“Revolutieconsultant” geeft links Frankrijk weer hoop
Velen dachten niet dat ze het ooit nog zouden zien: lachende Franse socialisten die hun kandidaat vol enthousiasme toejuichen. Toch is dat wat er gebeurt wanneer de Europese lijsttrekker van de Parti Socialiste, Raphaël Glucksmann, opduikt.
Raphaël Glucksmann (44) is de zoon van de Franse sterfilosoof André Glucksmann en partner van een sterjournaliste van de publieke omroep. Door zijn tegenstanders wordt hij weggezet als de belichaming van een salonsocialist uit de chique quartiers van Parijs. Voor de Franse pers is hij l’intellectuel die de socialisten weer hoop geeft.
Hoop is iets dat de Franse socialisten al een tijdje niet meer hadden. Het tijdperk dat de sociaaldemocraten de plak zwaaiden in links Frankrijk, was voorbij. Verslagen hingen ze de voorbije jaren hun karretje achter de trekker van de radicale JeanLuc Mélenchon (La France Insoumise), samen met de communisten en de groenen. Het pad dat die trekker insloeg, was bezaaid met zoveel putten en kuilen – niet zelden door kopman Mélenchon zelf gegraven – dat die linkse formatie al snel weer uiteenviel.
Nu zijn ze weer allemaal alleen op pad voor de Europese verkiezingen. Alleen én verdeeld. Samen zouden ze misschien kunnen tippen aan de twee koplopers in de peilingen. Die geven stuk voor stuk vrije baan aan de topman van het uiterst rechtse Rassemblement National, Jordan Bardella. Die zou nu bijna een derde van de Franse stemmers kunnen overtuigen. De kandidate van president Emmanuel Macron, Valérie Hayer (Renaissance), hinkt achterop met een vijfde van de stemintenties. Zij wordt achternagezeten door Glucksmann.
Die lijkt erin te slagen de verdeelde socialisten weer in harmonie te laten leven, maar heeft de rest van de linkse familie tegen zich in het harnas gejaagd. Marie Toussaint, Europakandidate voor de groenen, waarschuwt dat de “chouchou van de media” een terugkeer naar François Hollande is. Dat is geen compliment. Communist Léon Deffontaines zei dat “we met hem van gauche caviar naar gauche du dollar zijn gegaan”. Ook dat is bij onze zuiderburen een stevig verwijt. Maar het is François Ruffin, wellicht de opvolger van Mélenchon aan de top van diens partij, die het felst van leer trekt tegen de “wereldvreemde, losgekoppelde” Glucksmann – een symbool “van de elite die arrogant en onbewust vooruitgaat”.
In Georgië en Oekraïne
De kloof tussen hem en Mélenchon is volgens Glucksmann te diep om een links blok te vormen. Op vlak van Europa staan ze bijna lijnrecht tegenover elkaar. De sociaaldemocraat wil, net als Macron, voluit gaan voor Europese steun aan Oekraïne en de toetreding van dat land tot de EU.
In een vorig leven was Glucksmann adviseur van de voormalige Georgische president Mikhail Saakasjvili. Die maakte hij warm voor Europese integratie en hij nam deel aan besprekingen met Europa in het licht van een dreigende confrontatie met het Rusland van Poetin. De jonge Glucksmann werd een link tussen Tbilisi en toenmalig Frans president Nicolas Sarkozy, die een sleutelrol had in de bemiddeling bij het conflict met Rusland in ZuidOssetië.
Na de verkiezingsnederlaag van Saakasjvili in 2013 trokken Glucksmann en zijn vrouw Eka Zgouladze, viceminister van Binnenlandse Zaken van Georgië, naar Oekraïne. Daar stonden de protesten op het Maidanplein op uitbarsten. Ook daar verspreidde hij het Europese gedachtegoed en werd er adviseur van bokser en oppositieleider Vitali Klytsjko. Hij omschreef zijn baan toen als “revolutieconsultant”. Vanuit Kiev stuurde Glucksmann een bericht naar mei ’68-boegbeeld Daniel Cohn-Bendit, een familievriend: “Het is zover, jij kunt het museum in. Ze hebben het hier honderd keer beter gedaan dan jij. En dan nog in de winter.”
Zijn internationale focus is meteen ook een reden waarom de PS niet te vroeg victorie moet kraaien. Glucksmann kan hen in Europa misschien een kleine renaissance bezorgen, voor de presidentsverkiezingen over drie jaar zal hij de socialisten niet uit het slop halen. Hij geeft zelf toe dat hij “nooit enthousiast werd van het idee om te betogen voor iets als pensioenen”.
“Le candidat bobo”
Bardella verwijt “le candidat bobo” dat hij zo “inzit met de zorgen van anderen – Rwandezen, Oeigoeren en Georgiërs – dat hij die van de zijne vergeet.” Glucksmann geeft toe dat hij zich “cultureel gezien meer thuisvoelt in New York of Berlijn dan in Picardië”, maar voegt toe dat de elite waartoe hij behoort, moet proberen die Picards ook te begrijpen, “iets wat nu amper gebeurt”.
De socialist richt zijn pijlen echter vooral op Macron in een wedstrijdje om-termeest-Europeaan. Hij geeft toe dat hij onder de indruk was van de Europa-toespraak die de pas verkozen president in 2017 gaf aan de Sorbonne, maar bekritiseert zijn staat van dienst. Volgens hem sprak Macron “pro-Europese woorden, maar voerde hij geen pro-Europees beleid”.
Macron gaat donderdag zijn Sorbonnetoespraak nog eens overdoen om een idee te geven van waar hij heen wil met Europa. Zo stapt hij mee in de campagne voor de Europese verkiezingen. Maar Glucksmann is niet van plan hem vrij spel te geven. Hij besloot om een dag eerder zijn visie van Europa al uit de doeken te doen.
Het is uit de vijver van Macron dat de sociaaldemocraat nog stemmen hoopt te vissen. Met name de pro-Europese Macronstemmers die ontgoocheld zijn door de bocht naar rechts die de president de voorbije jaren genomen heeft.
Glucksmann lijkt erin te slagen de verdeelde socialisten weer in harmonie te laten leven, maar heeft de rest van de linkse familie tegen zich in het harnas gejaagd