Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“In Amerika stelde hij zich wel eens voor als Eddy Wally”
Muziekpromotor en vriend Herman Van Hove uit Kalmthout zorgde ervoor dat Toots baron werd
HERMAN VAN HOVE
Muziekpromotor “Toon Hermans zei hem ooit: ‘Voor het eerst in mijn leven zag ik een mens muziek worden’. Dat vond Toots het mooiste wat ooit over hem gezegd is.”
Toots Thielemans is van Brussel, zeker, maar hij had ook nauwe banden met Antwerpen. Via Jazz Middelheim uiteraard, en via hechte vrienden zoals voormalig uitgever en muziekpromotor Herman Van Hove (72) uit Kalmthout. “De moeder van Toots was ook een Antwerpse. Dat vertelde hij dikwijls.”
“Ik ben tien dagen geleden nog bij Toots op bezoek geweest in het ziekenhuis”, vertelt Herman Van Hove. “Hij was vrolijk zoals altijd. Hij grapte dat hij de volgende keer op zijn andere schouder zou vallen. Zijn overlijden kwam daarom toch nog onverwacht.”
Herman Van Hove had vroeger de financiële uitgeverij Biblo. In zijn vrije tijd organiseerde hij concerten en hij was ook de laatste manager van de Nederlandser cabaretier Toon Hermans.
Van Hove noemt Toots “de meest lieve man die ik ooit heb ontmoet”. Ook als artiest deed hij nooit moeilijk. “Bij een soundcheck vroeg hij om zijn monitor wat harder te zetten en het was in orde. Dan maak je met andere artiesten wel wat anders mee.”
Herman Van Hove leerde Toots kennen toen die nog in Amerika werkte. “Ik heb hem in New York verschillende keren gezien in de Blue Note. Dan zaten we aan een tafeltje vlak bij het podium, tussen een internationaal publiek, en dan wees Toots lachend naar ons: “And here is the Kalmthout Maffia”. Zichzelf stelde hij wel eens voor als Eddy Wally.”
Opnames in eetzaal
Toen Toots hier kwam toeren met zijn vaste pianist Kenny Werner wilde hij ook graag in een echte, kleinere jazzclub spelen. “Dat werd dan de refter van mijn uitgeverij. Daar organiseerde ik geregeld concerten”, vertelt Herman Van Hove. Toots was er zo door gecharmeerd dat hij besloot om er in 2001 een album op te nemen. “Drie avonden lang waren er op- names. Het publiek moest muisstil zijn tot Kenny Werner een teken gaf dat ze mochten klappen. Toots kon in een studio nooit de emoties ervaren die hij had met een livepubliek. Hij noemde die plaat een van zijn mijlpalen.”
Voorgesteld aan Toon Hermans
Herman Van Hove kwam geregeld over de vloer in de villa waarin Toots en zijn tweede vrouw Huguette woonden, even buiten La Hulpe vlak bij Overijse. “Ze hadden een prachtige tuin, het was daar goed toeven.”
Toen Herman Van Hove 65 werd, had hij enkele bekende jazzmuzikanten gevraagd voor een optreden op zijn terras thuis. “Maar ineens kwam Toots aangelopen door de tuin: ‘Ik kom hier spelen’, zei hij.”
Herman Van Hove was de manager van cabaretier Toon Hermans in diens laatste acht jaar. “Tussen Toon en Toots is een heel bijzondere vriendschap ontstaan. Ze stonden één keer samen op de bühne. Toots speelde Toons nummer Méditerra-nee. Daarop zei Toon: ‘Voor het eerst in mijn leven zag ik een mens muziek worden’. Dat vond Toots het mooiste wat ooit over hem gezegd is.”
In 1997 werd Toon Hermans geopereerd aan een hersentumor. Het herstel verliep traag, wat hem deprimeerde. “Ik vroeg Toots of hij niet een demootje wilde maken van Lieverd, Toons lievelingsliedje. Toots dook prompt de studio in met een pianist en maakte verschillende opnames. Die werden op cassette bezorgd bij Toon Hermans, die op dat moment zo lusteloos was dat hij zelfs zijn verjaardag niet wilde vieren. Volgens zijn zoon Maurice kreeg Toon er ineens weer zin in toen hij de muziek hoorde en hij begon zelfs weer plannen te maken voor een nieuwe show. Die is er helaas niet meer gekomen.”
Herman Van Hove maakte vorig jaar zelf een show rond zijn verhalen over Toon Hermans samen met zangeres Lissa Meyvis. “Als ze
Lieverd zingt, mixen we Toots erbij op de achtergrond. We hebben al veertig keer opgetreden en vanaf oktober dit jaar gaan we opnieuw op tournee, tot in de Carré in Amsterdam toe.”
Ongewoon intelligent
Toen Herman Van Hove betrokken raakte bij de werking van scholen voor buitengewoon onderwijs in Lier, schoot Toots ongevraagd te hulp: ‘Ik kom gratis spelen bij jullie’. “Hij heeft dat een stuk of vijf keer gedaan in de Begijnhofkerk. Zonder speciale ei- sen voor catering of wat dan ook.”
Een misschien minder bekende eigenschap van Toots is volgens Herman Van Hove dat hij ongewoon intelligent was. “Hij had zonder de oorlog makkelijk een master wiskunde gehaald. Jazz is wiskunde. Hij had ook een enorm geheugen en hij bleef heel alert. Hij heeft mij nog leren omgaan met een smartphone. Tegelijk bleef hij volks. Hij was gelukkiger met een compliment van de loodgieter van de school dan bij een concert voor een rotaryclub.”
Toots werd baron in 2001. “Ik was eens met hem in het Belgisch consulaat in New York. Daar waren ook mensen van adel, die ervoor gingen zorgen dat hij baron werd. Dat kwam er maar niet van en toen heb ik gevraagd of ik eens mocht proberen, al gaf Toots zelf er niet veel om. De dochter van de kabinetschef van koning Albert, Jacques van Ypersele de Strihou, werkte bij ons op de uitgeverij. Ik vroeg haar of ze haar papa niet eens de vraag kon voorleggen. Twee dagen later kwam het antwoord: de koning vond het een geweldig idee. Het enige probleem was dat Toots nog Amerikaans staatsburger was. Binnen de twee weken is hij toen ook weer Belg gemaakt ( lacht).”