“Er zijn geen helden meer”

Sinds hij er ging toeren met een eigen comedyshow, is Bert Kruismans al even bekend in Wallonië als in Vlaanderen. Van Vaderland, morgen in première in Aalst, loopt ook een kopie in het Frans. “Een primeur.”

Wie Bert Kruismans ooit bezig zag in De Allerslimste Mens, herinnert zich wellicht de ferme boon die de komiek heeft voor geschiedenis. Of misschien zag je ooit zijn show Bel

gië voor beginners, of zelfs La Flandre pour les Nuls, waarmee hij sinds 2009 Walen een inkijk biedt op het reilen en zeilen van de Vlaming? “Het idee voor Vaderland kreeg vorm door die intensieve kennismaking met Franstalig België”, vertelt Bert Kruismans. “Het heeft me een land doen ontdekken dat ik alleen kende uit vergeelde geschiedenisboeken en via de verhalen van mijn vader. ‘ Een vaderland, wat is dat eigenlijk’, vroeg ik me af. Bestaat ‘het land dat wij van onze vaders geërfd hebben’ nog wel? En wat betekent dat voor jonge mensen?” Als vertrekpunt van de show neemt Bert Kruismans het jaar 1978. “Het jaar waarin ik twaalf jaar was, de leeftijd die mijn jongste zoon nu heeft. Ik vergelijk het België van toen met de toestand anno 2013. Verwacht geen politiek verhaal, nee, het is veeleer een persoonlijke show geworden.”

OUDE BELG

Op de affiche van zijn nieuwe show is Bert Kruismans de verkleedkoffer ingedoken voor een Ambiorix-outfit. Hij blikt in de lens als een oude Belg. “In zekere zin ben ik dat ook. Als schoolgaande jongeling ben ik nog ingewijd in de zogenaamde ‘vaderlandse geschiedenis’. Maar wat heeft zo’n vak in internettijden nog te betekenen? Alle feiten en data zouden te vinden zijn op het web. Wij werden nog om de oren geslagen met prominenten als Leo Bakeland, de Belgische wetenschapper die het bakeliet uitvond, of Conscience. Honderd jaar na zijn geboorte werden er voor de schrijver grootse festiviteiten opgezet in Antwerpen. Bij de tweehonderdste verjaardag vorig jaar was er van een herdenking amper sprake. Nee, er zijn geen nationale helden meer. Belgische zuidpoolreizigers halen alleen nog het nieuws als er iets fout loopt. Vraag ik mijn zoon naar Eddy Merckx, dan is hij in staat om te antwoorden: ‘Eddy Merckx, is dat al uit op Playstation 4?’ Helden zijn er alleen nog in de sport. Als de Rode Duivels winnen, zijn we ineens weer allemaal Belgen en wappert de driekleur voor het raam. Diezelfde vlaggen zijn ook een symbool voor het nationalisme. Is er een land waar meer standbeelden staan dan in het chauvinistische Frankrijk? Zonder helden, geen vaderland.”

SOCIALE MEDIA

Hoe het heldendom dan zo snel is gesneuveld? “Inmiddels wordt alles gestuurd door de sociale media. Vooral bij de jonge generatie valt dat op. Kinderen zitten nog niet goed aan de ontbijttafel of de laptop staat al aan. Via sociale netwerksites als Facebook creëren ze hun eigen werkelijkheid met eigen helden. Er wordt contact gelegd met mensen uit de eigen interessesfeer en nationale grenzen spelen daarbij geen rol. Op Tenerife kun je perfect een leven leiden als Vlaming. Met dat verschil dat je er je vuilbak moet buitenzetten volgens Spaanse normen. Met het nationalistische aspect stoot je alleen nog op problemen bij de overheid, zoals een gebrekkige kennis van de landstaal. Maar zijn sociale context schept de mens via de technologie nu zelf.” Een week voor Vaderland is La Berti

tude des choses al in première gegaan. Opvallend is dat de show niet wordt aangepast aan de zeden en gewoonten van Franstalig België, maar een haast letterlijke vertaling van Vaderland is. “Dezelfde comedyshow in twee talen, da’s een primeur voor ons land”, gaat Kruismans verder. “Het is verraderlijk om af en toe van taal te switchen. Bij de Franstalige show houd ik wel sterker vast aan het origineel. In het Nederlands kan ik beter improviseren of met dialecten spelen. Toch heb ik enkele zinnen van buiten geleerd in een Waals dialect, genoeg om door de Walen in de armen gesloten te worden.” Naar verluidt zou Bert Kruismans in zijn nieuwe show voor het eerst ook zingen . “Klopt, enkele musicalachtige liedjes. Maar vrees niet, het dansen heb ik achterwege gelaten.”

FOTO GVA Bert Kruismans als oude Belg. “Via sociale netwerksites creëren we onze eigen helden.”