegen aan een oorlog die zich zo al vervaarlijk ver uitstrekt. Door het lint gaan: voor Itamar Ben-Gvir (een extremist die ironisch genoeg minister van Nationale Veiligheid is) is het de enige manier om angst en ontzag af te dwingen in het Midden-Oosten. De andere fanatiekelingen in de regering roeren gretig mee de oorlogstrom.
Hoe moet dat uitdraaien voor de staat Israël, opgericht als een veilige haven voor Joden (en alle Israëlische burgers, democratisch gezien)? Een escalatie met Iran zou alle partijen meezuigen in de draaikolk van een grootschalige oorlog. Het zou zonder precedent zijn, aangezien de twee landen nog nooit rechtstreeks en openlijk in oorlog zijn geweest. Zo’n conflict zou ook andere landen in het Midden-Oosten en grootmachten meeslepen. Een totale oorlog tussen de twee bestbewapende actoren in het Midden-Oosten: misschien is het iemands definitie van nationale veiligheid, maar het is zeker niet de mijne, als Israëlisch burger.
Een populaire boutade in Israël luidt dat “wat niet lukt met geweld, alleen lukt met meer geweld”
Vreselijke escalatie
De dramatische aanval van zaterdagnacht leidde ook de aandacht af van de vreselijke escalatie op de Westelijke Jordaanoever vrijdag. Een veertienjarige Israëlisch-Joodse jongen uit een buitenpost met de naam Angels of Peace – niet dat die buitenpost is opgezet om vrede te brengen – werd vermoord door Palestijnen.
Nog voordat zijn lot gekend was, raasden kolonisten door een nabijgelegen Palestijnse stad, als in een pogrom. Bij de collectieve vergelding werd een man vermoord en werden eigendommen in brand gestoken. Het lijkt bijna niet te vatten, maar toch voelt zo’n incident als het nieuwe normaal na vergelijkbare gebeurtenissen iets meer dan een jaar geleden.
De toestand op de Westelijke Jordaanoever is rampzalig, met Palestijnen die de afgelopen zes maanden vrijwel opgesloten zaten, het wijdverspreide verlies van jobs sinds Israël hun werkvergunningen heeft ingetrokken en de grensovergangen heeft afgesloten, en toenemend geweld van kolonisten, gesteund door een leger dat de woede nog oppookt.
In Gaza ging de aandacht vorige week naar de terugtrekking van een commandodivisie uit het zuiden, maar laat je niet misleiden. De oorlog is niet voorbij en zal ook niet voorbij zijn zolang Israël geen plannen of intenties heeft om er een punt achter te zetten.
Dan pas zal er een eind kunnen komen aan de humanitaire catastrofe in Gaza. En tienduizenden Israëli’s die uit het zuiden zijn verdreven, kunnen nog altijd niet naar huis. Netanyahu en zijn coalitiepartners van de Religieus Zionistische Partij en de Joodse Macht (Otsma Jehudit) verzetten zich tegen alle plannen voor een staakt-het-vuren, waarbij ze dag na dag het leven van Israelische gijzelaars op het spel zetten.
Aan de noordgrens is het verre van rustig. Ook daar kunnen de 80.000 Israelische geëvacueerden niet terug naar huis. Escalatie met Iran is een slecht voorteken voor de vete tussen Israël en Hezbollah. Sinds het begin van de oorlog met Hamas pleiten leden van de Israëlische regering een escalatie in het noorden, met goedkeuring van de meerderheid van het Israëlische publiek. Volgens sommigen is het nog urgenter door de aanval van Iran. Alles minder getuigt van zwakte, zeggen ze.
Meneer Veiligheid
Wat gruwelijk ironisch is aan deze oorlog op alle fronten: hoezeer Netanyahu’s beleid zijn eigen dure doelen heeft geschonden. Je kunt niet naast de spectaculaire mislukking kijken ten aanzien van Iran – nadat hij de VS ertoe had aangezet zich terug te trekken uit de Iran-deal van 2015 ter beperking van nucleaire verrijking, staat Iran vandaag dichter bij een kernwapen dan ooit. Netanyahu pochte dat hij Meneer Veiligheid was en de Palestijnse kwestie wel eventjes van de nationale en internationale agenda zou halen, tot er in oktober in één dag tijd 1.200 Israëli’s werden afgeslacht. Hij liep te koop met Israëls integratie in het Midden-Oosten, die nu onder druk staat, of minstens op de lange baan is geschoven.
Als we verder kijken dan Netanyahu, dan zien we het falen van de dromen van de stichters van Israël en van generaties Israëli’s. Of je het zionisme nu steunt of verafschuwt, neem zijn doelstellingen er eens bij: een veilige haven voor het Joodse volk (vertaald naar een democratisch land betekent dat een veilige samenleving voor iedereen). Een plaats waar het Joodse volk – en iedereen – in veiligheid kan leven. Vergeet het sprookje van ‘een baken onder de naties’: het zionisme hoopte vooral dat Joodse mensen gelijkwaardig zouden worden aan anderen, niet beter of slechter. Het was dus zowel een beweging van exceptionalisme als van uitverkoren zijn, deels met het doel om modaal te worden.
In plaats daarvan stevent Israël af op de status van een paria. Israëli’s kruipen weg in schuilkelders, worden gedwongen hun soevereine grond te ontvluchten, bijeengeperst binnen de krimpende grenzen van hun eigen
land. Trouwe bondgenoten stonden Israël bij tijdens de directe aanval van Iran zaterdagnacht, een clash tussen twee staten, maar door de oorlog van Israël in Gaza, na bijna zes decennia van bezetting, zijn we grote delen van het publiek in het Midden-Oosten en het Westen kwijt. In democratische landen waar mensen vrij stemmen, zullen ze in de toekomst leiders kiezen die veel minder op hebben met Israël.
Baby’s genaamd ‘Jordan’
Voor alle duidelijkheid: Israël heeft ware, vaak onverbiddelijke vijanden, en niet alles kan worden toegeschreven aan de bezetting of zelfs aan de Nakba (de vernietiging van de Palestijnse samenleving van 1947 tot 1949). Hamas en andere militante islamistische groeperingen steken niet onder stoelen of banken dat ze pas tevreden zijn als Israel in welke gedaante dan ook is uitgewist. De laatste tijd reikt ook Iran de hand niet echt in vrede.
Maar hoe kun je ook maar denken dat het voortdurend laten escaleren van oorlogen op meerdere fronten ook maareenvandiebedreigingenzaldoen afnemen? Al te vaak neemt Israël zijn toevlucht tot geweld; een populaire boutade hier luidt dat “wat niet lukt met geweld, alleen lukt met meer geweld”. Daarmee negeer je het buitengewone en blijvende succes van vrede – een volwaardige vrede die een einde maakt aan een conflict, zoals met Jordanië en Egypte.
Zaterdagnacht schoot Jordanië te hulp om Iraanse raketten te onderscheppen, met aanzienlijk risico. Vandaag grappen Israëli’s dat ze hun volgende baby’s ‘Jordan’ gaan noemen. Ze zouden beter de kracht van de vrede hooghouden, voordat eindeloze oorlogen alles vernietigen wat er nog over is.