Niet alles komt van boven
Moeten we ons bedreigd voelen door een hogere macht, of biedt ze ons net redding? Of nemen we het lot eindelijk in eigen hand? Animalia werpt prikkelende vragen op, maar af en toe gaat de film de dichte mist in.
Eens een ander geluid horen tussen al dat Angelsaksische filmgeweld kan deugd doen. In Animalia, het langspeeldebuut van Sofia Alaoui, is Frans de voertaal van een Marokkaanse kaste van projectontwikkelaars en regionale bestuurders – de grens tussen die belangen is flou in dat afgelegen binnenland, een eind van de kuststeden. Arabisch is dan weer de taal waarin verschillende sociale klassen elkaar proberen te verstaan. En als de hoogzwangere Itto (een betoverende Oumaïma Barid) van haar rijke man Amine (Mehdi Dehbi) en schoonfamilie gescheiden wordt en zichzelf moet zien te redden, herinnert ze zich haar povere afkomst en het Berbers dat daarbij hoort.
Onverklaarbare verschijnselen houden Marokko in de ban. Wegen worden afgesloten, mensen komen hun beloftes niet na, het is ieder voor zich in een land dat bijeengehouden wordt door een communitygevoel en nog meer door een strakke staatsreligie. Animalia wordt een sciencefictionfilm genoemd, maar meer dan een achtergrond levert dat genre niet. Echt bedreigend zijn de stapelwolken met groene lichten ook niet, al moeten tv-journaals en checkpoints erop wijzen dat de lokale bevolking daar anders over denkt.
Sociaal bewogen roadmovie
Alaoui gebruikt de vertwijfeling slim om door de broosheid te breken van vastgeroeste waarden en schijnheilige idealen. Terwijl Amine en zijn familie eindeloos loungen in de gouden kussens van de gouverneurswoning, probeert Itto haar weg terug te vinden langs vergeten dorpen en prachtige, maar lege landschappen. Hier betekenen haar privileges niets en is ze zelfs door Allah verlaten.
Zo wordt Animalia een sociaal bewogen roadmovie die vragen stelt over de positie van de vrouw in de islam, en over de positie van de islam in een samenleving – het is ook de openingsfilm van het Mooov- festival dat inzet op solidariteit en hoe daarnaar gekeken wordt buiten de westerse wereld. De relevante bespiegelingen vervagen echter weleens in een esoterische mist van gemeenplaatsen over arm en rijk, bijgeloof en keukenfilosofie. Dat zet zich visueel door, zoals in een close-up van een vallende traan die opstijgt naar een sterrennevel om te hergroeperen in de iris van een oog. Ook de dieren – vogels, mieren, zeker de honden – proberen iets te vertellen.
Het ontbreekt de jonge regisseuse nog wat aan narratieve en technische kunde om te toveren met bevreemding en levensvragen zoals Bong Joon-ho of Alex Garland dat doen. Maar haar drang is voelbaar en maakt veel goed. Uit de contouren die ze schetst, kun je wellicht meerdere boodschappen halen. Misschien is dit er een: of het nu aliens zijn of een andere hoge macht, we moeten niet altijd naar boven kijken om ons bedreigd of gered te wanen. Daarvoor hebben we meer dan genoeg aan elkaar.
Animalia Van: Met:
Sofia Alaoui Oumaïma Barid, Mehdi Dehbi, Fouad Oughaou (90 min.)
In de bioscoop
★★★☆☆
De bespiegelingen vervagen weleens in een esoterische mist van gemeenplaatsen over arm en rijk, bijgeloof en keukenfilosofie