Grote Poëzieprijs voor Peter Verhelst
LITERATUUR Peter Verhelst wint de prestigieuze Grote Poezieprijs met Zabriskie, een bijzondere bundel waarin zowel het einde van de oude als het begin van een nieuwe wereld doorheen zindert. “Beginnen en opnieuw beginnen. Zo hartverscheurend mooi kan dat zijn”, schrijft de jury van de Grote Poëzieprijs over Zabriskie, waarin Peter Verhelst de lezer in een woestijnlandschap dropt, een mythisch universum waarin twee geliefden zeven ‘voyages’ ondernemen, onderbroken door vier fata morgana’s en een oase – een verzinnebeelding van het leven, door Verhelst geschetst in een beeldende, zintuiglijke taal.
Zabriskie is het slotdeel van een trilogie. Samen met Zon (2015) en 2050 (2021) vormt de bundel een dystopie over de mens die naar houvast zoekt in een tijd die naar ondergang ruikt. Maar er klinkt ook een ander geluid in door: hoop en verlangen naar een nieuw begin. “Het is een koortsige trip naar de essentie van menselijk leven”, aldus het juryrapport. Anders dan de eerdere delen in de trilogie roept de bundel op tot dromen, dansen en zingen, als tegengif tegen de apocalyps.
Zabriskie verwijst naar Zabriskie Point in Death Valley, een van de heetste plekken op aarde, maar evengoed naar de gelijknamige film van Michelangelo Antonioni. Zo zitten er in de bundel ook verwijzingen naar de Goldbergvariaties van Bach en de choreografie die Anne Teresa De Keersmaeker daarop maakte, naar kunstenaars als Bram Demunter en Dirk Braeckman. Pijn en troost, kracht en broosheid liggen in deze poëzie dicht bij elkaar. Verhelst laat alles uitlopen op een laaiend vuurwerk. “Een gloedvolle, bezwerende bundel die uitnodigt tot reflectie en die de taal viert, met dromen, visioenen, gezangen en rituelen, een sprookjesachtige bundel waarin we in deze donkere tijden troost kunnen vinden”, aldus de jury.
Aan de Grote Poëzieprijs, de opvolger van de VSB-Poëzieprijs, is een bedrag van 20.000 euro verbonden. De publieksprijs gaat naar de bundel Anker kruis hart van Sofie Verdoodt.