Extra Amerikaanse wapens voor Oekraïne: “Een kwestie van dagen”
De VS willen Tiktok loswrikken uit de controle van China, via een gedwongen verkoop binnen het jaar. Als dat niet lukt, willen ze Tiktok verbieden. Een ongeziene maatregel, al zijn Amerikaanse apps als Facebook en X al jaren verboden in China.
Nu het Huis van Afgevaardigden voor 61 miljard dollar militaire hulp aan Oekraïne heeft goedgekeurd, kondigen Amerikaanse topmilitairen aan dat er “heel snel” wapens aan Kiev geleverd zullen worden. Behalve duizenden artilleriegranaten en luchtdoelraketten zouden er ook langeafstandsraketten op komst zijn.
De maandenlange obstructie door een groep Republikeinse Congresleden heeft de goedkeuring van de miljardenhulp aan Oekraïne uiteindelijk niet kunnen tegenhouden. Zaterdag werd in het Huis van Afgevaardigden een steunpakket van 61 miljard dollar goedgekeurd. Begin deze week zal het pakket probleemloos door de Senaat passeren en dan zal president Joe Biden het meteen bekrachtigen.
Amerikaanse topmilitairen beloven dat het “slechts enkele dagen zal duren” vooraleer de eerste wapentransporten vanuit Duitsland en Polen naar Oekraïne kunnen vertrekken. In die landen beschikt het Amerikaanse leger over grote stocks van artilleriegranaten en luchtdoelraketten die meteen aangesproken kunnen worden. “We hebben een robuust logistiek netwerk dat ons in staat stelt om snel militair materieel te transporteren”, verklaarde Pentagon-woordvoerder generaal-majoor Patrick Ryder. “We kunnen binnen enkele dagen leveren.”
Op de Oekraïense verlanglijst staan in de eerste plaats 155 mmartilleriegranaten. De afgelopen maanden zag het leger van president Volodimir Zelenski zijn reserves onrustwekkend slinken en moest er steeds zuiniger omgesprongen worden met dit type granaten. Daardoor kon het Russische leger terreinwinst boeken.
Terreinwinst door Oekraïne blijft klein
Ander wapentuig dat de komende dagenenwekennaardeOekraïense grens gespoord zal worden: draagbare Stinger-luchtdoelraketten en raketten voor Himars-lanceerders die een bereik hebben van 70 kilometer en vorig jaar nog een belangrijke rol speelden bij het terugdringen van het Russische leger.
CIA-directeur Bill Burns zegt dat de klokt tikt en dat er niet getalmd mag worden met de wapenleveringen. “Snel handelen is cruciaal. Zonder extra Amerikaanse steun dreigt Oekraïne de oorlog tegen het einde van dit jaar te verliezen.”
Eens de Amerikaanse wapens aan het front arriveren, zal het Oekraïense leger meer kans maken om Russische gevechtsvliegtuigen af te schrikken, de Russische bevoorradingslijnen te raken en nieuwe Russische grondoffensieven te ontmoedigen.
De kans dat Kiev met de nieuwe wapens in staat zal zijn om zelf opnieuw terrein te winnen, is klein. Daarvoor is de overmacht van het Russische leger momenteel te groot. Zo beschikt president Vladimir Poetin over liefst 161.000 gepantserdevoertuigen,terwijlOekrainehetmet22.000exemplarenmoet doen. Dezelfde wanverhouding is er bij de vliegtuigen: 4.200 tegen 320.
Of de VS opnieuw langeafstandsraketten zullen leveren, is nog niet duidelijk. Die zogenaamde ATACMS-raketten hebben een reikwijdte van maximaal 300 kilometer en werden tot nu toe sporadisch ingezet aan het Oekraïense front. Oekraïense legerbronnen zeggen dat de ATACMS een groot voordeel kunnen opleveren. Vorig jaar werd met die raketten een Russisch vliegveld in bezet gebied aangevallen en daarbijwerdenonderanderenegen Russische helikopters vernietigd.
De televisiezender NBCNews berichtte vorige maand op basis van Amerikaanse regeringsbronnen dat president Joe Biden de levering van langeafstandsraketten aan Zelenski heeft toegezegd. Pentagonwoordvoerder Ryder wil dat nieuws voorlopig niet bevestigen . “Wij hebben altijd gezegd dat zo’n levering niet uit te sluiten is, maar vandaag kan ik daarover niets zeggen.”
“Snel handelen is cruciaal. Zonder extra Amerikaanse steun dreigt Oekraïne de oorlog tegen het einde van dit jaar te verliezen”
Bill Burns
CIA-directeur
Enorme wapenvoorraad
Nu het Amerikaanse Congres de miljardensteun aan Oekraïne bijna heeft goedgekeurd, kunnen ook de Amerikaanse wapenfabrieken op volle toeren beginnen te draaien. General Dynamics kondigde de opening aan van een nieuwe fabriek in Dallas, waar hulzen voor de 155 mm-granaten gemaakt zullen worden. Sinds het begin van de oorlog verdubbelden Amerikaanse wapenfabrieken de productie van de 155 mm-granaten van 14.000 naar 30.000 per maand. Het is de bedoeling dat er tegen 2025 100.000 exemplaren per maand geproduceerd worden.
Eens de Amerikaanse wapenopslagplaatsen in Europa aangesproken zullen worden, wil Biden dat die Europese stocks voortdurend vanuit de VS aangevuld worden. Op Amerikaans grondgebied bevinden zich reusachtige wapenopslagplaatsen, zoals die van McAlester in de staat Oklahoma. Vanuit die basis kunnen op elk moment honderden containers met wapentuig verscheept worden.
Het nieuwe Amerikaanse militaire steunpakket voor Oekraïne komt boven op vorige hulpmaatregelen ter waarde van in totaal 44,2 miljard dollar.
Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden heeft zaterdag niet alleen gestemd over steun voor Oekraïne en Israël, het heeft ook een wet goedgekeurd die Bytedance, het Chinese moederbedrijf van Tiktok, dwingt om zijn succesvolste app te verkopen. Zoniet zal de app in de VS worden verboden.
Inmaartstemdendezelfdepolitici al voor een heel gelijkaardige wet, maar er zijn twee belangrijke verschillen. Ten eerste: de Senaat toonde weinig animo om die vorige versie te behandelen, onder meer omdat heel wat senatoren vreesden dat het electoraal een slecht idee is om Amerikaanse jongeren in een verkiezingsjaar hun favoriete app af te nemen. De wet was dus een stille doodaanhetsterven.Dezekeerhebbendesenatorengeenkeuze,omdat de Tiktok-wet gekoppeld werd aan steun voor Oekraïne en Israël, waar indeSenaateenruimemeerderheid voor is. President Biden heeft al gezegd dat hij de wet zal goedkeuren als ze hem wordt voorgelegd.
Het andere verschil is dat de nieuwe versie van de wet meer tijd laat voor de verkoop van Tiktok: in plaats van zes maanden is dat nu negen maanden, verlengbaar tot een jaar. Dat maakt een heel verschil. Het komt tegemoet aan de bezwaren van sommige senatoren, onder meer omdat het betekent dat Bytedance waarschijnlijk een betere prijs kan onderhandelen voor Tiktok. Dat is goed voor alle Bytedance-aandeelhouders, ook de Amerikaanse miljardair Jeff Yass, een belangrijke geldschieter van Republikeinse politici, onder wie Donald Trump.
Bytedance mag dan een Chinees bedrijf zijn (en dus onderworpen aan de Chinese wet), 60 procent van de aandelen is in handen van internationale investeerders.
Over de verkiezingen getild
Dat er meer tijd is voor de gedwongen verkoop, heeft nog een ander gevolg: de kwestie wordt over de Amerikaanse verkiezingen van november getild. Dat betekent dat er meer tijd is om met Bytedance en de Chinese overheid tot een onderhandelde oplossing te komen.
China kan immers dwars gaan liggen. Zo kan het de verkoop blokkeren van een belangrijk onderdeel van Tiktok: het algoritme dat bepaalt welke video’s een gebruiker te zien krijgt. Dat algoritme wordt algemeen beschouwd als een essentiële factor in het succes van de app.
Als Tiktok verkocht wordt zonder het algoritme, zijn er maar twee mogelijkheden: ofwel moet de koper snel een nieuw algoritme ontwikkelen, wat mogelijk betekent dat de app (veel) minder goed werkt. Ofwel krijg je een Amerikaanse app die toch teruggrijpt naar het algoritme van het Chinese Bytedance. Daardoor zou het eigenlijke doel van de gedwongen verkoop – Tiktok lostrekken uit de vermeende invloed van de Chinese overheid – niet gerealiseerd worden. Bovendien zou een verkoop van Tiktok zonder het algoritme veel minder opbrengen voor de (Amerikaanse) aandeelhouders van Bytedance.
“Project Texas”
Hoe groot is die Chinese invloed op Tiktok eigenlijk? Daarover lopen de meningen uiteen. Amerikaanse politici vrezen dat de Chinese overheid via Bytedance toegang kan krijgen tot de gegevens van Amerikaanse burgers. Een tweede zorg is dat China het algoritme kan manipuleren, en zo invloed kan uitoefenen op jongeren in de Verenigde Staten, door bepaalde inhoud te promoten of juist weg te moffelen.
Tiktok is echter een afzonderlijk bedrijf van Bytedance, officieel gevestigd in de Kaaimaneilanden en met hoofdkwartieren in Singapore en de VS. De ceo is Shou Zi Chew, geboren in Singapore en opgeleid in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.
In 2020 probeerde voormalig president Donald Trump ook al eens, tevergeefs, om een verkoop van Tiktok af te dwingen. Tiktok reageerde met de belofte om alle gegevens van Amerikaanse gebruikers in de VS te bewaren op servers van het Amerikaanse softwarebedrijf Oracle. De keuze van dat bedrijf was waarschijnlijk geen toeval: de baas van Oracle, Larry Ellison, is een belangrijke financier van de Republikeinse partij en een medestander van Trump.
Die operatie, door Tiktok “Project Texas” genoemd, zou het bedrijf 1,5 miljard dollar hebben gekost. Maar het stelde Amerikaanse politici niet gerust: het algoritme bleef onder controle van Bytedance in China en het is onduidelijk in welke mate medewerkers van Bytedance nog toegang hebben tot gegevens van Amerikaanse Tiktokgebruikers. Sinds zaterdag ziet het er sterk naar uit dat Project Texas een maat voor niets is geweest.
Tiktok zal zeker proberen de nieuwe wet aan te vechten bij het Amerikaanse gerecht. Volgens juristen is de kans reëel dat het daar gelijk haalt. En dan zijn we terug bij af
Meta of Microsoft als overnemers?
Er is nog een obstakel voor een snelle, gedwongen verkoop van Tiktok, namelijk: wie zou het bedrijfkunnenkopen?Dewaardevan Bytedance in zijn geheel wordt op 225 miljard dollar geschat. Tiktok is niet de enige maar wel veruit de succesvolste activiteit van Bytedance: waarschijnlijk is het socialemediakanaal dus goed voor het leeuwendeel van die 225 miljard. Wie kan dat op tafel leggen? Een bedrijf als Meta of Microsoft wellicht. Maar die bedrijven liggen in de VS al onder vuur, omdat ze te groot en machtig zijn geworden. Een overname van Tiktok door Meta lijkt daarom moeilijk denkbaar. Dat laat nog wel de mogelijkheid open dat een consortium van investeerders Tiktok overneemt, bijvoorbeeld met als doel het bedrijf naar de beurs te brengen.
Als een verkoop onmogelijk blijkt of niet tijdig kan doorgaan, dan stevenen we af op een verbod van Tiktok in de VS. Een maatregel zonder voorgaande, al is het omgekeerde al jaren het geval: tal van Amerikaanse apps zoals Facebook, Snapchat of X zijn in China verboden.
Ondertussen zal Tiktok ongetwijfeld proberen de nieuwe wet aan te vechten bij het Amerikaanse gerecht, waarschijnlijk op basis van het Eerste Amendement op de Amerikaanse Grondwet dat overheidscensuur verbiedt. Volgens juristen is de kans reëel dat Tiktok voor de rechtbank gelijk haalt. En dan zijn we terug bij af.