Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“IJskoud duiken heeft me gered om moeilijke periode door te komen”
Waarom de Antwerpse Fishsticks in Mechelen wekelijks illegaal zwemmen Te warm
Jasper Van Halle (36) is de enige die we bij naam mogen noemen van de ‘Fishsticks’. De Fishsticks zijn een kleine community van waterliefhebbers die elke maandag in Mechelen samenkomen. Ze verzamelen steevast klokslag 16.30u om samen buiten een duik te nemen. Het liefst doen ze dat als het ijskoud is, zowel buiten als in het water. IJsberen noemen ze zichzelf niet, ze zijn aanhangers van de Wim Hofmethode. Jasper vertelt er alles over bij een (voor hem veel te warme) duik op een geheime locatie.
“Ik stuur je de coördinaten van onze plek door, maar die moet je wel voor jezelf houden”, stuurt Jasper een paar uur voor onze afspraak. De plaats van afspraak is dus top secret. Daar dringt hij op aan, op vraag van de rest van de Fishsticks. “Want ze willen ons magische plekje in het water niet kwijt geraken door extra controles als het in de krant staat.”
Dat begrijpen we meteen als de gps zegt dat we gearriveerd zijn op de plaats waar Jasper ons verwacht. We zitten in het Mechelse, zijn de Sint-Romboutskathedraal in de verte gepasseerd en nu staan we vlak aan het water omgeven door groen en door woningen langs twee kanten. Er hangt een dorpse sfeer. Voor ons passeert een koppel op het water op een SUP board. Zij halen volgens
Jasper de kinderen elke keer op die manier op van school die aan de overkant van het water ligt. Het water is helder en er ligt zelfs een ponton dat uitnodigt om in het water te springen.
Jasper is alleen vandaag, dat gebeurt normaal niet op de wekelijkse duik, maar wij zitten daar voor iets tussen. “Er zitten veel ambtenaren in onze groep zwemmers en die willen niet in de problemen komen door in de krant te komen. Zwemmen is hier, zoals op zo ellendig veel plaatsen verboden. Het wordt ondertussen ook al wat te warm voor ons om buiten te zwemmen. In de winter, als het buiten 5 of 6 graden is, zijn het onze hoogdagen. Nu haken er dus al iets meer mensen af”, zegt Jasper.
Hij wil het gerust allemaal nog verder uitleggen, maar vraagt of het oké is om toch eerst al even in het water te springen. Jasper staat al klaar in zijn zwembroek en het water lonkt. Zonder eerst met de dikke teen te voelen, gaat Jasper ineens voor een sierlijke duik. De fotografe en ik volgen, want toegegeven, met een temperatuur van meer dan 25 graden ziet het water er inderdaad heel aanlokkelijk uit. Verboden of niet.
Jasper Van Halle
“In Antwerpen vind ik het water te ranzig. Heb je het water in Noordkasteel al eens bekeken? Er zijn heel weinig opties in Antwerpen en er is veel meer controle. Hier valt dat gelukkig mee.”
Geen wedstrijd “Als het kouder is, spring ik er niet zomaar in, dat is al belangrijk
om te weten. Dan schrikt je lichaam te hard en kan het gevaarlijk worden. We komen eerst tot rust en moedigen elkaar aan om toch weer in het water te gaan. Ook al is het snijdend koud. Gemakkelijk wordt het nooit. Daarna laten we ons lichaam geleidelijk aan in het water zakken. In de winter blijven we ook aan het ponton hangen en zwemmen we niet verder weg. Zo kan iedereen elkaar goed in het oog houden. Ik probeer er altijd ongeveer drie minuten in te blijven, maar langer of korter kan ook. Het is absoluut geen wedstrijd.”
Of dat dan niet gevaarlijk is. Zo’n duik in ijskoud water. “Ik zou het nooit alleen doen, in groep kan iedereen voor elkaar zorgen. Het wordt alleen onveilig wanneer je lichaam in paniek geraakt en je te snel en te hard lucht wil inademen als reactie, maar wij pakken het dus rustig en op ons eigen tempo aan.”
Tot een dik jaar geleden had Jasper niets met water en al zeker niet met ijskoud water, maar aan het begin van de lockdown ging hij door een moeilijke periode. “Sommige mensen grijpen dan naar yoga of ademhalingstechnieken. Ik ging op aanraden van een vriend een cursus volgen over de methode van Wim Hof. Heel die methode was nieuw voor mij, maar ze heeft me uiteindelijk wel gered zou ik bijna durven zeggen.”
1 uur 50 in ijs
Wim Hof is een Nederlander die een techniek ontwikkelde om het lichaam te leren omgaan met extreme koude onder meer door een bepaalde ademhalingstechniek. In 2011 stond Hof één uur en vijftig minuten tot zijn kin in een bak gevuld met ijsblokken. Zo ver gaat Jasper niet. Of nog niet.
“Iedereen haalt uit die methode van Hof wat hij of zij wil, voor mij was het aspect van het koude water een nieuwe uitdaging voor mijn lichaam en dat heeft mij enorm geholpen. Ik ben absoluut niet iemand die lessen wil geven in de methode, want dat mogen alleen erkende ‘leermeesters’. Ik geef wel graag mee dat die methode mij persoonlijk enorm helpt.”
De fotografe en ondergetekende kregen het na een paar minuten al koud in het water. Genoeg afkoeling. Voor Jasper kan het niet lang genoeg duren. Hij doet zijn uitleg rustig verder terwijl hij voor het ponton verder dobbert.
“Ik begon eerst met het trainen van mijn lichaam door koude douches te nemen. Daarna stapte ik een café binnen van een kennis en vroeg ik een grote zak gevuld met ijs. Die kapte ik in mijn bad en zo begon de gewoonte van een wekelijks ijsbad. Een paar vrienden raakten geïntrigeerd omdat ik mijn nieuwe gewoonte deelde op Instagram. Al snel waren we met een paar om een ijsbad te nemen.”
Wat er dan juist zo leuk is aan jezelf kwellen in een ijsbad kan Jasper levendig verwoorden. Nog niet zo mooi om het zelf te willen proberen, maar hij doet zijn best. “Het is iets geks, want op het moment dat je in het bad stapt, wil elke vezel van je lichaam er terug uit. Het is alsof er duizend naalden in je lichaam prikken. Maar als je volhoudt, raakt je lichaam uiteindelijk in een soort ultieme stresservaring zodat je denkproces stopt. Je lichaam heeft nog maar één doel en dat is bloed naar alle vitale organen krijgen. Op dat moment vergeet je automatisch alle stressfactoren in je leven. Wanneer je terug uit het bad bent en je lichaam terug op z’n positieven komt, relativeer je al de stress die je daarvoor had. Elke week opnieuw. Alsof er een soort heling aan de gang is. En dat is waarom het net zo therapeutisch werkt voor mij.”
Jasper begon dus in zijn douche, dan in een ijsbad en dan in koud water buiten. “In een ijsbad zit je stil en zorgen de haartjes op je lichaam voor een soort warmtebubbel vlak rond je lichaam en dan krijg je het net iets warmer. In stromend water is dat anders. Dat stroomt rond je lichaam en geeft nog meer koudeprikkels. Dat is de ultieme ervaring. Ik begon ook die koude zwempartijen te delen op sociale media en kreeg veel reactie van mensen die ik al jaren niet meer gezien had, maar graag eens met me mee wilden doen. En zo zijn de Fishsticks dus ontstaan.”
“We komen elke maandag. Behalve als het regent, want dan kunnen we achteraf geen droge kleren aandoen. Wanneer het regent, schuiven we de duik een dag op. Regent het dan weer, schuift het nog een dag op. Maar een sessie missen doen we liever niet.”
Aanmoedigingen
Ondertussen zijn de Fishsticks op maandag hier in Mechelen al een deel van het decor geworden. Buren komen thuis en begroeten Jasper in het water. Ze lijken het niet erg te vinden dat er hier een paar illegale zwemmers rondhangen. “Ondertussen kennen ze ons hier al. In het begin werden we een paar keer gek verklaard, maar na een tijdje begonnen de aanmoedigingen voor wat we deden. Zie je dat huis aan de overkant? Die mensen komen normaal altijd ongeveer op dit moment buiten met hun hond en dan stoppen ze altijd om ons aan te moedigen.”
Ook al is zwemmen er eigenlijk verboden. “We kunnen in de verte de grote baan zien. Als er politie aankomt, zorgen we dat we uit het water zijn en zeggen we gewoon dat we hier wat komen zitten om te genieten aan het water. Daar is niks mis mee. Een boete is er nog nooit van gekomen.”
Jasper woont in Antwerpen, maar zwemt altijd in Mechelen. “In Antwerpen vind ik het water te ranzig.
Heb je het water in Noordkasteel al eens bekeken? Er zijn heel weinig opties in Antwerpen en er is veel meer controle. Hier valt dat gelukkig mee. Al geldt hier ook een absurde regelgeving. De kajakclub in de buurt mag wel gewoon op het water zijn en die leden mogen zwemmen. Want je kunt uit je kajak vallen. Het is perfect veilig en schoon om hier te zwemmen. Twintig jaar geleden liep ik hier ook al rond, toen was het water niet zo helder als nu. Alleen wanneer de afvalboot passeert, dan heb je pech. Om de zoveel tijd passeert hier een boot vol restafval, die stinkt nog harder dan een gewone vuilniswagen op de weg. En die geur blijft lang hangen.”
Dat je nagenoeg nergens mag zwemmen in open water schetst voor Jasper perfect hoe hij de maatschappij ziet. “We zitten in een triestige evolutie van een maatschappij die draait op ‘verpampering’ van de burgers. We worden behandeld als kindjes die geen verantwoordelijkheidsgevoel aankunnen. Dat sijpelt in veel meer aspecten van de samenleving door. Wij zijn geen onnozelaars die niet weten wat ze doen, een beetje meer vertrouwen vanuit de overheid zou op zijn plaats zijn. Er zijn te weinig plaatsen om te verkoelen, waarom moeten ze dan zo streng zijn over plaatsen die er wel zijn”, zegt Jasper die nog één keer, voor hij terug aan het werk moet – Jasper werkt voor een productiehuis – in het water springt.
Keerdok
Waar Jasper het water induikt, blijft het voorlopig verboden om te zwemmen. Dat zal niet snel veranderen. Maar in Mechelen is het tij wel aan het keren. Mechelen steekt als stad extra moeite in het creëren van meer mogelijkheden voor beleving op het water. Het is nog even wachten op een officiële vergunning, maar vanaf het toegelaten is, krijgt Mechelen er een nieuwe zwemlocatie in open water bij.
Zwemmen moet dan kunnen in het Keerdok achter brouwerij Het Anker. De waterkwaliteit is er gunstig en partners Hotel Van der Valk, Sport Vlaanderen en De Vlaamse Waterweg zijn ook positief. Misschien is er op die manier straks wel een legale locatie voor de Fishsticks.
VOLGENDE WEEK:
De drijvende sauna’s in Stabroek
Jasper Van Halle
“We kunnen in de verte de grote baan zien. Als er politie aankomt, zorgen we dat we uit het water zijn en zeggen we gewoon dat we hier wat komen zitten om te genieten aan het water. Daar is niks mis mee. Een boete is er nog nooit van gekomen.”