1 april 2 012, de dag dat Tom nieuwe Ronde op de kaart zette

Tom Boonen neemt zondag afscheid op de plek waar het voor hem in 2002 écht begon: de wielerpiste in Roubaix. Wielerredacteur Jan-Pieter de Vlieger reconstrueert in vijf afleveringen de grote momenten in de carrière van Boonen , met de hoofdrolspelers van

In de Ronde van Vlaanderen 2012 staan de zenuwen strak gespannen. Bij Tom Boonen die na twee ‘stille jaren’ eindelijk opnieuw een klassieker wil winnen. Bij Wouter Vandenhaute die zijn verfoeide ‘Ronde zonder Muur’ aan het grote publiek presenteert. Reconstructie van een koers met twee winnaars.

Er is feest in Brugge bij de start van de 96ste Ronde van Vlaanderen: spandoeken voor Tom Boonen en zowaar ook voor André Meganck, de ‘meesterfixer’ van de VRT. Tegelijk is er ook protest: iemand houdt deze tekst in de lucht: Wouter=Judas. Verderop wappert een beddenlaken met de tekst: Stop privatisering van volkssport. Van de middelste ‘s’ is een dollarteken gemaakt.

Het zijn boodschappen gericht tegen Wouter Vandenhaute, de organisator van de Ronde die dat jaar de aankomst van Meerbeke naar Oudenaarde heeft verhuisd. En ‘ en passant’ de Muur uit het parcours heeft gehaald.

“Voor mij was het een vreemde gewaarwording”, zegt Vandenhaute. “Ik was dan al 25 jaar die-hardwielerfan. Zelf gepassioneerd fietser. En in één keer was ik de man die de koers kapot maakte. Die Vlaanderen zijn ultieme plezier afpakte. Ik had ingeschat dat er emotioneel gereageerd zou worden. Maar niet op zo’n persoonlijke manier.”

Vandenhaute is bij de start nog boeman, Tom Boonen is een held. Hij heeft een week eerder de E3 Prijs Harelbeke gewonnen en Gent - Wevelgem. Twee keer in een sprint, respectievelijk voor Oscar Freire en Peter Sagan. Na twee ‘magere jaren’ zonder grote klassieke zege lijkt Boonen eindelijk terug.

“2011 was geen goed jaar geweest”, zegt Patrick Lefevere. “Niet voor Tom en niet voor de ploeg. In 2010 had Zdenek Bakala mij opgekocht, maar ik had mijn ‘board’ gewaarschuwd: ik kan geen ploeg meer maken in een paar maanden tijd. 2011 zal een overgangsjaar worden. Zonder het specifiek over Tom te hebben, maar er zijn er een paar geweest die dat heel letterlijk hebben genomen. De fut was uit de ploeg.”

“Op uw muil”

In de ‘nieuwe’ Ronde rijdt snel een kopgroep weg, vijftien renners in totaal. Ondertussen doet Wouter Vandenhaute wat hij altijd doet: in gezelschap van buitenlandse gasten probeert hij de renners zo vaak mogelijk te zien onderweg. “Een strak programma, om echt de adrenaline van de koers te voelen.”

Volgens de geschiedschrijving komt het één keer bijna tot een incident. Een misnoegde supporter zou zich met gebalde vuisten omgedraaid hebben. ”Ik zou op uw muil moeten slaan, maar ik ga het toch niet doen.” Als het al is gebeurd, dan is het bij Vandenhaute niet blijven hangen. “Zou kunnen, maar ik herinner me dat niet.”

Tom Boonen drijft ondertussen rustig mee in het peloton. Hij rijdt één keer lek, maar wordt makkelijk teruggebracht. De wedstrijd wordt gecontroleerd door de ploegen van de twee favorieten: Omega Pharma - Quick.Step en Radio-Shack-Nissan van Fabian Cancellara. “Ik herinner me dat wij niet eens zoveel hoefden te doen”, zegt ploegleider Dirk Demol. “Tom en zijn ploeg reden heel dominant.”

Demol herinnert zich levendig het moment waarop de wedstrijd voor hem in de soep draaide. “Samen met Luc Meersman stond ik na de Koppenberg bij de bevoorrading te wachten op de passage van het peloton. We keken naar elkaar: “Hu? Heb jij Fabian gezien? We stappen in de volgwagen en horen meteen: Cancellara

gevallen! Ik heb hem zelf nooit zien liggen, maar Markel Irizar vertelde later dat zijn sleutelbeen op drie plaatsen was gebroken en door zijn truitje stak. Jammer. Ik denk niet dat ik Fabian ooit zo goed in vorm heb gezien.”

De Ronde verliest een van zijn grote smaakmakers en er gebeurt nu van alles tegelijk: een volgwagen rijdt rakelings naast het peloton, Sebastian Langeveld botst in de afdaling richting Oude Kwaremont met een toeschouwer. Michel Wuyts heeft het over “de Ronde van de hectiek”. Het nieuwe parcours staat onder druk.

“De val van Cancellara was natuurlijk een dramatische element”, zegt Vandenhaute. “Hij was samen met Tom de grote favoriet. Maar ik had met mezelf afgesproken dat ik die Ronde heel rationeel zou proberen te beleven. Om niet mee te gaan in dat verhaal van ‘het grote examen’. Ik had met Oudenaarde een contract afgesloten voor zes jaar, dus het nieuwe parcours moest de tijd krijgen om haar eigen historie te maken.”

Ideale scenario

Het nieuwe parcours zet met een drievoudige passage sterk in op de opeenvolging Oude Kwaremont - Paterberg, als equivalent van de Muur - Bosberg. En het moet gezegd: het ideale scenario wordt bijna naar de letter gevolgd.

Bij de laatste lus valt Alessandro Ballan aan op de Oude Kwaremont, boven zitten alleen Filippo Pozzato en Boonen nog in zijn wiel. “We wisten dat het nieuwe parcours een limiet zou zijn voor Tom”, zegt Lefevere. “Op de Paterberg zie je hem ook even kraken.” Yvan Vanmol vult aan. “Hij moet daar vijf, zes meter laten. Tom had op dat moment ook veel last van een blessure aan het

zitvlak. Eén week later was het zelf twijfelachtig of hij zou starten in Roubaix.”

Boonen zelf zal na de wedstrijd aangeven dat hij kettingproblemen had op de laatste doortocht van de Paterberg.

De kopman van OPQS geeft Pozzato een paar meter, maar kan toch weer aansluiten samen met Ballan. Het lijkt dan alsof Boonen in de tang zit bij de twee Italianen: Pozzato laat hem op weg naar Oudenaarde tot drie keer toe een gat dicht rijden op landgenoot Ballan. Even vaak is nadien gezegd dat Boonen en Pozzato misschien wel de beste alliantie vormden. Ballan is na afloop in ieder geval boos op Pozzato. Hij begrijpt niet waarom die Boonen ook niet aanviel in de laatste vlakke kilometers.

In een lange sprint maakt Boonen het makkelijk af. Michel Wuyts begeleidt: “Het is Boonen die wint. Hij heeft ze afgedroogd, de Italianen. Afgestroopt, die lorejassen die hem in val wilden lokken.” De Cauwer vult aan: “Prachtige winnaar voor de eerste editie.”

Filmische dimensie

Zo is het inderdaad: met Boonen als winnaar heeft Vlaanderen een geweldige Ronde gezien. Een juichende jongen – Tjörven Cleenewerck – geeft de overwinning een bijna filmische dimensie door met een handvol Vlaamse vlagjes op zijn knieën te zakken in een maïsveld. Vlaanderen heeft zich daar en dan verzoend met het parcours zonder Muur van Geraardsbergen. “Ik weet niet of het alleen met Boonen te maken had”, zegt Vandenhaute. “Maar het was natuurlijk mooi meegenomen. Als je daar nu met afstand naar kijkt: Boonen voor Pozzato en Ballan. Met Van Avermaet en Sagan op vier en vijf. Wow. Dan kan je toch alleen zeggen dat het een fantastische editie was. De Ronde die we nu kennen en die UCI-voorzitter Brian Cookson zondag nog de beste eendagswedstrijd ter wereld noemde, is daar begonnen.”

Zelfs Roger De Vlaeminck geeft het na afloop toe. “De nieuwe Ronde heeft ook zijn charmes.”

Het verhaal van 2012 is dat de Ronde én Boonen zichzelf dat jaar opnieuw hebben uitgevonden. Boonen zou een week later een unieke vierklapper scoren: E3 Harelbeke – Gent-Wevelgem – Ronde van Vlaanderen én Parijs-Roubaix. Na twee ‘stille jaren’ mag dat toch ‘een comeback’ heten.

“Tom verpersoonlijkte in 2012 de nieuwe schwung in de ploeg”, zegt Lefevere. “Onder impuls van Bakala konden we de Duitse kern van HTC integreren bij de ploeg. Dat gaf een nieuw elan. Soms door heel kleine dingen: met Helge Riepenhof hadden we een jonge dokter die innovatieve dingen probeerde in herstelmiddelen. Hij zit nu zelfs bij AS Roma. Die gummie-beertjes van Sagan, dat hebben wij toen uitgevonden. Renners gaan daarin mee, zijn enthousiast, voelen dat ze voor een ploeg rijden waar dingen bewegen.

Ook de overstap naar constructeur Specialized was voor Tom belangrijk. Ik heb zijn sms’jes van het jaar voordien nog altijd: “Hoelang moet ik hier nog op mijn tractor rond rijden? (lacht)”

2012 markeert een nieuwe Ronde van Vlaanderen en de wederopstanding van Tom Boonen.

“Maar 2012 was ook een overgang van generaties”, zegt dokter Vanmol. “Tom klopt Ballan en Pozzato. Dat is niet Cancellara, Van Avermaet of Sagan. Maar dat doet niks af aan de verdienste. Je kiest je tegenstanders niet. Het was een mooie Ronde en Tom was een mooie winnaar.”

Wouter Vandenhaute, organisator Ronde van Vlaanderen

“In één keer was ik de man die de koers kapot maakte. Die Vlaanderen zijn ultieme plezier afpakte. Ik had ingeschat dat er emotioneel gereageerd zou worden. Maar niet op zo’n persoonlijke manier.”

Patrick Lefevere, manager Omega Pharma Quick.Step

‘‘Tom verpersoonlijkte in 2012 de nieuwe schwung in de ploeg.”

FOTO'S BELGA