Zijn we klaar voor Oosterweel?

Gaat dit najaar de eerste spade in de grond voor de Oosterweelverbinding? Ja, als het aan de Vlaamse regering en het Antwerpse stadsbestuur ligt zeker wel. De bouwaanvraag voor de eerste fase van het project, de nieuwe tunnel onder de Schelde, is inmiddels ingediend. Over dat deel van het project bestaat weinig discussie en dus worden er ook weinig problemen rond verwacht.

Die discussie is er wel over een ander vraagstuk: de capaciteit van de Antwerpse Ring tijdens de werkzaamheden voor Oosterweel, die volgens de huidige planning zeven jaar zullen duren (tot in 2024). Volgens de meest pessimistische ramingen zal die capaciteit tijdens de avondspits dalen met 15%. En dus moeten er maatregelen worden bedacht om liefst 30.000 voertuigen van die Ring weg te halen om het fileprobleem niet nog veel erger te maken dan het nu al is.

De Vlaamse regering en het Antwerpse stadsbestuur werken samen met partners zoals het Havenbedrijf aan een soort masterplan om dat voor elkaar te krijgen. Met al eerder geplande infrastructuurprojecten en bijkomende inspanningen voor het openbaar vervoer moeten alternatieve transportmiddelen aantrekkelijker worden. Het derde luik van het plan ligt het moeilijkst, want dat gaat over een gedragswijziging van de automobilist.

Hoe kun je voorspellen op welke manier de mensen zullen reageren op de extra verkeersellende? Je kunt alleen maar hopen dat veel automobilisten, net als bij de grote heraanleg van de Ring vanaf 2003, zelf zullen overschakelen op alternatieven. En ervoor zorgen dat die alternatieven ook aanwezig zijn. Je kunt niet zeggen dat de overheid daar niet aan werkt. Het aanbod van treinen en trams wordt de komende jaren wel degelijk uitgebreid. Maar in vergelijking met de plannen van enkele jaren geleden zijn er ook investeringen geschrapt wegens geldgebrek of politiek verzet. En ook dat zullen we tijdens de werkzaamheden wel gaan voelen.

Is het minder-hinderplan van de overheden in zijn geheel goed genoeg om het verkeer in en rond Antwerpen de komende jaren leefbaar te houden? Uiteraard lopen daarover de meningen zeer sterk uiteen. Veel van de officiële prognoses zijn “indicatief”, wat ons een deftig woord lijkt voor “nattevingerwerk”.

Anderzijds: niets doen is ook geen optie. Laten we vooral hopen dat de intendant voor de overkapping van de Ring in het tweede en laatste jaar van zijn opdracht alle partijen kan verzamelen rond een plan waar iedereen achter kan staan. Als dat lukt, dan maken we een enorme sprong voorwaarts.