Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Vakbonden: “300 mensen aanwerven? Onmogelijk!”
Alle alarmsignalen gingen gelijktijdig af toen bekend werd dat De Lijn Antwerpen de frequentie van de trams wou verminderen en enkele buslijnen zou schrappen. Door het personeelstekort stond het water tot aan de lippen. Weinigen geloven dat de aanwerving van driehonderd mensen realistisch of zelfs voldoende is.
Het Probleem
Chronisch personeelstekort
De vakbonden kregen eind vorig jaar een opmerkelijk voorstel van de directie van De Lijn Antwerpen. Er waren dringend ingrepen nodig om de dienstverlening overeind te houden. Er was een piek met langdurige zieken en loopbaanonderbrekingen. Het voorstel was om de trams te laten rijden aan de frequentie die nu geldt tijdens de schoolvakanties. Ook het schrappen van enkele buslijnen was een optie.
Toen dit voorstel in de media kwam, sloeg De Lijn nationaal in paniek. Van het schrappen van buslijnen of het verlagen van de frequentie kon geen sprake zijn. De Lijn ging in het offensief en kondigde een grootschalige aanwervingscampagne aan.
De maatschappij heeft in 2017 ruim driehonderd nieuwe mensen nodig in de provincie Antwerpen. Alleen geloven maar weinigen dat die gaan gevonden worden. “De Lijn Antwerpen kampt met een chronisch personeelstekort”, zegt Jo Van der Herten, ACV Openbare Diensten De Lijn. “Het is bijna onmogelijk dat al die vacatures ingevuld raken. En áls het al zou lukken, dan is het nog steeds onvoldoende.”
Oorzaken Foute berekening personeelsbezetting
De vakbondsman heeft verschillende argumenten voor zijn pessimisme. Eén daarvan ligt in het verleden. “Lang baseerde De Lijn zich op een foute berekening voor de personeelsbezetting”, zegt Van der Herten. “Dat is pas recent ontdekt en rechtgezet. Het gevolg is wel dat er een grote achterstand is opgebouwd. De Lijn Antwerpen zit met relatief oude chauffeurs. Er komt een grote uitstroom aan door prepensioen en pensionering.”
Concurrentie haven
Voor de technische functies zit De Lijn in concurrentie met de bedrijven in de haven, die betere arbeidsvoorwaarden aanbieden. “Het is heel moeilijk om technisch personeel te vinden”, zegt Van der Herten. “Er worden veel inspanningen geleverd om mensen aan te trekken, maar De Lijn kan niet opboksen tegen de voorwaarden die in de havenindustrie worden aangeboden. De aanwervingen die nu gebeuren, moeten ervoor zorgen dat de uitstroom wordt opgevangen, maar zullen niet het tekort opvangen dat over de jaren is gegroeid. We bekijken nu of de voorwaarden die worden gesteld niet te streng zijn.”
Weinig geschikt personeel
Bovendien is niet elke kandidaatchauffeur geschikt voor de job. Slechts één op de tien kandidaten slaagt uiteindelijk in de opleiding. “Voldoende mensen op korte termijn achter het stuur krijgen van een bus of tram? Ik zie het niet gebeuren”, zegt Van Der Herten.
Die mening wordt gedeeld door vakbondsman Jef Maex (ACOD) bij De Lijn. “De directie stelt het veel te rooskleurig voor”, zegt Maex. “Ik merk bijvoorbeeld dat in de busstelplaats Zurenborg veel mensen vertrekken als gevolg van de slechte werkomstandigheden. Het tekort groeit dus nog. Bovendien zitten we met een beperkte capaciteit in de opleidingen, zeker voor trambestuurders. Een buschauffeur kan je nog laten opleiden bij een privébedrijf. Voor tramchauffeur gebeurt de opleiding intern. En daarvoor heb je instructeurs nodig, die uit de pool met chauffeurs komen. Dat betekent weer iemand minder om de baan op te gaan.”
Weinig flexibiliteit
Ondertussen laat het tekort zich steeds meer voelen. Er is de afgelopen jaren bespaard op het reservekader, mensen die je voorhanden hebt als er volk wegvalt door ziekte of vakantie. “Het personeel wil best een tandje bijsteken, maar dan moet het bedrijf ook flexibel zijn als mensen op korte termijn toch verlof aanvragen”, zegt de ACV-vakbondsman. “Alleen lukt dat laatste niet door gebrek aan volk. Het gevolg is dat mensen ziek zijn of zich ‘ziek’ melden. De Lijn is zich gelukkig bewust van het probleem en werkt aan een oplossing.”
Gebrek aan openbaar vervoerbeleid
Het gebrek aan doorstroming maakt het voor de trambestuurders en buschauffeurs ook geen pretje om elke dag de baan op te gaan. “De doorstroming is als sinds de jaren zeventig een im-