Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Venezuela is lege supermarkten en president beu
In Venezuela zijn de voorbije drie weken zeker twintig doden gevallen bij hevige protesten tegen president Nicolás Maduro. Het land kampt met een zware economische crisis – voor melk en zelfs voor wcpapier moet je er in de rij staan – en een groeiend deel van de bevolking heeft het nu echt wel gehad met de opvolger van Hugo Chávez. Afgelopen weekend lieten de Venezolanen zich opnieuw massaal horen op straat, en voor het eerst grepen de ordetroepen niet in.
Het gaat van kwaad naar erger in Venezuela, het Latijns-Amerikaanse land waar zelfs het filmen van lege schappen in de supermarkten bij wet verboden is. Sinds de instorting van de internationale olieprijzen staan er dagelijks lange rijen voor voedingswinkels, bakkerijen en apotheken. Zelfs bij tankstations is het hamsteren, hoewel het land op een van de grootste oliereserves ter wereld zit. De Venezolaanse economie is volledig ingestort en de inflatie is er torenhoog, dit jaar naar verwachting 1.600%.
De links-populistische president Maduro vertoont – net als zijn in 2013 overleden voorganger Hugo Chávez – almaar meer repressieve en dictatoriale trekjes. Bijna dagelijks zijn er wel ergens betogingen die met traangas en rubberkogels uit elkaar worden gedreven. Daarbij vielen de voorbije drie weken al twintig doden. Maar dat houdt de Venezolanen niet tegen: dit weekend kwamen duizenden mensen op straat in de hoofdstad Caracas en de steden Maracaibo, Barquisimeto en San Cristobal.
Eigenlijk is het al sinds 2015 onrustig in Venezuela. Toen behaalde de oppositie de meerderheid in het parlement, maar de president weigert op te stappen. Sindsdien klampt Maduro, die de “onvoorwaardelijke trouw” geniet van het leger, zich met alle mogelijke middelen vast aan de macht.
Staatsgreep
Eind maart sloeg de vlam pas écht in de pan. Toen ontbond het Hooggerechtshof het parlement en trokken de rechters alle wetgevende macht naar zich toe. Het Hof, dat vol stromannen van Maduro zit en tot dan alle nieuwe wetten van het parlement systematisch had tegengehouden, zette dat parlement buitenspel, officieel “tot de onlusten achter de rug zijn”.
“Een pure staatsgreep”, klonk het al snel bij parlementsvoorzitter en oppositieleider Julio Borges. “Maduro kan zich niet boven de grondwet plaatsen, hij heeft de macht geroofd van het volk.” Dat volk kwam massaal op straat en nog geen 48 uur later moest Maduro, mede onder zware internationale druk, de beslissing van het Hooggerechtshof terugdraaien. Maar de geest was uit de fles: sindsdien eist de oppositie bijna dagelijks vervroegde verkiezingen en de vrijlating van alle politieke gevangenen.
“VS steunen revolutie”
Maar president Maduro lijkt niet van plan snel bij te draaien. Tijdens een ontmoeting met het politieke en militaire establishment van zijn land op het paleis in Caracas – live te volgen op de nationale radio en televisie – kaatste hij de bal terug. Hij riep op om oppositieleider Borges te vervolgen voor het “aanzetten tot staatsgreep” en haalde daarbij een beproefd recept boven: uithalen naar de Verenigde Staten.
Begin vorige week had Mark Toner, woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, Maduro opgeroepen om de protesten van de oppositie niet langer te onderdrukken. Toner had het ook over “flagrante schendingen van de mensenrechten: de verantwoordelijken
zullen individueel verantwoording voor hun daden moeten afleggen voor het Venezolaanse volk en de internationale gemeenschap”, zo klonk het in Washington. Volgens Maduro hebben de Amerikanen daarmee “groen licht gegeven voor een staatsgreep in Venezuela”. Hij kondigde meteen ook militaire, civiele en politionele maatregelen aan tegen een eventuele staatsgreep.
Intussen hebben elf Latijns-Amerikaanse landen Maduro opgeroepen om vervroegde presidentsverkiezingen te houden. Ook de Europese Unie heeft het geweld al veroordeeld.