Franstaligen willen de federale regering als ‘politieke arbiter’
De volgende Waalse regering zal minder ministers tellen. Dat mag men tenminste verwachten, want alle Franstalige partijen beloven het. Over een alcoholban in het verkeer en Nederlands op school zijn de meningen verdeeld.
Als de verschillende regeringen van ons land het niet eens raken, dan krijgt de federale regering de beslissende stem. Ziedaar een standpunt waar alle Franstalige partijen het over eens zijn. Dat blijkt uit De Stemtest van De Standaard en VRT NWS. De MR wil een “gepast arbitrageproces in ons politiek systeem zodat ons land met één stem kan spreken en er getrancheerd kan worden bij conflicten tussen de deelstaten”. Bij de PS ziet men ook een coördinerende rol voor de federale overheid “bij grote crises zoals covid of de overstromingen”. Les Engagés denkt aan een federaal niveau met “minder competenties, maar meer macht”. Voor Ecolo moet de federale regering het laatste woord krijgen als de deelstaten het niet eens raken over thema’s als klimaatbeleid. Dat was deze regeerperiode eerder de regel dan de uitzondering.
Nog een punt waar alle Franstalige partijen het over eens zijn is dat de Waalse regering te groot is. Ecolo, Les Engagés en de MR pleiten voor een systeem van ‘doubles casquettes’, ministers met verschillende petjes, die zowel in de Waalse als de Franse Gemeenschapsregering zitten. Dat systeem bestond tot voor enkele jaren, met onder meer één enkele minister-president voor beide regeringen. Op de MR en de PS na willen ze ook allemaal dat de lonen van parlementsleden dalen. PTB/PVDA wil die halveren. Voor Ecolo mag er 30 procent af. De MR wil liever besparen door te snoeien in het aantal parlementsleden. In plaats van met 75 Waalse parlementsleden nu, moet het volgens de liberalen met 50 ook lukken. Ook Les Engagés wil minder volksvertegenwoordigers. Opvallend: PVDA/PTB niet. “75 volksvertegenwoordigers voor 4 miljoen inwoners is niet overdreven.”
(Don’t) Drink and drive
De partijen kregen ook de stelling voorgeschoteld dat wie rijdt, helemaal geen alcohol gedronken mag hebben. PVDA/PTB, Ecolo, Défi en de MR zijn voor zo’n nultolerantie. De PS niet, die zet in op strengere controles. Opvallend, aan de overkant van de taalgrens zijn Open VLD en Vooruit het hierover oneens met hun zusterpartij. Vooruit bepleit een volledige alcoholban in het verkeer, Open VLD wil “degenen die zich mooi houden aan de toegestane hoeveelheid niet straffen”.
Op sommige vlakken tonen partijen zich erg streng. Zo hebben Les Engagés en de MR geen begrip voor kinderen die niet ‘de verplichte vaccinaties’ gekregen hebben. Op dit moment is alleen een vaccinatie tegen polio verplicht. Kinderen die daar niet tegen gevaccineerd zijn, zijn wat de
MR en Les Engagés willen kinderen die niet gevaccineerd zijn, toegang tot school ontzeggen
MR en Les Engagés betreft niet welkom op school. De andere partijen vinden dat de kinderen niet gestraft mogen worden voor beslissingen van hun ouders en staan meer sensibilisering voor.
Voorbij de taalgrens
Over het aantal Waalse werkzoekenden dat de taalgrens oversteekt richting openstaande Vlaamse vacatures is de voorbije regeerperiode veel te doen geweest. Maar de stelling dat Waalse werkzoekenden een sanctie moeten krijgen als ze een jobaanbieding in Vlaanderen weigeren, verdeelt. Défi, Les Engagés en Ecolo willen niet dwingen maar aanmoedigen. De MR en de PS houden er een striktere kijk op na. “Behalve in uitzonderlijke
gevallen mag een werkloze geen geschikte baan weigeren als die bereikbaar is en op minder dan 60 kilometer van zijn woonplaats (in eender welk gewest).”
Vaak speelt bij dit soort vacatures een taalprobleem. Maar op de vraag of Nederlands een verplicht vak moet zijn voor alle leerlingen in het Franstalig onderwijs springt het antwoord van de PS in het oog. De partij antwoordt negatief. Die verplichting om Nederlands te leren, zat nochtans in het regeerakkoord van de Franse Gemeenschap en PS-minister Caroline Désir heeft zich er voluit achter geschaard. Voor PVDA/PTB, met de perfect tweetalige Raoul Hedebouw als voorzitter, is “elkaar begrijpen in een meertalig land zoals België van groot belang voor de eenheid van het land”. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez, zelf een product van een schoolloopbaan zonder een minuut Nederlandse les, is eveneens voor verplichte taallessen Nederlands.
En in de categorie ‘nooit gedacht’: behalve de regeringspartijen PS en MR is ook PVDA/ PTB voorstander van blijvende Waalse steun voor de (verlieslatende) Grote Prijs Formule 1 van België in Francorchamps.