WEEKEND 17 24 en 25 oktober 2020 Charlotte De Backer Charlotte De Backer Evolutionair psycholoog (UAntwerpen) Evolutionair psycholoog (UAntwerpen) “Alle eten kan besmet zijn, maar hoe groter het risico van besmetting, hoe intenser de band. Je deelt het risico, je deelt een band, dat geeft een goed gevoel.” “Alleen op restaurant gaan of alleen in de kantine zitten: daar krijgen we klamme handen van. Dat zit diep ingebakken in de mens. Laat niemand alleen eten, ook bejaarden niet. Tenzij het echt niet anders kan.” “De coronacrisis gaat onvermijdelijk schade toebrengen aan onze samenleving. Maar ik zie ook positieve noten. Zolang we mensen thuis mogen uitnodigen, kun je familieen vriendschapsbanden verstevigen met zelfbereid eten. Zelfs als het niet meer mag: Belgen hebben een enorme kracht wat het zoeken naar uitzonderingen op de regels betreft. Nu de feestdagen er straks weer aankomen, moeten we nadenken over hoe we die gaan invullen. Blijven we thuis binnen het gezin, dan kunnen we misschien echt een familierecept maken, dan breng je toch iets van je mama aan tafel. Of wat je in de Ghanese community in Londen wel ziet, is dat vrouwen potten eten maken en uitdelen, als teken van liefde en genegenheid. Dat zou ook een idee kunnen zijn, al weet ik niet wat het voedselagentschap daarvan zou vinden. We zouden ook voor de eindejaarsweek in een harde lockdown kunnen gaan om risico’s te minimaliseren. Of uit eigen beweging in zelfisolatie gaan. Het idee is al geopperd door mijn doctoraatsstudente en ik moedig het aan om kerst met de familie te kunnen vieren. Hopelijk staan werkgevers daar ook voor open. En waarom dit jaar geen winterbarbecue en samen buiten eten aan het vuur? Veel mensen doen dat graag en het brengt ons weer dichter bij de oermens in ons.” Charlotte De Backer Charlotte De Backer Evolutionair psycholoog (UAntwerpen) Evolutionair psycholoog (UAntwerpen) “Het zorgt inderdaad voor een breuk in het samenleven binnen die klas. Kinderen vanaf een jaar of 6 gaan de wereld in categorieen delen. Ze kunnen daarbij heel hard zijn. Hard, maar ook eerlijk, want zij verwoorden vaak wat wij niet uitspreken. Eten brengt mensen samen, maar er is ook een verdeling. Dat geldt eveneens voor kinderen. In de school van mijn dochter wordt er thee met suiker geschonken. Sommige ouders willen dat niet. Die kinderen zijn dus anders dan de andere, dat wordt opgemerkt. Dat is juist wat kinderen niet graag hebben. Dus ouder: wees mild. Jouw huis: jouw regels, maar laat op school dan het groepsgebeuren primeren. Knijp een oogje dicht ten voordele van je kind, toch als het niet om een echte voedselallergie gaat. Idealiter kunnen kinderen op school hun boterhammetjes onderling delen. Al ligt dat, zeker nu, moeilijk.” “Waarom dit jaar geen winterbarbecue en samen buiten eten aan het vuur? Veel mensen doen dat graag en het brengt ons dichter bij de oermens in ons.” “We zouden voor de eindejaarsweek in een harde lockdown kunnen gaan om risico’s te minimaliseren. Of uit eigen beweging in zelfisolatie gaan.” Niet graag koken versus niet mogen koken Die oermens ging op een gegeven moment voedsel verhitten. De schattingen lopen uiteen van 400.000 tot zelfs twee miljoen jaar geleden. Ook dat maakt ons typisch mens. Andere dieren hebben vaak ook liever gekookt voedsel, maar ze kunnen het natuurlijk niet zelf. Wij wel, en het geeft waarde aan ons leven. “Niet dat we ’t altijd leuk vinden, maar pak het ons helemaal af, dan zullen we ons verzetten. Ouderen mogen in het rusthuis niet zelf koken, vluchtelingen in de centra vaak ook niet, allemaal in het teken van voedselveiligheid. Maar ik zie koken eigenlijk als een basisrecht van de mens. Voedselpakketten zijn wel goedbedoeld, maar door mensen geen keus te laten, neem je ze ook een stuk waardigheid af. Veel mensen die werkloos zijn geworden tijdens de lockdown hebben dat gemerkt: ’s avonds kunnen koken voor hun gezin gaf toch nog íets van voldoening.” Wat je ook moet weten over samen eten JE BENT WAT JE EET: HET KLOPT. HET KLASSIEKE IDEE IS: ONZE MANNELIJKE VOOROUDERS WAREN JAGERS, ONZE VROUWELIJKE VERZAMELAARS. ALS JE JE OUDERS GRAAG HEBT ZIEN KOKEN, DAN IS ER MEER KANS DAT JE ZELF OOK HOUDT VAN ETEN BEREIDEN EN SAMEN TAFELEN. Al gehoord van solomangarephobia? Nog een tip van De Backer: laat niemand alleen eten. Opnieuw een voorbeeld uit een Antwerpse klas: een jongen heeft volgens de juf iets stouts gedaan. Hij moet als straf zijn boterhammen alleen opeten. De rest van de klas zit gezellig samen. “Het is een straf die heel effectief zal zijn, maar eigenlijk echt niet wenselijk is”, zegt De Backer. Iedereen heeft namelijk een vorm van solomangarephobia of een fobie voor alleen eten. “Alleen op restaurant gaan, alleen in de kantine zitten: daar krijgen we klamme handen van. Dat zit diep ingebakken in de mens. In de meeste samenlevingen eet je ook nooit alleen, want het voelt echt niet prettig. Laat je kind dus niet alleen eten terwijl jij met je partner de voorbije dag overloopt. De keren dat ik mijn dochter van 5 alleen heb laten eten is op een hand te tellen. Dat was wanneer zij het zo wilde. Soms zet ik mij gewoon bij haar met een kleine knabbel. Laat bejaarden niet alleen op hun kamer eten. Laat níemand alleen eten, tenzij er echt geen andere optie is.” “Mensen leggen heel sterk een link tussen wat iemand eet en hoe iemand is. Als iemand alleen wit brood eet, hebben we daar een oordeel over. Ook al zegt dat oordeel dan weer meer over onszelf dan over de ander. Maar wat je graag eet, kan ook effectief iets verraden over je persoonlijkheid. Wie houdt van zoet, wordt vaak gezien als lief. Wie houdt van zuur als impulsief. En wie houdt van pikant als avontuurlijk. Maar je gaat niet liever worden door meer zoet te eten.” “Dat klopt niet helemaal”, zegt De Backer. “In het algemeen zijn mannen sterker en hebben ze een voordeel bij de jacht. Maar er waren zeker ook vrouwen die graag risico’s namen en mee op jacht trokken, en mannen die besjes en blaadjes gingen plukken. Bij de inheemse etnische groep Hadza in Tanzania zijn vrouwelijke jagers helemaal niet uitzonderlijk, maar ze jagen vaker op klein dan op groot wild.” Voor meisjes is daarbij het rolpatroon van de moeder belangrijk, maar voor jongens is dat de vader. “Als je die hebt zien koken, doe je dat zelf allicht ook. Bij ons maakte papa vroeger af en toe pannenkoeken op zondag. Wij vonden dat fantastisch, hoewel we mama erkentelijk moeten zijn voor de rest van de week.” (syma) SYLVIA MARIËN Nieuwe Studio Chloé model Hoe moeten we samen eten met corona? Door de maatregelen in de strijd tegen het coronavirus eten nog meer mensen dan anders alleen. Wie wel nog samen eet, doet dat vooral in gezinskring. De restaurants zijn dicht, dus daar kunnen we niet meer met anderen afspreken. Het kan thuis voorlopig nog met vier, maar met de afstandsregels en hygiëneadviezen? Een groot stuk spontaneïteit is verdwenen. Wat nu? “Restaurants zijn belangrijk in onze eetcultuur, maar we bestellen er meestal iets anders dan onze tafelgenoot. De kracht van samen eten zit ‘m vooral in samen hetzélfde eten, uit dezelfde pot en in sommige culturen nog met de handen. Dat houdt altijd een risico van besmetting in. Alle eten kan besmet zijn trouwens, maar hoe groter het risico van besmetting, hoe intenser de band. Je deelt het risico, je deelt een band, dat geeft een goed gevoel.” Ook op zondag geopend van 12:00-18:00 15.000 m2 design & topmerken Nieuwendijk 89 Axel, Zeeuws-Vlaanderen +31 (0)115-562010, pot.be Slapen, Woonstoffering Koreman Home en Siematic Keukenstudio op de 1e verdieping