Trump en de navelstreng

D onald Trump schudt de wereld wakker. Nu de kansloos gewaande kandidaat zijn intrek heeft genomen in het Witte Huis, wil iedereen de beste strategische positie innemen. Zeggen we ja of nee tegen Trump? Het meest spontane en intuïtieve antwoord is waarschijnlijk niet het meest verstandige. Dat is in het verleden ook al gebleken toen Ronald Reagan president werd. Die verkiezing was in grote delen van de wereld ook tegen het zere been. En toch werd Reagan een groot president. Het kan verkeren.

Wat we ook vinden van Donald Trump, hij zal minstens vier jaar aan het hoofd staan van de Verenigde Staten. Een halve eeuw geleden zouden we nog hebben geschreven: van de machtigste staat ter wereld. Anno 2017 is dat niet meer zo zeker. Vooral Rusland en China hebben de voorbije jaren het traditionele evenwicht verstoord en op dit moment bevinden we ons zowel macro-economisch als geopolitiek in een onvoorspelbare toestand.

In zo’n onzekere situatie is het ordewoord: protectionisme. Het beschermen van de eigen belangen. Dat is waarmee Trump president van de VS is geworden, het is wat Poetin al jaren doet in Rusland, het is wat de Chinezen altijd al hebben gedaan maar waar ze nu net van terugkwamen, en het is vooral een gigantisch probleem voor Europa, dat de meest open economie ter wereld heeft en dus supergevoelig is voor beperkingen op de export.

Binnen die Europese context is België nog een verhaal apart. Antwerpen bijvoorbeeld levert met zijn stad en haven een groot aandeel in de toegevoegde waarde van onze economie. Chemie, diamant, farma: het zijn drie sectoren waarin we nog steeds de wereld aanvoeren, maar waarin we ook kwetsbaar zijn. En die drie sectoren zullen de komende jaren onder vuur liggen, dat is zelfs na één dag van protectionistisch beleid onder Donald Trump al duidelijk. Onze regeringen weten dat ook en ze moeten nu reageren, voordat het kalf verdronken is.

Zal de revolutie van Trump voor ons leiden tot een catastrofe of tot een succesverhaal? Dat valt vandaag onmogelijk te voorspellen. Volgens een studie van de KU Leuven zijn er in ons land vijfduizend jobs in gevaar. In alle eerlijkheid: als dat de fall-out is van de switch naar het Trump-tijdperk, dan valt het nog mee. Ons lijkt dat een onderschatting. Als er echt een handelsoorlog losbreekt in sectoren zoals de chemie en de farma, dan zijn wij zeer kwetsbaar. Laten we hopen dat ons kikkerland wordt beschermd door de Europese Unie.

In elk geval zal onze verhouding met de VS nooit meer zo zijn als vlak na 1945. Toen leek de band onverbrekelijk. Nu houdt Trump de schaar vast om de navelstreng door te knippen.