Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Eén handtekening zet heel Midden-Oosten op scherp
TRUMP ERKENT JERUZALEM ALS HOOFDSTAD VAN ISRAËL
Donald Trump erkent Jeruzalem als hoofdstad van Israël en geeft opdracht de Amerikaanse ambassade daarheen te verhuizen. Daarmee pookt hij in een heel zere wonde. Zowel Israël als de Palestijnen maken aanspraak op de Heilige Stad. Trump denkt nog altijd de ultieme vredesdeal te zullen smeden in het MiddenOosten, de rest van de wereld is ervan overtuigd dat die verder weg is dan ooit.
“Veel presidenten hebben het beloofd, ik doe het.” Donald Trump stak zijn kin omhoog, snoof en glunderde. Het was een van de grote beloftes van zijn campagne: hij zou Jeruzalem erkennen als hoofdstad van Israël en de Amerikaanse ambassade verhuizen van Tel Aviv naar Jeruzalem. Gisterenavond, van achter zijn pupiter in het Witte Huis, maakte hij die belofte waar.
“Al in 1995 heeft het Amerikaanse Congres voor die erkenning en voor de verhuizing gestemd, maar twintig jaar lang heeft elke president geweigerd om dat besluit uit te voeren. Misschien omdat hen de moed ontbrak”, aldus Trump. Andere lezing: omdat ze het bijzonder onverstandig vonden, omdat ze bang waren om de lont te steken aan het kruitvat dat Jeruzalem is. En bij uitbreiding het hele Midden-Oosten.
Jeruzalem is een van de gevoeligste stukjes grond op aarde. Heilig voor Joden, moslims én christenen. Zowel Israëli’s als Palestijnen zien de stad als hun hoofdstad. In 1947 werd ze door de Verenigde Naties opgedeeld in een Joods en een Arabisch gedeelte. Na de oorlog van 1967 annexeerde Israël ook Oost-Jeruzalem en verkondigde het dat Jeruzalem “de eeuwige en ondeelbare hoofdstad van Israël is”. De internationale gemeenschap erkent die claim over de gehele stad niet. Daarom is er ook geen enkele ambassade in Jeruzalem gevestigd.
Maar binnenkort wel. “Ik geef onmiddellijk de opdracht aan architecten en ingenieurs om eraan te beginnen”, zei Trump gisteren. De Amerikanen moeten ook nog een locatie zoeken. Verwacht wordt dat de nieuwe ambassade er over drie à vier jaar zal staan. “Deze beslissing is niet meer of minder dan een erkenning van de realiteit”, zei Trump. “Jeruzalem is de zetel van de Israëlische overheid en de aloude hoofdstad van het Joodse volk.”
Dagen van woede
“Internationaalrechtelijk is dat een bijzonder zwak argument”, zegt Brigitte Herremans van Broederlijk Delen, gespecialiseerd in het Israëlisch-Palestijns conflict. “Maar het is wel een gevaarlijk precedent, omdat Trump een illegale annexatie erkent.”
Frans Bouwen (79), een Vlaamse pater die al 48 jaar in het hart van Jeruzalem woont, noemt de beslissing van Trump “onwijs en onvoorzichtig”. “Dit maakt alle toekomstperspectieven kapot. Van een tweestatenoplossing voor Israël en Palestina blijft niks over. Ik woon in het moslimkwartier, in een van de gevoeligste plaatsen van de stad. De mensen hier zijn verontwaardigd en bang voor de gevolgen. En ik vrees voor geweld. Ik blijf voor de zekerheid maar binnen.”
Palestijnse leiders riepen al op tot “dagen van woede”, en gisteren was het op meerdere plekken in de Palestijnse gebieden onrustig.
Incompetentie
Heel anders, uiteraard, was de reactie van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu. Die noemde de beslissing van Trump een “historische mijlpaal”. Hij deed dat middels een vooraf opgenomen videoboodschap. Trump had hem immers al opgebeld om hem op de hoogte te brengen van zijn plannen. De Amerikaanse president deed dat met iedereen die iets betekent in het MiddenOosten. Netanyahu was wel de enige die danste van plezier.
Trump sprak met de Jordaanse koning Abdullah, met de Saudische koning Salman en de Palestijnse president Mahmoud Abbas. Die laatste waarschuwde Trump dat zijn beslissing kan leiden tot “oorlog zonder einde”. Turkije dreigt alle relaties met Israël op te zeggen, Iran noemt het besluit “een teken van incompetentie”. Zowel de paus als China en Rusland waarschuwen voor het oplaaien van conflicten. De VN benadrukken, net als de Britten, Fransen en Duitsers, dat de kwestie Jeruzalem uitgeklaard moet worden in onderhandelingen tussen Israëli’s en Palestijnen zelf.
“We vrezen dat deze demarche de regio in lichterlaaie zet”, zegt onze minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders. En ja, aanhangers van zowel IS als Al Qaeda dreigden gisteren meteen met aanslagen.