De verantwoordelijkheid begint bij de ouders

Drie jaar geleden leidde een groepsverkrachting in Gent van een minderjarig meisje uit Gavere tot de zelfdoding van het slachtoffer. Vorige week stapte een meisje in Kortrijk naar de politie na soortgelijke feiten. Zij krijgt momenteel de noodzakelijke begeleiding. Dit (toenemende) soort van drama’s leidt steeds tot een steekvlam bij de onmachtige publieke opinie en politici. Na de roep om de daders zwaar te straffen, blijft een bittere vraag hangen: hoe kan dit toch gebeuren?

De gevolgen voor het slachtoffer zijn zwaar. Een verkrachting ondermijnt het vertrouwen in zichzelf en in de anderen. Psychologisch kan dat verreikende gevolgen hebben, met emotionele en gedragsproblemen die doorwerken tot in het volwassen leven. Het zal flink wat therapie vergen om over dit trauma heen te stappen. Het actieplan seksueel geweld, dat de Vlaamse regering vier jaar geleden implementeerde, deed hopelijk elke mogelijke wachtlijst wegsmelten.

Het drama in Gent was voor de Vlaamse regering de aanleiding om de strafmaat voor minderjarige verkrachters ( jawel, een Vlaamse bevoegdheid) flink op te trekken. De betrokkenen moeten, naargelang de leeftijd, tot zeven jaar in een gesloten instelling verblijven. Daarbij wordt geïnvesteerd in gespecialiseerde hulp. Deskundigen zijn het erover eens dat seksueel deviant gedrag bij minderjarigen niet vergelijkbaar is met dat bij volwassenen. Het zou impliceren dat de toegepaste dadertherapie de kans op recidive flink verkleint.

Kan er voorts niet meer preventief worden gewerkt? Wat brengt jongeren ertoe om zich in groep te vergrijpen aan een weerloos meisje? Aan theorieën geen gebrek. Het internet en sociale media zouden porno en seks ontkoppelen van elke vorm van intimiteit. Meisjes worden er voorgesteld als louter onderdanig en gewillig. Groepsdruk speelt een rol, het gevoel ontstaat dat alles mag, de ander doet het ook.

Jongeren moeten ondersteund worden in hun ontwikkeling naar gezond seksueel gedrag, waarbij zwijgen niet gelijkstaat aan toestemmen. Ongetwijfeld blijft het een taak voor het onderwijs om hen wegwijs te maken in intimiteit en relaties. Maar die verantwoordelijkheid vertrekt hoe dan ook eerst bij de ouders. Het kan niet anders dan dat zij zich nu afvragen wat er in de hoofden van hun kinderen is gevaren. Ze zijn niet alleen aansprakelijk voor de geleden schade (therapiekosten), ze moeten verplicht betrokken worden bij het hersteltraject van hun zoon.

Wat brengt jongeren ertoe om zich in groep te vergrijpen aan een weerloos meisje?