Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“We kunnen zonder Doel 1 en 2”
Brand en ontploffing in kernreactor Doel 1 doen discussie
De roep voor de definitieve sluiting van Doel 1 en Doel 2 klonk dit weekend luider dan ooit. De aanleiding was een brand in de kernreactor van Doel 1, die zaterdagavond rond 23u uitbrak. De federale regering laat weten tegen 2019 nieuwe hoogspanningsverbindingen met Nederland, Duitsland en Engeland te openen. Dat moet de afhankelijkheid van kerncentrales drastisch verminderen.
Zaterdagavond vatte de transformator van Doel 1 vuur, en er was ook een kleine ontploffing. De brand duurde zo’n twintig minuten en werd geblust door de automatische blusinstallatie boven de transformator. Het is nog niet duidelijk hoe de brand is kunnen ontstaan.
Electrabel, dat de kernreactor van Doel 1 uitbaat, benadrukt dat niemand gevaar heeft gelopen. De brand en de ontploffing vonden plaats in het niet-nucleaire gedeelte van de kernreactor. Bovendien ligt Doel 1 al sinds 15 februari stil, omdat de kernreactor toen veertig jaar is geworden. Volgens de wet mag een kernreactor niet ouder zijn. Federaal minister van Energie Marie-Christine Marghem (MR) wil die wet deze maand wel aanpassen, waardoor Doel 1 later dit jaar weer kan opengaan.
Maar verschillende politieke partijen in België en Nederland riepen gisteren om ter hardst dat Doel 1 en Doel 2 (dat op 1 december veertig jaar wordt) dicht moeten.
KRISTOF CALVO
Federaal parlementslid Groen “Onze kerncentrales zijn gemaakt om dertig jaar mee te gaan, maar Doel 1 en Doel 2 zijn al veertig jaar en de regering wil een wet stemmen om ze zelfs vijftig jaar open te houden.”
“Gascentrales heropenen”
Voor Kristof Calvo, energiespecialist en federaal parlementslid van Groen, is de maat nu helemaal vol. “Onze kerncentrales zijn gemaakt om dertig jaar mee te gaan. Doel 1 en Doel 2 zijn al veertig jaar, en de federale regering wil in november een wet stemmen om ze vijftig jaar open te houden, tot het jaar 2025”, zegt Calvo. “Electrabel doet natuurlijk investeringen om de kerncentrales langer open te houden. Maar als uw oude auto regelmatig gebreken vertoont, zou ik toch niet naar de garage blijven gaan.”
Calvo pleit voor meer investeringen in hernieuwbare energie. “Wij kunnen deze winter makkelijk doorkomen zonder de kernenergie van Doel 1 en Doel 2”, zegt Kristof Calvo. “We kunnen in de plaats makkelijk enkele gascentrales heropenen. En bedrijven die veel energie verbruiken, kunnen op de momenten dat de rest van de bevolking veel energie nodig heeft, hun verbruik even terugdringen. We kunnen ook makkelijk aan de bevolking vragen om het energieverbruik op piekmomenten te beperken. En op lange
Vlaams parlementslid Open Vld
termijn moeten we natuurlijk meer investeren in windmolens en andere groene energie.”
Kristof Calvo staat lang niet alleen met zijn oproep. Ook voormalig energieminister Johan Vande Lanotte (sp.a) wil niet van een verlenging van de levensduur van Doel 1 en Doel 2 weten. En zelfs in de Nederlandse grensgemeenten beginnen de politici zich zorgen te maken. Evert Weys, fractievoorzitter van de partij GBWP in de gemeenteraad van Bergen-op -Zoom, roept op tot de sluiting van Doel 1 en Doel 2, omdat de veiligheidsrisico’s te hoog zijn. En ook Steven Adriaansen, burgemeester van de Nederlandse gemeente Woensdrecht, maakt zich ernstige zorgen om de veiligheid.
Toch is de kans bijzonder groot dat de federale regering deze maand beslist om Doel 1 en Doel 2 tien jaar langer open te houden. “De kerncentrales zijn veilig en er is tijd nodig om de transformatie van kernenergie naar groenere energie te maken”, zegt WillemFrederik Schiltz, energiespecialist van Open Vld, een partij die in de federale regering zit. Ook coalitiepartners N-VA, MR en CD&V gaven eerder al te kennen dat een verlenging van de levensduur belangrijk is.
Noodgeneratoren
Maar hoe zit het dan met de veiligheid? De brand en de ontploffing in Doel 1 deden zich zaterdag voor terwijl de centrale niet werkte. Wat zou er zijn gebeurd als de centrale wel werkte? “Dan was het nog geen ramp, want het incident is gebeurd in het niet-nucleaire gedeelte van de centrale”, zegt Schiltz. “Als het wel in het nucleaire gedeelte zou zijn gebeurd, zijn er ook genoeg waarborgen. Als het koelsysteem in een kernreactor zou uitvallen, wordt er automatisch koud water in de reactor gepompt en treden regelstaven in werking die het vuur zachter kunnen zetten. Voor die systemen is weliswaar elektriciteit nodig. Maar als de ene generator uitvalt, staan er onmiddellijk een pak andere generatoren klaar om het veiligheidssysteem in werking te zetten.”
Schiltz benadrukt wel dat een kernuitstap op termijn nodig is. “Een kerncentrale kost veel geld en we kunnen het kernafval niet zomaar in de grond steken. Maar er moet wel voldoende tijd zijn om naar alternatieven te zoeken. In de komende jaren zal de batterij om energie van zonnepanelen op te slaan wellicht doorbreken. En sommige bedrijven gebruiken nu al diepvriezen die een uur lang op temperatuur blijven, als ze de stekker uittrekken. De stad Antwerpen werkt dan weer aan een nieuw warmtenet in de wijk Nieuw Zuid (waar warmte zal worden opgewerkt uit aardgasketels, red.).”
Energie importeren
De regering legt in de komende jaren ook hoogspanningslijnen aan die de uitwisseling van elektriciteit met andere landen moet verhogen. “Vandaag voeren we ongeveer 25 procent van onze elektriciteit in. In de komende jaren moet dat groeien naar 40 procent”, zegt Robrecht Bothuyne, energiespecialist van CD&V. “We bouwen bijvoorbeeld vandaag al de nieuwe hoogspanningslijn Brabo, die van Zandvliet naar Nederland gaat. Tegen 2019 legt hoogspanningsnetbeheerder Elia ook onderzeese elektriciteitskabels aan tussen België en het Verenigd Koninkrijk. En met het project ALEGrO wordt er tegen 2019 een ondergrondse verbinding tussen de hoogspanningsnetten van Luik en de Duitse stad Aken voorzien.”
Volgens Schiltz is samenwerking tussen landen een van de oplossingen om een stroomtekort in de toekomst te voorkomen. “Wat dat betreft is Scandinavië een voorbeeld”, zegt Schiltz. “Als het in Denemarken hard waait, wordt er wind geëxporteerd naar Noorwegen. En Noorwegen exporteert waterkracht naar Denemarken als het bij de Denen windstil is. Met zulke samenwerkingen lossen we een deel van het energieprobleem op.”
WILLEMFREDERIK SCHILTZ “De kerncentrales zijn veilig en er is tijd nodig om de transformatie naar groenere energie te maken. We kunnen het kernafval bovendien niet zomaar in de grond steken.”