“Alleen nieuwe commissie kan Operatie Kelk uitspitten”
Het rapport van de Hoge Raad voor de Justitie over Operatie Kelk roept nog veel vragen op. Wat kan de parlementaire onderzoekscommissie nog doen? “Helderheid creëren over Operatie Kelk was precies een van de redenen dat deze commissie werd opgericht.”
“We hebben nog heel wat vragen voor de Hoge Raad voor de Justitie (HRJ) We zullen er zo veel mogelijk vrijdag stellen”, zegt Sophie De Wit (N-VA), voorzitter van de parlementaire onderzoekscommissie Seksueel Misbruik in de Kerk. Tegelijk maakt De Wit zich geen illusies. Volledige klaarheid over het reeds veertien jaar durende gerechtelijke onderzoek naar misbruik in de kerk, beter gekend als Operatie Kelk, is niet haalbaar. De commissie heeft nog een goede tweeënhalve week voor ze haar eigen conclusies en voorstellen moet presenteren en laten goedkeuren in het parlement, dat op 8 mei wordt ontbonden.
“We hadden het luik rond Operatie Kelk graag volledig afgerond, maar dat zal niet lukken. We kunnen onmogelijk de verschillende mensen die in het rapport worden vermeld nog spreken of zelf onderzoeksdaden stellen”, zegt De Wit, die zegt “begrip te hebben voor de redenen voor de vertraging”.
Hetzelfde geluid klinkt bij andere commissieleden. Momenteel ziet het ernaar uit dat een van de aanbevelingen van de commissie zal zijn een nieuwe commissie op te richten die Operatie Kelk voort kan onderzoeken, na de verkiezingen van 9 juni. “Eigenlijk zijn er maar twee opties: ofwel wordt het rapport over Operatie Kelk simpelweg toegevoegd aan onze eindconclusies, ofwel komt er een nieuwe commissie. Alleen dan kan Operatie Kelk helemaal uitgespit worden”, zegt commissielid Ben Segers (Vooruit). Wie in die nieuwe onderzoekscommissie zal zetelen en of die er zal komen, is maar de vraag: alles hangt af van de verkiezingsuitslag. Al hebben de verschillende commissieleden die De Standaard spreekt, vertrouwen dat “er politieke wil is om dit uit te zoeken”.
Geen juist adres
Naar het rapport van de HRJ werd reikhalzend uitgekeken. “Hoe Operatie Kelk is verlopen en breder, wat het gerecht heeft gedaan, is een van de redenen dat de parlementaire onderzoekscommissie werd opgericht”, zegt voorzitter De Wit, al was dat “maar een deel van de opdracht”. In eerste instantie had het rapport er eind februari moeten liggen. Die deadline werd niet gehaald. Dat heeft volgens de HRJ verschillende redenen: verschillende mensen die de raad wou bevragen, zoals magistraten of politiemensen, waren overleden of metpensioen,vansommigenvond de HRJ geen correct adres, sommigen wilden hen simpelweg niet te woord staan.
Twee van de aanbevelingen die de HRJ maakt, moeten het controleorgaan van de justitie voortaan meer slagkracht geven: toegang tot het rijksregister om de meest recente adresgegevens van mogelijke getuigen te vinden; en de verplichting voor gerechtelijke overheden, zoals rechtbanken, om op de vragen van de HRJ in te gaan. Ook had de HRJ geen toegang tot de werkdocumenten van de procureur-generaal en de federale procureur. Of er nu druk is geweest vanuit de kerk of niet? De HRJ kan het niet uitsluiten, maar ook niet bevestigen.
Onderzoeksrechter
Net op die gebieden waren de onderzoeksmogelijkheden van de parlementaire onderzoekscommissie van pas gekomen. “In tegenstelling tot de HRJ, heeft de parlementaire onderzoekscommissie voor een groot deel dezelfde mogelijkheden
“We kunnen onmogelijk de mensen die in het rapport worden vermeld nog spreken of zelf nog onderzoeksdaden stellen”
Sophie De Wit (N-VA)
Voorzitter
onderzoekscommissie
als een onderzoeksrechter”, zegt oud-magistraat Henri Heimans, die de onderzoekscommissie juridisch adviseert. De commissie kan getuigen oproepen en onder ede verhoren, maar ook huiszoekingen bevelen. Met andere woorden: beslag leggen op de werkdocumenten van de procureur-generaal en de federale procureur. Tenminste, als het dat nuttig acht en het geen invloed heeft op het gerechtelijk onderzoek, voegt Heimans daaraan toe.
Hij herinnert eraan dat dit in het verleden al is gebeurd: onder meer in de parlementaire onderzoekscommissie rond de affaire Fortis in 2009, ook al liep het gerechtelijk onderzoek toen nog.