Gazet van Antwerpen Mechelen-Lier
De inzet: tonen dat ook zij president kunnen zijn
In Democratische hoek wrijven ze zich al in de handen. Kamala Harris (55) is een begenadigd spreker. Toen ze openbaar aanklager was in Californië blonk ze uit in het grillen van wie tegenover haar stond. Uit haar optredens in de Senaat blijkt dat ze haar technieken ook naar een politiek niveau kan tillen. Hoe ze minister van Justitie William Barr en kandidaat-rechter Brett Kavanaugh op de rooster legde, deed bij velen de mond openvallen.
Maar straks zal Harris niet achter haar pupiter staan om tegenstander Mike Pence agressief te verhoren. Ze zal er in de eerste plaats staan om zichzelf als een potentieel president aan de natie voor te stellen en om het beleid van Biden en van haarzelf uit te leggen. Trump had er in zijn aanvallen op de leeftijd en gezondheid van de 77-jarige Biden al vaker allusie op gemaakt. Eigenlijk, zo stelde hij, zou Kamala Harris president worden. Niet van de eerste dag, maar ergens onderweg. Dat idee werd al door velen weggelachen.
Maar sinds de coronabesmetting van Trump is het besef goed doorgedrongen dat er op 3 november ongewone verkiezingen plaatsvinden. De Amerikanen moeten kiezen tussen twee oude mannen – Trump is 74 – uit de risicogroep, die bovendien sowieso al niet blaken van gezondheid. Het scenario dat op een dag de vicepresident minstens tijdelijk zal moeten overnemen, is plots erg realistisch geworden.
Honderden steekkaarten
Harris zal die druk nog meer voelen dan Pence (61). Nog voor hij een running mate had gekozen, had Biden al duidelijk gemaakt dat hij een plan had. Zijn vicepresident zou tijdens de ambtsperiode gekneed worden om in 2024 zelf het Witte Huis over te nemen.
Kamala Harris zal zich voorstellen als lid van team-Biden en het gezamenlijk beleid uiteenzetten en verdedigen. Al wekenlang is ze alle voorstellen en plannen die Biden ooit geopperd heeft uit het hoofd aan het leren. Netjes gerangschikt op honderden steekkaarten waarop staat genoteerd hoe ze de aanpak moet uitleggen.
Om Pence van repliek te kunnen dienen, liet ze zich de voorbije weken sparren door haar voormalige rivaal in de strijd om de Democratische nominatie Pete Buttigieg, een uitstekend debater en een kenner van Mike Pence: ze komen allebei uit de staat Indiana, waar Pence gouverneur was en Buttigieg burgemeester. De oneliners om Pence te counteren, heeft Harris zorgvuldig ingeoefend. Bovendien wordt haar voorbereiding mee gestuurd door een advocate die zowel Barack Obama als Hillary Clinton klaarstoomde voor de confrontaties.
Clinton heeft haar ook aangeraden vooral sereen te blijven. Amerikaans onderzoek toont aan dat wat mannen zich in de politiek mogen veroorloven vrouwen niet gegund is. Overlopen van ambitie en agressief uit de hoek komen: het is een troef bij mannen, maar een afknapper bij vrouwen.
Radiostem
Een debat is geen ondervraging. Het is normaal ook geen verbale boksmatch, zoals het getier tussen Trump en Biden. De fall-out van dat debat maakt het vicepresident Mike Pence lastig. Hij moet het geblutste blazoen van de president proberen op te blinken. Pence mag dan dezelfde ideeën hebben als zijn president, zijn stijl is anders. Hij is afgemeten, bedachtzaam en vlot. Voor hij in de politiek stapte, had hij een radioprogramma. Hij weet dus hoe hij een publiek moet boeien. En hij weet ook dat kijkers hem – in het licht van de gezondheidsproblemen van zijn president – nog meer zullen beoordelen op zijn uitspraken. Op seksisme of een racistisch ondertoontje zal men hem niet kunnen betrappen. Daar komt alleen Trump mee weg.
Harris mag dan een potentiële president zijn, Pence is dat in de huidige omstandigheden ook. Nu Trump nog een tijd vastzit in het Witte Huis, heeft de president Pence bovendien meer dan ooit nodig om in de schijnwerpers te staan en zijn boodschap uit te dragen. De kans is namelijk groot dat de twee volgende debatten onder de presidentskandidaten door de coronabesmetting worden geschrapt.
In het eerste presidentiële debat verdronk de inhoud in het geroep en het elkaar onderbreken. Mogelijk is de clash tussen Harris en Pence dus de laatste kans om publiekelijk in te gaan op het gevoerde en het te voeren beleid. Het enige echte presidentiële debat zou weleens dat tussen de kandidaat-vicepresidenten kunnen zijn.
Corona
Beiden blijken de ernst van de situatie al
vast te beseffen. Het kamp van Pence heeft de debatten van Harris tot in het kleinste detail geanaliseerd. Het heeft gemerkt dat de Democrate heel erg sterk is in de aanval, maar een pak zwakker in het terugslaan. De inhoudelijke punten die ze maakte als mededingster naar de nominatie bij de Democraten, zijn nu wel in balans gebracht met de beloftes die ze maakt als running mate. Maar Pence zal laten uitschijnen dat ze geen echte centrumkandidaat is, wel een linkse radicaal voor wie het Oval Office het échte doel is.
Harris heeft zich dan weer verdiept in de “realisaties” van de regering-Trump en zal Pence daarop afrekenen. De vicepresident is bijzonder kwetsbaar omdat hij ook de coördinator van de corona-aanpak is. De epidemie heeft de economie in de VS doen ontsporen en heeft meer dan 210.000 dodelijke slachtoffers geëist. Aantonen dat Pence niet de kwaliteiten heeft om het land te leiden, is door dat gefaalde coronabeleid dus niet moeilijk. Zijn rol geeft Harris de kans ook de president aan te vallen zonder hem bij naam te noemen. De campagne van Biden heeft sinds Trumps besmetting en hospitalisatie namelijk alle “negatieve” commentaren en campagnes geschrapt. Ze beseffen dat een zwaar zieke man persoonlijk aanvallen onpresidentieel is en als een boemerang kan terugkomen. Maar door de coronacoördinator op het beleid aan te spreken, kan ze die aanvallen op Trump omzeilen.
In ieder geval lijkt Harris over de beste troeven te beschikken. Ze weet ook dat ze een historische kans krijgt om te wegen op de verkiezingen. Maar voor één ding heeft ze toch echt schrik: de verwachtingen zijn zo hooggespannen dat ze haast alleen maar kan ontgoochelen.