Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Ze beheren Poetins rijkdom, en mailen al eens over zijn beleid
Onderzoekers leggen netwerk van stromannen bloot dat toont hoe rijk Russische president werkelijk is
Een klein appartement in Sint-Petersburg, twee auto’s uit de Sovjettijd, een aanhangwagen en een garage. Dat is wat Vladimir Poetin officieel bezit. In en zeker buiten Rusland zijn er weinig mensen die dat geloven. Het is altijd een mysterie geweest hoe rijk de Russische president echt is. Tot nu, zo lijkt het, want uit een onderzoek van gelekte e-mails blijkt dat Poetin eigendommen bezit ter waarde van 4,26 miljard euro. Alleen staan die niet op zijn naam, maar wel op die van bevriende oligarchen – zijn stromannen. Dat netwerk is nu blootgelegd.
Een kasteel, een skiresort, wijngaarden en buitenhuizen. Poetin blijkt het allemaal te bezitten. Alleen niet in eigen naam. Daar heeft hij stromannen voor, enorm rijke oligarchen die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben, maar allemaal met elkaar in contact staan. Zij zijn gelinkt via de Bank Rossiya, het daaraan gelieerde internetbedrijf Moskomsvyaz, en 86 ‘diverse’ bedrijven die op het eerste gezicht ook weer niets met elkaar te maken hebben, maar toch verbonden zijn.
Hoe de onderzoekers van het Organized Crime and Corruption Project en journalisten van de Russische nieuwssite Meduza die bedrijven dan met elkaar in verband brachten? Hen viel het op dat al die bedrijven dezelfde e-mail-domeinnaam gebruiken: LLCInvest.ru, beheerd door Moskomsvyaz. Op die manier mailen de stromannen elkaar, maken ze afspraken en nemen ze zelfs gezamenlijk beleidsbeslissingen. Ook de vermoedelijke maîtresse van
Poetin, Svetlana Krivonogich, gebruikt dat netwerk.
Tien jaar geleden al klapte een oligarch uit de biecht dat er een investeringsfonds bestond waarin hij en andere steenrijke zakenlui fortuinen stopten om hun vriend Vladimir Poetin te plezieren. Daarmee werden land en eigendommen aangekocht die Poetin frequenteert. Dat netwerk lijkt nu eindelijk aan het licht te komen.
Het paleis van 1,2 miljard
Het was dat stulpje in Gelendzjik aan de Zwarte Zee waarvan dissident Aleksej Navalny een bijzonder populair filmpje op YouTube zette onder de noemer “het paleis van Poetin”. Een enorm gebouw is het, waar de kranen in de badkamers van goud zijn. Toen het filmpje furore maakte, was het miljardair Arkadi Rotenberg die claimde dat het gebouw van hem was. De twee Rotenberg-broers leiden de grootste bouwonderneming van Rusland en zijn gespecialiseerd in gaspijpleidingen en hoogspanningslijnen. Als vertrouweling van Poetin staat Arkadi Rotenberg op de Europese en Amerikaanse sanctielijst. Officieel staat het paleis op naam van het bedrijf Kompleks, dat de bereiken is via LLCInvest.ru.
Wijngaarden als hobby
Rond het “paleis van Poetin” zijn er hectaren aan wijngaarden. Navalny omschreef die ooit als een uit de hand gelopen hobby van de president. Ze behoren officieel tot een ngo. Die blijkt gesticht te zijn door Gennadi Timtsjenko en Vladimir Koblin. Timtsjenko gaat al heel ver terug met Poetin, en is een van de oligarchen die het dichtst bij hem staat. Al in 1991 kreeg hij via de tussenkomst van de president een licentie om olie te exporteren. Met zijn firma Gunvor, waar Poetin geheime aandeelhouder van zou geweest zijn, verdiende Timtsjenko zo honderden miljoenen petrodollars. Daarna specialiseerde hij zich in investering, vooral in de lucratieve gassector.
Vladimir Koblin is dan weer de directeur van de haven van Gelendzjik. Zijn vader Petr was een van de beste vrienden van Poetin. Al sinds de jaren 50 trokken ze met elkaar op, nadat hun vaders met elkaar bevriend raakten. Beide oligarchen staan op de sanctielijst. En je raadt het al: de verantwoordelijken van de wijngaarden zijn te bereiken via LLCInvest.ru.
Het luxe skiresort
Igora is een super-de-luxe skiresort in de buurt van Leningrad. Het bevat naast skipistes waarop officiële wedstrijden worden gehouden ook een ijspiste, een snowboardgedeelte, een meer, een spa, een eigen medisch centrum, een circuit voor motorraces en een automuseum. Het huwelijk van de dochter van Poetin vond er plaats. Het is eigendom van Ozon, een bedrijf waarvan Joeri Kovaltsjoek de grootste aandeelhouder is. Kovaltsjoek is de CEO van Bank Rossiya en doelwit van westerse sancties. Hij is niet alleen bevriend met Poetin, hij wordt ook zijn persoonlijke bankier genoemd. Ozon behoort tot het bedrijf Relax, te contacteren via LLCInvest.ru.
De datsja van Poetin
‘Datsja’ is het woord voor een klein Russisch buitenhuisje, maar de Villa Sellgren die ten noorden van Poetins uitvalsbasis Sint-Petersburg ligt, is eigenlijk groot. Het buitenverblijf is eigendom van Sergej Roednov, zoon van Oleg Roednov, een jeugdvriend van Poetin. Die was CEO van de Baltic Media Groep en samen met Joeri Kovaltsjoek– de man van het skiresort – de medeoprichter van Bank Rossiya. Sergey, die op de sanctielijst staat, erfde die mediagroep via de firma North. Hij gebruikt LLCInvest.ru.
De vissershut
Poetin is een fervent jager en visser en frequenteert wel vaker een – riante – blokhut met uitgestrekte gronden aan Sint-Petersburg. Die is in handen van drie verschillende bedrijven, die allemaal via LLCInvest.ru te contacteren zijn. Het management is in handen van de stichting Revival of Maritime Traditions. Ook die staat op de sanctielijst van de VS en gebruikt LLCInvest.ru. Volgens de VS bezit Poetin ook twee superjachten, de Shellest en de Nega, die eveneens behoren tot Revival of Maritime Traditions.