Is de economische rem in de VS kapot?

Toen de Turkse president Recep Tayyip Erdogan de inflatie wilde bestrijden met renteverlagingen, kwamen de meeste economen niet meer bij van het lachen. Een hogere rente geldt al sinds jaar en dag als het meest probate middel tegen een te hoge inflatie. Economen zijn het over bijna alles oneens, maar daarover heerst grote eensgezindheid.

Maar Erdogan wist het beter. Zijn redenering was simpel en klonk voor veel mensen best geloofwaardig. Een hogere rente maakt lenen duurder, en die hogere kosten sijpelen door in de prijs van producten en diensten. Alles stijgt dan in prijs, en dat versterkt de inflatie juist, in plaats van ze te dempen.

Intussen is ook Erdogan teruggekeerd van zijn ongewone denkbeeld. Maar de vraag hoe efficiënt een hogere rente is in het bestrijden van de inflatie, blijft wel intrigeren. Vooral nu de afgelopen weken in de Verenigde Staten gebleken is dat de inflatie erg hardnekkig blijft, ondanks een hoge rente.

“Wat als de renteverhogingen de economie juist gestimuleerd hebben, in plaats van afgeremd”, zo vroeg Bloomberg zich deze week af. Het is vloeken in de kerk, gaf het agentschap zelf toe, maar er zijn economen die niet op een godslastering meer of minder kijken. Ze verwijzen naar de cijfers: sinds de rente omhoog is gegaan, bleven de werkloosheid laag, de bedrijfswinsten hoog en de economische groei gezond. Deze week nog verhoogde het Internationaal Muntfonds (IMF) zijn groeiverwachting voor de VS. Opmerkelijk, nu de Fed fors op het rempedaal aan het duwen is.

Het is zoeken naar verklaringen. Een van de mogelijke elementen is dat de Amerikanen door de extra rente-inkomsten op hun spaargeld meer te besteden hebben. Ze kunnen eens extra op restaurant, ze kopen een nieuwe smartphone of nemen nog een extra streaming-abonnement. Dat effect zou mogelijk sterker zijn dan de rem die de hogere rente zet op leningen voor bijvoorbeeld auto’s en huizen. Volgens Wall Street-coryfee David Einhorn doet de hoge rente jaarlijks 400 miljard extra in de zakken van de huishoudens belanden. Hij is bij degenen die vermoeden dat de recente renteverhogingen de economie hebben aangewakkerd, in plaats van afgeremd.

Voorlopig hoort hij bij een klein groepje dissidenten. De meeste economen blijven geloven dat een hogere rente remmend werkt. Maar dat die werking in de VS minder soepel verloopt dan verwacht, daar kan niemand omheen. Ook voorzitter Jerome Powell niet. Hij houdt de rente waarschijnlijk nog even ongewijzigd. Een eerste verlaging lijkt er voorlopig nog niet in te zitten. De echte durvers onder de analisten houden er zelfs rekening mee dat de volgende stap nog een verhoging wordt.

In 'De Balans' wordt de economische actualiteit op een eigenzinnige wijze onder de loep genomen.

De vraag hoe efficiënt een hogere rente is in het bestrijden van de inflatie, intrigeert. In de Verenigde Staten is gebleken dat de inflatie hardnekkig blijft, ondanks een hoge rente