Gazet van Antwerpen Stad en Rand
De pitbull van Poetin
Natalia Poklonskaya waakt over het Grote Rusland
Als de naam Natalia Poklonskaya valt, dan spitst Rusland de oren. Maandag viel haar naam opnieuw, toen de première van de film
‘Matilda’ over de minnares van de laatste tsaar in Moskou werd geschrapt na bedreigingen. Poklonskaya, een protegé van president Poetin, heeft de heilige oorlog verklaard aan iedereen die het beeld van het Grote Rusland en de heilige Nicolaas II zou kunnen besmeuren.
Technische problemen, zo luidde
b de officiële reden waarom de première van de film Matilda werd geschrapt. In werkelijkheid was de afgelasting het gevolg van bedreigingen. De obscure organisatie Christelijke Staat-Heilig Rusland had honderden brieven gestuurd naar de bioscopen. Als Matilda vertoond werd, was brandstichting niet uitgesloten. Fanatieke Russisch-orthodoxen zien de film als blasfemie, want Nicolaas II is in 2000 heilig verklaard.
Molotovcocktails
Het politieke uithangbord van het protest is parlementslid Natalia Poklonskaya (37). Toen de opnames nog aan de gang waren, vroeg ze de openbare aanklager in Moskou de film te verbieden. Haar standpunt is simpel: “Van heiligen blijf je af.”
Haar vraag om een verbod werd niet ingewilligd, dus werd de druk op een andere manier opgevoerd; de filmset werd met molotovcocktails bestookt. Het Kremlin veroordeelde de aanslag, maar een officieel onderzoek werd snel weer gestopt. Ook Christelijke StaatHeilig Rusland ging vrijuit. Zelf wilde het niets illegaals doen, de brieven waren een waarschuwing. Je weet maar nooit dat iemand anders het recht in eigen handen neemt, was voldoende als uitleg. De kans is nu klein dat de film ooit nog in Rusland wordt vertoond, maar volgens Poklonskaya is er geen sprake van censuur. “Artistieke vrijheid mag de rechten van individuen niet in de weg staan.”
IJzeren Prinses
Poklonskaya is de rijzende ster van de Russische politiek. In amper drie jaar schoot ze als een komeet de hoogte in, gelanceerd door president Poetin. Na de annexatie van de Krim in 2014 werd ze er benoemd tot procureur-generaal. Haar reputatie bezorgde ze de bijnaam De IJzeren Prinses van de Krim. Het was voor de juriste slechts een opstapje naar de hoogste regionen van de Russische politiek. In 2016 werd ze Russisch staatsburger en sloot ze zich aan bij Verenigd Rusland, de partij van de president, om met succes een gooi te doen naar een zetel in de Doema. Daar werd ze onmiddellijk aangesteld als hoofd van de commissie Veiligheid en Corruptiebestrijding.
Als een pitbull waakt Natalia Poklonskaya over het imago van het Grote Rusland. Net als Poetin is ze niet tuk op buitenlandse ngo’s. Ze kruiste de degens met Transparancy International, dat wereldwijd corruptie bestrijdt. Ze verdenkt hen ervan zelf corrupt te zijn. “Als je alleen maar heel hard roept over corruptie heb je meestal iets te verbergen”, was de simpele uitleg. Poklonskaya is ook een fervent tegenstander van de huidige Oekraiense regering, dat “Westerse complot” van “duivels die uit hun as zijn gekropen”.
Diepreligieus
Haar familiale achtergrond past perfect in het fundament waarop de president het beeld van het Grote Rusland heeft gebouwd: de triomf in de Tweede Wereldoorlog, na het leed dat Rusland moest doorstaan. Haar beide grootvaders en een van haar grootmoeders werden door de nazi’s gedood. Ook de bolsjewistische revolutie van 100 jaar geleden – die Poetin een tragedie noemde – spuwt ze uit. Begin deze zomer zorgde ze nog voor ophef door Lenin en Hitler op één lijn te zetten als “de monsters van de vorige eeuw”. Stalin, die nazi-Duitsland had verslagen, past net als voor Poetin niet in het rijtje massamoordenaars.
Poklonskaya is uiterst nationalistisch en diepreligieus. De president soigneert zijn banden met de machtige Russisch-orthodoxe kerk goed. Ze hebben een gezamenlijk streefdoel, de Russische waarden beschermen tegen het perverse Westen. Die gezamenlijke greep op wat kan en niet is groot. Een voorstelling over het leven van Rudolf Noerjev werd verboden, omdat het Russische balleticoon te duidelijk homofiel was. De regisseur werd aangeklaagd wegens misbruik van
overheidssubsidies. Eind vorig jaar werd een opvoering van Jesus Christ Superstar verboden na betogingen. Een moderne adaptatie van een opera van Wagner werd geschrapt omdat die “de beeltenis van Christus onteerde”. De regisseur werd ontslagen en vervolgd.
Sekssymbool
Poetin heeft ook een zwak voor het uiterlijk. Met haar blonde haren en blauwe ogen is Poklonskaya uitgegroeid tot het sekssymbool van Rusland. Een YouTube-filmpje ten tijde van haar eerste persconferentie als procureur-generaal werd 1,5 miljoen keer bekeken. En 300.000 keer in Japan, ondanks het ontbreken van een vertaling. Er is een mangastrip over haar verschenen, een game over haar gemaakt en er zijn liedjes over haar geschreven.
In Rusland wordt gefluisterd dat Poklonskaya zich klaarmaakt om deel te nemen aan de volgende presidentiële verkiezingen. Niet om Poetin te onttronen, maar om zich alvast warm te lopen. Haar politieke blitzcarrière is ook Forbes niet ontgaan, dat haar in de lijst van meest beloftevolle jonge internationale politici zette.
Ze viel tot nu maar twee keer uit haar rol. Zelfs voor de Russisch-orthodoxe kerk werd haar fanatieke geloof even te dol, toen ze beweerde dat ze een buste van Nicolaas II had zien wenen. En toen uitlekte dat ze gelogen had over het feit dat ze getrouwd was. Omdat het botste met haar conservatieve imago, verborg ze dat ze een gescheiden, alleenstaande moeder was. Al zag ze zelf een andere reden. “Ik heb de scheiding verzwegen omdat ik anders bedolven zou worden onder de aanzoeken.”