Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Blanken geven leiding op het veld, zwarte spelers voeren uit”
Sportsocioloog wil af van stereotiepen in het Belgische voetbal
Ze zijn sterker, sneller en explosiever. Die clichés over zwarte voetballers zorgen ervoor dat trainers hen veel vaker opstellen in de spits dan op het middenveld. Tot die conclusie komen onderzoekers van de KU Leuven. “Zwarte spelers krijgen een uitvoerende rol terwijl blanken op het middenveld de leiding geven”, zegt sportsocioloog Jeroen Scheerder.
Even terugspoelen naar 1957. De eerste zwarte voetballer uit onze toenmalige kolonie Congo – Léon Mokuna – werd met veel bombarie binnenge-gg haald bij de Gantoise. antoise. ‘Le Trouet’ was zijn bijnaam, omdat hij in de spits met zijn snoeihar- noeiharde knallen gatenen boorde in het net.
Het leest als een voorbode van n de rol die zwarte spelers sppelers later zouden krijgenkrrijgen in het Belgische giische voetbal. Want WantW exact zestig jaar aar later staat 38% % van hen in de spits, s, tegenover 15% blanken. Op het middenveld zijn het net die laat-aatsten die de dienst uitma-maken. Dat blijkt kt na onderzoekek van de KU Leuven bij alle 530 spe- - lers die tijdens het seizoen 20152016 in eerste klasse speelden. “Er bestaat een duidelijke raciale opdeling op het veld”, zegt sportsocioloog Jeroen Scheerder. “In onze competitie heersen vooroordelen en stereotiepen die onbewust tot uiting komen bij het toekennen van spelposities. We denken dat zwarte spelers sneller en explosiever zijn, belangrijke eigenschappen voor een spits. Blanken krijgen een rol die spelinzicht en leiderskwaliteiten veronderstelt.”
Flitsend en onberekenbaar
Het is een gevoelige discussie die verdeeldheid oogst binnen de voetbalwereld. Officieel houden de topclubs het op toeval, maar Etienne De Wispelaere, voormalige scout bij AA Gent en nu coach bij de beloftes, ziet dat anders. “Ik heb nog trainers gekend die absoluut geen Afrikaan in de verdediging wilden omdat ze minder tactisch gedisciplineerd zijn. Daartegenover staat wel dat ze flitsend en onberekenbaar zijn in de spits.”
Een Belgische topclub die op zoek gaat naar een spits, zou daarom eerder gaan shoppen in Afrika dan in Europa.Europa Een muscle
drain, of ‘spiervlucht’ noemt Scheerder het. HetHe gevolg van clichés waarvoor volgensvolgen de prof geen enkele wetenschappelijkschapp bewijs
bestaat.bestaa
Ook ini de genen
Is heth dan toeval dat ded line-up bij de Olympische SpelenSpe op de 100 meter bijna uitsluitenduit uit zwartezw atleten bestaat?be Of dat EthiopiërsEt en KenianenK iedereen de loef afsteken opo de lange afstand? Niet helemaal. “We weten dat
een aantal bevolkingsgroepen uitblinkt in sporten waarbij die explosieve kracht belangrijk is, zoals sprinten”, zegt hoogleraar in de biomedische kinesiologie Martine Thomis (KU Leuven). “Dat komt door variaties in de genen. Jamaicanen bijvoorbeeld hebben vaker een bepaald eiwit in de spieren dat voor die snelle kracht zorgt. Samen met de ingebakken sprintcultuur geeft hen dat een duidelijk voordeel.”
Toch is het opvallend dat zwart-Afrikanen ook amper kapitein zijn van een ploeg, laat staan coach, voorzitter of scheidsrechter. “Ondanks hun decennialange aanwezigheid in het Belgische voetbal zijn ze niet zijn doorgestroomd naar leidinggevende posities”, zegt Scheerder.
Bovendien krijgen zwarte spelers twee keer sneller een gele kaart dan hun blanke collega’s en vier keer sneller een rode, ongeacht hun positie op het veld. Scheerder wil niemand beschuldigen van racisme, maar vindt dat verder onderzoek nodig is.
JEROEN SCHEERDER Sportsocioloog “Ondanks hun decennialange aanwezigheid in het Belgische voetbal zijn zwarte spelers niet doorgestroomd naar leidinggevende posities.”