Iraanse rechter veroordeelt prominente rapper ter dood
Rapper Toomaj Salehi , een populaire stem in de Iraanse antiregimeprotesten, werd deze week ter dood veroordeeld. Het regime in Teheran, dat zegt Palestina te willen bevrijden, voert zijn repressie op tegen Iraanse vrouwen en dissidenten.
Een “revolutionaire rechtbank” in de stad Isfahan negeert een uitspraak van het Iraanse Hooggerechtshof, dat een eerdere veroordeling van de kritische rapper Toomaj Salehi tot zes jaar cel had verkort tot drie jaar. Volgens de rechtbank in Isfahan ging het slechts om een “advies” van het Hooggerechtshof. Salehi werd prompt gevonnist voor “corruptie op aarde”, een religieuze term die een brede waaier aan verstoringen van de gevestigde orde omvat en waarop doorgaans de doodstraf staat.
Bizar genoeg werd Salehi daarenboven veroordeeld tot twee jaar uitreisverbod en een verbod van twee jaar op artistieke activiteiten. Een openbare bekendmaking kwam er niet, het nieuws werd woensdag door Salehi’s advocaat Amir Raesian onthuld in de Iraanse krant Shargh.
Toomaj Salehi (33) botste al voor de recente golf van vrouwenprotesten op het islamitische regime in Teheran. Zijn song ‘Muizenhol’ (‘Soorakh Moosh’), in 2021, was een typische stoutmoedige aanklacht tegen zowel de overheid, collaborateurs, meelopers en apologeten van het regime in binnen- en buitenland, die beter kunnen wegkruipen in een muizenhol, want “als jij en ik ‘wij’ worden, zijn we onbegrensd, wij zijn de redders van onze tijd”, rapte hij.
Voor Iraanse normen gingen Salehi’s creatieve verzen, die de hele waslijst aan verzuchtingen van het volk dekken, erg ver. In ‘Omen’ (‘Faal’) leest hij in koffiegruis de toekomst van het islamitische regime “na 44 jaar falen”. In ‘Zweep’ (‘Shallagh’) worden de onbedekte haren van vrouwen “een zweep in jullie gezicht”. In ‘Slagveld’ (‘Meydoone Jang’) rapt Salehi dat “we de straten opgaan als geesten en jullie nachtmerrie worden”.
De begeleidende video’s tonen Salehi in grijze Iraanse woonblokken, langs stoffige autosnelwegen of in rauwe ondergrondse parkeergarages. Hij vergaarde er een grote, overwegend jonge aanhang mee, die nog groeide toen hij in september 2021 een eerste keer werd gearresteerd wegens “propaganda tegen het regime” en het “beledigen van de autoriteit van de Opperste Leider”, ayatollah Ali Khamenei (85).
Daarmee begon een carrousel van aanklachten, vrijlatingen en veroordelingen. Toen eind september 2022 massale volksprotesten uitbraken na de dood van Mahsa Amini (22), stond Toomaj Salehi mee in de straten de menigte aan te vuren. Een maand later werd hij opnieuw gearresteerd. Volgens het officiële persbureau Fars was hij “een van de leiders van de rellen”.
Toen in 2022 massale volksprotesten uitbraken na de dood van Mahsa Amini, stond Toomaj Salehi mee de menigte aan te vuren
Ruim een jaar later, in november 2023, kwam Salehi op borgtocht vrij. Kort daarna postte hij een monoloog, als videoboodschap, waarin de rapper openlijk spreekt over folteringen en 252 dagen in eenzame opsluiting. Salehi werd prompt opnieuw gearresteerd. Zijn honderdduizenden volgers op sociale media ijverden voor zijn vrijlating onder de hashtag #FreeToomaj.
Tegen de nieuwe uitspraak van de revolutionaire rechtbank in Isfahan is nog beroep mogelijk, maar de vraag is of het Iraanse regime met het doodsvonnis tegen de prominente rapper niet opnieuw een signaal wil uitsturen tegen elk verzet onder de eigen bevolking. In de laatste weken nam de repressie tegen dissidente stemmen en vrouwen zonder hoofddoek opnieuw toe.
Droneaanval
Net op 13 april, dezelfde dag waarop het regime een regionale hoofdrol opeiste met zijn massale droneaanval richting Israël, lanceerde Teheran een nieuwe campagne om de hoofddoekplicht af te dwingen. Op sociale media verschenen kort daarna video’s van vrouwen die door de zedenpolitie bij de haren werden getrokken, in busjes werden gesleurd, werden geslagen en gearresteerd.
Bij de protesten na de dood van Mahsa Amini werden naar schatting vijfhonderd betogers gedood en 19.000 Iraniërs opgepakt. Volgens Iraanse mensenrechtenorganisaties werden dit jaar in Iran al 129 mensen geëxecuteerd. In zijn nummer ‘Strop’ (‘Tanabe Daar’) zong Toomaj Salehi al in 2022 uitdagend dat hij “de strop eervol zal omarmen”.