Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Yesss! Gewonnen!” Maar wat dan wel?
Theo Francken triomfeert na uitspraak Europees Hof
Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (NVA) triomfeert. Het Europees Hof van Justitie geeft hem gelijk. Er komen binnenkort dus geen honderdduizenden vluchtelingen via onze ambassades naar hier. Maar over de zaak waarmee de controverse allemaal begon, het Syrische gezin dat geen humanitair visum kreeg, spreekt het Hof zich eigenlijk niet uit.
Wat heeft Theo Francken gewonnen?
“Yesss! Gewonnen!”, tweette staatssecretaris Theo Francken onmiddellijk nadat het arrest van het Europees Hof van Justitie bekend werd gemaakt. Francken had gewaarschuwd dat honderdduizenden vluchtelingen een toegangsticket zouden krijgen tot de EU als het Hof zou oordelen dat de lidstaten verplicht waren om humanitaire visa uit te reiken. Hij vond daarvoor steun bij dertien andere lidstaten en bij de Europese Commissie. Die zijn nu gerustgesteld: dat scenario zal zich niet voltrekken.
Voor Francken is het ook een politieke overwinning. Hij kan zelf blijven beslissen aan wie hij een humanitair visum uitreikt. Hij, en niet de “wereldvreemde rechters” van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen naar wie hij vorig jaar nog uithaalde toen die hem wilden verplichten om een visum uit te reiken aan een Syrisch gezin. “De Belgische rechters moeten zich voortaan schikken naar deze uitspraak van het Europees Hof, waartegen ze niet in beroep kunnen gaan”, zegt Francken. “Dit is het bewijs dat de lijn die we altijd hebben gevolgd, de juiste is.”
Heeft Francken over de hele lijn gelijk?
“De Raad voor Vreemdelingen- betwistingen zal net als andere rechters moeten handelen volgens de interpretatie van het Hof”, zegt professor migratierecht Ellen Desmet (UGent). “Het Hof heeft echter enkel gezegd dat een lidstaat niet verplicht kan worden om een visum voor een kort verblijf uit te reiken aan mensen die asiel willen aanvragen. Ook daar kan iemand in beroep gaan wanneer mensenrechten of andere rechten worden geschonden.”
De verwachting is dat advocaten nu bij een weigering van een visum zullen proberen om via het Europees Hof voor de Rechten van de Mens hun gelijk te halen. Daar wacht eveneens een juridisch kluwen, aangezien er geen rechtspraak is over de vraag of iemand die ernstig gevaar loopt buiten een Europees land een visum moet kunnen krijgen.
Wat zeggen Franckens tegenstanders?
Met zijn tweet dat “ngo’s gehoopt hadden dat ze overal ter wereld op ambassades de EU-grenzen konden openzetten”, zette Francken de tegenstellingen nog eens op scherp. Maar bij veel ngo-medewerkers is vooral Franckens “Yesss”-tweet in het verkeerde keelgat geschoten.
Op sociale media werd onder meer verwezen naar een rapport van de hulporganisatie Save the Children dat uitgerekend gisteren verscheen en dat een verontrustend beeld schetst over de mentale toestand van Syrische kinderen die door de oorlog getraumatiseerd zijn. “Ik zie geen reden tot jubelen”, reageert Vannessa Saenen van het VN-vluchtelingenagentschap UNHCR. “Het Europese asielsysteem dwingt mensen in nood om via mensensmokkelaars en met gevaar voor eigen leven naar hier te komen vooraleer we ze beschermen. Dit arrest is terug naar af.”
Kan het Syrisch gezin zijn visum nu vergeten?
Voor het Syrische gezin in kwestie, waarover de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen de vraag had gesteld aan het Hof van Justitie, schept dit arrest geen duidelijkheid. De Raad moet nu verder oordelen of de weigering van Francken om een visum toe te kennen terecht is. “We kunnen de Europese visumcode niet meer inroepen”, zegt Tristan Wibaut, ad- vocaat van het gezin. “Dat is slecht nieuws voor mijn cliënten. Maar ook onder het nationaal recht mogen Francken en de Dienst Vreemdelingenzaken niet zomaar doen wat ze willen.”
Wat betekent dit voor het bekende gezin uit Aleppo dat eerder ook al een humanitair visum vroeg?
De advocaten van het andere, veel bekendere Syrische gezin uit Aleppo dat vorig jaar al een visum aanvroeg, hielden zich gisteren op de vlakte. Ook aan dit gezin werd het visum geweigerd. Zij zijn verwikkeld in een juridische procedureslag over dwangsommen die Francken zou moeten betalen, omdat hij een beslissing van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen om het visum uit te reiken, niet wilde uitvoeren. Maar Francken heeft in deze zaak ook een herziening van die beslissing gevraagd. “En dus zal ook deze rechter nu gebonden zijn door het arrest van het Hof”, zegt Francken.