Gazet van Antwerpen Stad en Rand
‘Zwarte weduwe’ remt Brexit
Britse regering moet plannen bijsturen na vonnis hooggerechtshof
In de Londense City wordt ze de “zwarte weduwe” genoemd. Bij liefdadigheidsorganisaties heet ze een nestbevuiler te zijn. In de tabloids hoort ze tot “de stinkend rijke buitenlandse elite die de gewone Brit zijn Brexit af wil pakken”. Gina Miller wordt gehaat en ze krijgt nu politiebescherming. Maar intimideren laat ze zich nooit, door niemand.
Het leven van Gina Miller (51) verandert abrupt op 3 november 2016. Het Britse hooggerechtshof oordeelt dat ze gelijk heeft met haar klacht: niet de regering maar het parlement, zegt de grondwet, moet de Brexit-knoop doorhakken. En dat werd gisteren in beroep nog eens bevestigd.
Enkele minuten na het vonnis krijgt ze anonieme telefoons, wordt ze in mails uitgescholden. Samen met de rechters is ze in de tabloids mikpunt van ongekend felle aanvallen. The Sun kleurt de foto van de Brits-Guyaanse nog wat donkerder in. Met als onderkop: “Stinkend rijke buitenlandse elite rooft de beslissing van de Britse kiezer.”
“Het is abnormaal, maar doodsbedreigingen horen er tegenwoordig blijkbaar bij”, reageert Miller.
Bonussen aanvallen
De zakenvrouw is wel wat hoon gewoon. Als ze een rechtmatig doel voor ogen heeft, kijkt ze niet naar zere tenen. In The City, het financiële hart van Londen, wordt ze de “zwarte weduwe” genoemd. Omdat ze het aandurft als lid van die elite de bonussen aan te vallen van de CEO’s. In één ruk klaagt ze ook de verborgen hoge kosten die worden aangerekend voor pensioenfondsen aan waarmee de makelaars zich verrijken.
Hetzelfde liedje in de wereld van de liefdadigheid, waar ze ook actief is. Ze wordt er versleten als nestbevuiler. Ze stelt dat administratie van de organisaties veel te veel geld kost. En dat nogal wat kopstukken alleen maar bezorgd zijn over hun salaris.
Toast met bonen
Na een BBC-debat met Ukip-boegbeeld Nigel Farage krijgen ook haar man en drie kinderen doodsbedreigingen. Farage roept op tot betogingen als de zaak in beroep voorkomt. Hij oogst wat hij zaaide. De druk op Miller wordt zo groot dat ze naar de politie stapt. Die legt haar en haar familie draconische veilig- heidsmaatregelen op. Publieke plaatsen zoals de metro moet ze mijden. Op straat lopen wordt ten stelligste afgeraden en haar kantoor moet ze ruilen voor een chique zakenclub waar de veiligheid op punt staat. Ze heeft campagne tegen de Brexit gevoerd, maar ze begrijpt de reactie uit de onderbuik. Al vindt ze dat de kiezer belogen is. “Ze hebben een grote hond beloofd en een pup gekocht.”
Hoewel ze zelf in een huis van 8 miljoen euro in Chelsea woont en een deel van haar fortuin kan besteden aan een grondwettelijke rechtszaak, rekent ze zich niet tot de onverantwoorde financiële elite. “Al wat ik heb, heb ik zelf opgebouwd. Ik omschrijf mijzelf als een verantwoorde kapitalist”, zegt ze.
Van kolonie naar Londen
Miller heeft andere tijden gekend. Die hebben haar doorzettingsvermogen getekend. Als ze 10 is, wordt Gina Nadira Singh samen met haar broer naar Groot-Brittannië gestuurd. Door haar ouders in Guyana, waar haar vader openbaar aanklager en politicus is. De toenmalige Britse kolonie is niet meer veilig. Ze wordt in Londen op een kostschool ingeschreven, maar loopt “uit dat Colditz” snel weer weg. Ze hokt samen met haar broer op een appartementje.
De toestand in haar geboorteland verslechtert. Haar ouders kunnen geen geld meer sturen. Ze doet soms drie jobs tegelijk. Omdat ze amper 14 is, leent ze bij een liefdadigheidsinstelling hoge hakken om er oud genoeg uit te zien om te mogen werken. Ze is poetsvrouw en kamermeisje in hotels, deelt folders uit bij een pizzaketen, speelt tijdelijk model. Als ze 20 is, huwt ze. Het loopt faliekant af. Ze blijft achter als alleenstaande moeder. Haar dochter heeft een zware leerachterstand en een bijzonder slecht kortetermijngeheugen. “Het waren tijden waarop ik soms een week met wat geroosterd brood en gebakken bonen moest doen.”
Terug naar 1601
Als haar gevraagd wordt waarom ze de strijd rond Brexit aangaat, antwoordt ze dat de parlementaire democratie heilig vindt. Als gevraagd wordt waarom ze zo zeker is van haar gelijk, luidt het antwoord: “Mijn driejarige opleiding als juriste die ik niet afgemaakt heb en mijn fascinatie voor geschiedenis.”
Tijdens haar vakantie bestudeert ze een origineel juridisch vonnis uit 1601. Dat beknot voor het eerst het ‘koninklijk privilege’ om beslissingen te nemen en draagt die deels over aan het parlement. De combinatie met de rammelende Britse wetgeving op het referendum en de al even wankele constructie van Artikel 50 dat een uittrede van een EU-land regelt, doet haar besluiten dat ze zal winnen. “Die zijn zo slecht gemaakt dat niemand ooit dacht dat het zo ver zou komen.”
En dan is er tot slot de vraag waarom zij als burger de strijd tegen de regering opnam. “Heel veel mensen waren het met mij eens dat een regering dit niet mag beslissen. Niemand anders durfde zijn nek uit te steken.”
“Het is geen overwinning voor mij maar voor de grondwet,” zegt ze na het definitieve vonnis. Het is nu aan de politici.
Miller wil zich weer concentreren op haar job en liefdadigheidswerk. Of ze snel weer een normaal leven zal hebben, is twijfelachtig. Vriendelijk zijn de commentaren uit Brexit-hoek en de tabloids ook nu weer niet.