“Beeldhouwen is lijdensweg”

Ludwig Vandevelde (59) hoopt dat kunstenaars dankzij HeArts hun lichaam beter verzorgen

Ik heb het allemaal veel te ver laten komen. Het was een lijdensweg die me een echtscheiding heeft gekost en uiteindelijk heb ik zelfs een aanvraag ingediend voor euthanasie.” Kunstenaars met fysieke klachten zijn gewaarschuwd.

Het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) en de Universiteit Antwerpen (UA) hebben HeArts opgericht, de afkorting voor Healthcare For Artists. Zowel professionele als amateurkunstenaars kunnen er terecht voor een behandeling van hun fysieke klachten, van een pijnlijke onderrug tot stemproblemen en gehoorschade.

De Antwerpse beeldhouwer Ludwig Vandevelde (59) is een van de hevigste voorvechters van HeArts. Hij weet als geen ander wat fysieke klachten met een kunstenaar kunnen doen. “Ik had een veelbelovende carrière, stelde mijn houtsculpturen internationaal tentoon en werkte keihard. Maar aan mijn houding besteedde ik geen aandacht. Ik ben daarin geen alleen- staand geval. Beeldhouwers zijn de macho’s van de kunstwereld”, zegt Ludwig Vandevelde.

“Ik tilde houten blokken van meer dan honderd kilo op zonder hulp te vragen. Daar was ik te fier voor. Naar de dokter wilde ik niet gaan. Daar was tijd en geld voor nodig en dat had ik niet. Van beeldhouwen word je niet rijk.”

Tot Vandevelde in 2002 zijn rug overbelastte. “Resultaat: twee hernia’s en onuitstaanbare pijnen. Ik heb toen meteen een operatie laten doen, maar die liep verkeerd. Er volgden nog twee operaties. Maar het kwam niet meer goed. De pijnen waren te hevig. Ik kon niet meer slapen. Eerst twee nachten wakker liggen, dan de derde dag van pure uitputting in de namiddag twee uur in slaap vallen op de sofa, om vervolgens ’s nachts weer niet te kunnen slapen van de pijn. Beeldhouwen ging niet meer. En dat allemaal omdat ik het veel te ver heb laten komen. Het was een lijdensweg die me een echtscheiding heeft gekost en uiteindelijk heb ik zelfs een aan-

vraag ingediend voor euthanasie.”

Vandevelde heeft uit zijn fouten geleerd. “Ik heb na jaren alsnog een dokter gevonden die me grondig wilde laten onderzoeken. Het kwam erop neer dat ik de pijn kon verminderen door mijn levensstijl grondig te wijzigen: veel minder suiker, geen alcohol en meer bewegen. Mijn leven is weer leefbaar en ik heb nu zelfs op mijn dooie gemak ook een houten kunstwerk van een naakte vrouw gemaakt, dat binnenkort in de tuin van het gebouw M van de Universiteit Antwerpen komt. Als ik nu iets zwaar moet tillen, vraag ik hulp. Voltijds beeldhouwen gaat niet meer. Gelukkig heb ik nu een baan als prof aan de School of Arts in Gent. Ik laat in de lessen beeldhouwen elk jaar een rugspecialist komen en ook in de gewone lessen besteden we veel aandacht aan de houding van de leerlingen. Ik heb veertien jaar geld laten wegvloeien naar een elementair lijfsbehoud. Dat mag een ander niet overkomen.”