Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Liefdesmigratie is van alle tijden
‘Destination Sweetheart’ vertelt verhalen van mensen die hun geboorteland verlieten voor de liefde
In de loods van het Red Star Line Museum loopt een tijdelijke tentoonstelling over liefdesmigratie. Van stapels liefdesbrieven tot foto’s, bijzondere objecten en verhalen: uit alle getuigenissen blijkt dat mensen bereid zijn om veel op te geven voor hun grote liefde. Zelfs als ze die nog nooit in levenden lijve hebben ontmoet.
Op de formulieren van de Amerikaanse immigratiedienst voor de reizigers van de Red Star Line stonden niet alleen de naam en de leeftijd van de passagiers, maar ook hun bestemming. “Meestal stond daar iets als broer, ouders, echtgenoot of soms fiancé. Maar op het formulier van de 23-jarige Anna Raveaux uit Antwerpen stond sweetheart getypt. Dat is altijd blijven hangen”, vertelt curator Lien Vloeberghs.
Dat ene woordje inspireerde om een tentoonstelling aan het fenomeen te wijden. “Liefdesmigratie en gezinshereniging zijn de laatste vijftig jaar de belangrijkste redenen voor legale migratie naar België”, vertelt Lien Vloeberghs. “Tegelijkertijd is het vandaag omstreden en is de controle op schijnhuwelijken streng. Wij wilden persoonlijke verhalen brengen uit verschillende periodes en mensen laten nadenken. Sommige mensen hebben snel hun oordeel klaar, maar de situatie is nooit zwart-wit.”
Zo moest Peter uit Antwerpen extra zijn best doen om de familie van Fati uit Burkina Faso te overtuigen dat hij echt verliefd op haar was en niet, zoals sommige andere witte mannen, een flirt zocht voor de tijd dat hij daar aan het werk was. Lien Vloeberghs: “Toen hij daarna naar Namibië verhuisde, bleef hij brieven schrijven. Dat was niet alleen belangrijk voor haar, maar ook voor haar familie om aan te tonen dat het serieus was.”
Cafélief
Toen Anna Raveaux in 1920 haar Roger achterna reisde, die eerder naar Amerika was geëmigreerd om een beter leven op te bouwen, kende ze hem amper. “Ze hadden elkaar leren kennen in het café van haar zus Polina op den Dam. Ze waren eens samen naar de Sinksenfoor gegaan en er waren cadeautjes uitgewisseld, maar toch deed hij haar vanuit Amerika een aanzoek. Zij waagde de sprong en zat tien dagen op de boot voor ze Roger terugzag. Er is zelfs een verhaal van een Belgische soldaat die verliefd werd op zijn Canadese penvriendin die hij nog nooit had ontmoet. Hij emigreerde voor haar naar Canada.”
Dat een langeafstandsrelatie niet altijd gemakkelijk is, bewijst het verhaal van L., een jonge vrouw die anoniem wil blijven. Ze werd in India verliefd en was een paar jaar samen met haar vriend toen ze onverwacht zwanger werd. Drie jaar later mocht haar vriend zelfs nog niet met een toeristenvisum naar België komen. Lien Vloeberghs: “Het wordt vaak in twijfel getrokken hoe echt liefde is als iemand door te trouwen ook een beter leven kan leiden in een ander land. Dat is begrijpelijk. Als ik naar de historische verhalen kijk, speelde dat vroeger al mee. Mien uit Essen reisde in 1901 naar New York en verder door naar Michigan, met haar man. In de brieven aan het thuisfront vertelt ze later trots dat ze een naaimachine had, een wasmachine en vier kamers met tapijt. Het lijkt logisch dat je als koppel kiest voor het land waar je de beste kansen krijgt.”
Destination Sweetheart: tot 30 mei 2021 te zien in het Red Star Line Museum.
Lien Vloeberghs
Curator
“Vandaag is er strenge controle op schijnhuwelijken. Wij wilden persoonlijke verhalen brengen uit verschillende periodes en mensen laten nadenken.”