Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Aardappelen zijn schaars, klein en misvormd”
Kempense telers starten met rooien van ‘rampoogst’ na extreem nat voorjaar
De Kempense aardappeltelers zijn opgelucht dat de watersnood van mei en juni erkend is als natuurramp. "We hebben al enkele patatbossen blootgespit. Wat we vreesden komt uit: de helft van onze oogst is verzopen, de andere helft is klein en misvormd”, zegt teler Dirk Van Ginhoven (44) uit Ravels.
De Kempense aardappeltelers beginnen volgende week met rooien. Toch bezorgen de anders zo geroemde Belgische frietaardappelen hen nu al zure oprispingen. Toen de boeren een maand geleden – met hun voeten in het slijk – aan de alarmbel trokken en een erkenning als landbouwramp aanvroegen na de overvloedige regen, vreesden ze een kwart minder opbrengst. Aan de vooravond van het rooiseizoen blijkt de toestand in de Kempen nóg dramatischer dan gedacht. “Dit wordt een rampoogst: 50% tot 60% minder dan normaal”, zegt patatboer Dirk Van Ginhoven uit Ravels.
Eerst te nat, nu te droog
Dat we de voorbije weken toch nog warm en zonnig zomerweer kregen, bracht voor de landbouwers geen zoden meer aan de dijk. “Als ze jou vijf minuten met je kop onder water houden en je daarna in de sauna leggen, kom je ook niet meer tot leven. Verzopen is verzopen”, zegt Van Ginhoven. “De onderste grondlaag is nog nat, maar zo diep geraken de wortels van de verzwakte plantjes niet. De voorbije weken moesten we zelfs nog extra kosten maken door onze velden overal te beregenen.”
Grote delen van Vlaanderen werden tijdens het afgelopen voorjaar getroffen door het noodweer. Toch blijkt de ravage het grootst in de Kempen en Limburg. Normaal hebben de kurkdroge Kempense zandakkers nochtans veel minder last van neerslag dan de zware leem- en kleigronden in West- en OostVlaanderen. “Behalve wanneer de regen wekenlang en met bakken uit de lucht blijft vallen”, zegt de Ravelse aardappelteler. “Vol is vol. Eenmaal de grond verzadigd is, verdwijnt alle zuurstof uit de bodem. De grond is dood, er zit geen leven meer in. Omdat het hier overal vlak is, bleef het water ook staan en kon het niet wegspoelen. Op een bepaald moment lagen zelfs de regenwormen dood op onze akkers. Mijn vader is 73 jaar. Zoiets had hij nog nooit in zijn leven meegemaakt.”
De immense aardappelschuren in de Antwerpse Kempen zullen daarom maar halfvol geraken dit jaar. “En de aardappelen die we gaan oogsten, zijn helaas klein en vaak ook misvormd. Daardoor zijn ze niet geschikt zijn om er frieten van te maken”, klagen de telers, die overigens nu al weten dat ze het jaar gaan eindigen in het rood. “Om dit verlies goed te maken hebben we weer minstens vijf goede jaren nodig."
Nu het Rampenfonds de waters-
WALTER LUYTEN Burgemeester Ravels “In Ravels alleen al dienden 107 boeren een schadeclaim in, samen voor 2,4 miljoen euro.”
nood van mei en juni erkend heeft als natuurramp, kunnen de boeren toch al een deel van de financiële kater doorspoelen. “Deze erkenning is echt wel een bittere noodzaak, want het water staat bij vele boeren nu al aan de lippen”, zegt akkerbouwer Dirk Van Ginhoven. “Nog een extra tegenslag kan onze sector niet meer aan. Voor veel bedrijven zou dit de definitieve doodsteek betekenen.”
Om de kans op erkenning als natuurramp te verhogen konden de Kempense landbouwers ook rekenen op de lokale besturen. Zo belegde burgemeester Walter Luyten (CD&V) van Ravels eind juni een bijzondere ‘rampvergadering’ met zijn collega’s uit de omliggende landbouwdorpen om zo de krachten te bundelen. “Samen zijn we sterker dan alleen”, zei hij.
Ook de oproep aan de boeren om zo veel mogelijk schadeclaims in te dienen, werd massaal opgevolgd. “In Ravels alleen al brachten 107 telers een dossier binnen, samen goed voor een schade van maar liefst 2,4 miljoen euro”, zegt de burgemeester.
“De verliezen blijken het grootst in de aardappel- en maïsteelt”, zegt schepen van Landbouw Eric Van Gestel (CD&V). “Maar we kregen ook dossiers binnen voor verloren oogsten van wortelen, kolen, spinazie, bieten, uien en zelfs gladiolen.”