Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Het is nodig en het werkt”
De uitdaging: de uitstoot van roet met 60% en van fijn stof met 41% terugdringen tegen 2020
In Europa zijn er reeds 200 steden die over een lageemissiezone (LEZ) beschikken. In eigen land bijt Antwerpen de spits af. En vrijdag raakte bekend dat ook Mechelen volgt. Voor duizenden voertuigen die nu in Antwerpen rondrijden betekent de maatregel dat ze niet meer of onder voorwaarden de stad binnen de Singel of Linkeroever binnen mogen. De invoering van de zone moet ervoor zorgen dat de luchtkwaliteit in Antwerpen de volgende jaren fel verbetert. Ondanks een sensibiliseringscampagne bestaat er nog steeds veel onduidelijkheid over de LEZ. En sommige critici stellen zich ook vragen bij het nut van dergelijk initiatief. Enkele antwoorden op de meest prangende vragen.
Waarom is de LEZ nodig?
“Antwerpen heeft een acuut probleem met de luchtkwaliteit. En dat heeft een impact op de gezondheid van de burgers. Door de LEZ in te voere, kunnen we de uitstoot van fijn stof met 41% en de uitstoot van roet met 60% terugdringen tegen 2020”, zegt de Antwerpse schepen van Leefmilieu Nabilla Ait Daoud (N-VA). Volgens Roeland Samson, bioingenieur aan de Universiteit Antwerpen (UA), is de LEZ een goede keuze. “De LEZ zal ervoor zorgen dat de luchtkwaliteit lokaal verbetert. En dat is belangrijk, want de slechte lucht leidt tot vroegtijdige overlijdens en ziektes zoals kanker en zelfs dementie. Alle onderzoeken van de Wereldgezondheidsorganisatie tonen aan dat vooral dieselroet zeer schadelijk is voor de gezondheid. De ergste vervuilers weren is een stap in de goede richting.”
Is de LEZ groot genoeg?
“Antwerpen heeft in 2012 een haalbaarheidsstudie laten uitvoeren. Daaruit blijkt dat dit gebied het best te controleren valt. Een kleinere zone heeft veel minder gezondheidseffect dan we willen. Een grotere zone is moeilijker om mee te starten. Met deze zone mogen we een maximaal effect verwachten. Dit gebied is ook goed te controleren, waardoor niemand door de mazen van het net glipt”, zegt hoofd van Energie en Milieu Antwerpen, Filip Lenders, die het project leidt. “We gaan de LEZ invoeren in de kernstad, inclusief kaaien, Leien en de Singel. Ook Linkeroever zit in de zone. Dat is een gebied van ongeveer 22 vierkante kilometer met ruim 200.000 inwoners. Dat is een ambitieuze start en op ter- mijn bestaat de mogelijkheid om de zone uit te breiden tot in de districten. Sommige zones in het buitenland zijn veel kleiner dan die we in Antwerpen gaan introduceren”, zegt Ait Daoud.
Is een LEZ alleen voldoende?
“Het is toe te juichen dat Antwerpen hiermee start. Maar er is uiteraard meer nodig. Het is een gemiste kans dat de LEZ niet in heel Vlaanderen wordt ingevoerd. Pas dan zou de luchtkwaliteit erop vooruitgaan. Maar ik hoop en verwacht dat ook andere steden en gemeenten dit voorbeeld zullen volgen”, zegt Roeland Samson. Verder vindt de bio-ingenieur dat er moet ingezet worden op snel en efficiënt openbaar vervoer. “Pas als mensen in het openbaar vervoer een goed alternatief vinden, zullen ze bereid zijn om de auto vaker aan de kant te laten
ROELAND SAMSON Bioingenieur UA ‘‘Het is toe te juichen dat Antwerpen en Mechelen met een LEZ starten, maar het is een gemiste kans dat het systeem niet ineens over heel Vlaanderen wordt uitgerold.’’ NABILLA AIT DAOUD Antwerps schepen van Leefmilieu (NVA) ‘‘Antwerpen heeft een acuut probleem met de luchtkwaliteit. En dat heeft een impact op de gezondheid van de burgers.’’
staan. Daarnaast moet massaal worden ingezet op duurzame energie. In Nederland willen ze tegen 2035 alle voertuigen op diesel en benzine weren. Dat is echt een stap vooruit.” Nabilla Ait Daoud legt de focus vooral op de verbetering van de lokale luchtkwaliteit. “Het argument dat het verkeer op de Ring de effecten van de LEZ tenietdoet, klopt niet. Een LEZ is vooral efficiënt in de dichtbevolkte zones rond het centrum en heeft een groot effect op ultrafijn stof. Voor de Ring is er een andere oplossing nodig. Maar daar wordt aan gewerkt.”
Zijn er kinderziekten in de LEZ?
“We zijn al vier jaar bezig met de invoering van de LEZ en zijn dus zeer goed voorbereid. En er is een sluitend netwerk van ANPR-camera’s waardoor we een zeer performante handhaving kunnen garanderen. Daardoor is het systeem veel gebruiksvriendelijker dan in pakweg Duitsland waar alle auto’s die in orde zijn een vignet moeten hebben”, zegt de schepen.
“De regelgeving is in orde. Net zoals de camera’s waarmee we de LEZ gaan controleren. Belgen die met een goedgekeurde auto rijden, hoeven zich – net zoals de Nederlanders – niet te registreren. Alleen automobilisten die in aanmerking komen voor een uitzondering of tijdelijke toelatingen moeten zich registreren. Bovendien zullen we in februari mensen die de regels overtreden een brief sturen waarin we hen de regels uitleggen. Zo hebben ze de tijd om zich in regel te stellen. Pas vanaf maart wordt er bekeurd”, zegt Filip Lenders.
Heeft de LEZ nadelen?
“We verwachten geen valkuilen. Ook de overheid zelf heeft maatregelen genomen. Ons eigen wagenpark is aangepast aan de normen. Ook de minder evidente voertuigen zoals de vuilniswagens. Daarnaast zetten we ook in op alternatieve aandrijvingen zoals CNG en elektriciteit”, zegt Ait Daoud. “Voor de LEZ in Antwerpen zie ik geen nadelen. Behalve dan dat mensen hun vervuilende auto’s vaker in de randgemeenten zullen parkeren. Maar dat kan er alleen toe leiden dat ook deze gemeenten versneld een eigen LEZ zullen invoeren, wat alleen maar positief is. Ik hoop wel dat andere gemeenten dezelfde normen zullen hanteren als Antwerpen”, besluit Roeland Samson.