Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Antwerpen doet al genoeg, maar voor minderjarigen maken we een uitzondering”
Schepen Fons Duchateau brengt bezoek aan dertien jongens in lokaal opvanginitiatief Zurenborg
Antwerpen staat dan wel niet op de eerste rij om vluchtelingen op te vangen, voor minderjarigen ligt dat anders”, zegt OCMWvoorzitter Fons Duchateau, terwijl hij ons rondleidt in het voormalige dienstencentrum in de Kleine Beerstraat in Zurenborg. Sinds juli 2016 wonen hier nietbegeleide minderjarige vluchtelingen. Dertien jongens tussen 16 en 18 jaar.
Het Lokaal Opvang Initiatief Zurenborg is een van de vele LOI’s die de overheid heeft opgezet voor de opvang van vluchtelingen. LOI’s worden georganiseerd door het OCMW en gefinancierd door de federale overheid.
“Voor alle duidelijkheid: onze filosofie blijft dezelfde. De stad is geen Chinese vrijwilliger voor de opvang van vluchtelingen”, zegt Fons Duchateau, N-VA-schepen van Sociale Zaken en OCMWvoorzitter. “Antwerpen heeft al meer gedaan dan welke andere stad ook. Om nog maar eens de vergelijking te maken: Antwerpen vangt vier keer meer vluchtelingen op dan Gent. Maar, en dat wil ik even hard benadrukken, van in het begin hebben wij een grote uitzondering gemaakt voor nietbegeleide minderjarigen. Voor deze kwetsbare jongeren wíllen we onze verantwoordelijkheid niet doorschuiven.” “Antwerpen heeft trouwens sinds de vorige vluchtelingencrisis in 2010-2011 hierin heel wat expertise opgebouwd. Het werk dat hier in Zurenborg, en ook op onze andere locatie in de Finse Zeemanskerk, met minderjarige vluchtelingen wordt verricht, vinden wij belangrijk. Hier wordt met een context gewerkt: de jongens worden begeleid, opgevolgd en naar een zelfstandig leven toegeleid.” ‘ Kamers poetsen tegen woens- dag!!!’ staat op een groot whiteboard in de gemeenschappelijke ruimte geschreven. Het bezoek van schepen Fons Duchateau is duidelijk geen verrassing. “De jongens moeten zelf hun kamers opruimen en poetsen, ja”, zegt Charlotte Liekens, die samen met haar collega Amber Sels de dertien jongens in het LOI begeleidt. “Eerlijk? Dat vergt wel wat inspanning. Ook van ons. We moeten veel ‘zagen’: ruim op, was af, vertrek op tijd naar school, ... . Als ze echt niet luisteren, en dat gebeurt weleens, gaat de wasmachine een week op slot. Bijvoorbeeld. En dat komt aan, hoor, dit zijn hele nette jongens.” De dertien jongens, gevlucht uit Somalië, Afghanistan en Syrië, zijn na hun verblijf in een asielcentrum door Fedasil doorverwezen naar het LOI in Antwerpen. De meesten zijn intussen erkend als vluchteling. “Het zijn jongens die al een hele tijd op school zitten en die in het verleden nooit voor problemen hebben gezorgd”, zegt Jonathan Mortelmans bestuurscoördinator van het LOI Antwerpen. “Dat zijn voorwaarden om naar een LOI te mogen gaan. Maar het zijn pubers, en af en toe wringt er iets. Dat is normaal, maar het mag niet uit de hand lopen.”
“Sinds onze start in juli is dat gelukkig nog maar één keer gebeurd. Die jongen was fysiek agressief, een grens die niet mag worden overschreden. Zo staat het ook in ons huisreglement dat de jongens hebben ondertekend. Het loopt doorgaans vlot, waarmee ik niet wil zeggen dat het hier altijd peis en vree is. Je moet niet vergeten dat de jongens elk een zware rugzak hebben. Als ze met iets zitten, kunnen ze altijd bij Amber en Charlotte terecht, maar ze worden ook psychologisch begeleid.” Zakgeld De jongens krijgen elke week 65 euro ‘zakgeld’. Hiermee doen ze boodschappen, kopen ze kleren en betalen ze hun gsm. “We houden het budget bewust zo laag om hen te leren overleven met weinig middelen. Vanaf hun 18de moeten ze op eigen benen staan, en dat zal in het begin wellicht over-
CHARLOTTE LIEKENS Begeleidster ‘‘Als ze echt niet luisteren, en dat gebeurt weleens, gaat de wasmachine een week op slot. Bijvoorbeeld. En dat komt aan, hoor, dit zijn hele nette jongens.”
leven zijn met een leefloon.” Charlotte en Amber benadrukken hoe warm het LOI ontvangen is in de buurt. “We hadden in de Gazet van Zurenborg een oproep gedaan naar meters en peters, en daar is massaal op gereageerd. Buren hebben ook spontaan tweedehands fietsen voor de jongens geschonken. En het bedrijf PSA heeft ons laptops ter beschikking gesteld.” Wanneer schepen Duchateau bij enkele jongens aan tafel schuift en vraagt hoe het is om met dertien mannen samen te wonen, kijken ze elkaar even snel aan. “Gemakkelijker dan met vrouwen”, zegt een van hen. Waarop medewerkers Amber en Charlotte protesteren: “En wat dan met al die vriendinnetjes die hier soms op bezoek komen?”