Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Fransen kunnen niet lachen met komedie over opdringerige zigeuners
“Discriminerend dieptepunt in de Franse filmgeschiedenis”, “overdosis racisme”, “beschamend en vernederend”. De Franse pers valt lang en breed over de humoristische film À Bras Ouverts , over Romazigeuners die de villa van een gastvrije linkse intellectueel komen uitwonen. De regisseur moet er zijn zwarte echtgenote bijhalen om te overtuigen dat hij geen racist is. Frankrijk keek lang uit naar À Bras
Ouverts. De film werd aangekondigd als
de nieuwe Bienvenue chez les Ch’tis, dé hitfilm uit 2008 die de spot dreef met de achtergebleven regio Nord-Pas-de-Calais. In
À Bras Ouverts zijn Romazigeuners de schietschijf.
De film begint bij de linkse intellectueel Jean-Etienne Fougerole, getrouwd met een rijke erfgename. In een praatprogramma over zijn nieuw boek À Bras
Ouverts houdt hij een pleidooi voor gastvrijheid: de rijken moeten de arme vluchtelingen met open armen ( à bras ouverts) bij hen thuis ontvangen. Om zijn pleidooi kracht bij te zetten, maakt de auteur het adres van zijn chique villa in Marnes-laCoquette bekend. Dezelfde avond belt een familie Romazigeuners aan bij monsieur à
bras ouverts.
Wat volgt is één lang cliché over de Roma. Dat ze vuil zijn (ze kweken kippen en varkens in de keuken van de villa), dat ze met veel zijn (op dag twee staat al een andere tak van de Romafamilie bij Fougerole aan de deur), dat ze losse hand- jes hebben (mevrouw Fougerolle moet er soms voor wegspringen), dat ze – letterlijk – geen smaak hebben (ze eten mollen en drinken kerosine) en dat ze racistisch zijn (ze cementeren glasscherven op de tuinmuren, om vreemdelingen buiten te houden).
Sivouplééé
Al bij de lancering van de trailer vorige maand brak de polemiek los. De film heette toen nog Sivouplééé – knipogend naar de smeekbede van de schooiende Roma in de straten van Parijs. Op sociale media werd de trailer afgebrand als racistisch en – in dit verkiezingsjaar – koren op de molen van het extreemrechtse Front National (FN) van Marine Le Pen.
De makers zagen die ophef toen nog als promotie. Maar naarmate de première naderde groeide de vrees. Er werd een tegenoffensief voorbereid. Zaterdag draafden de hoofdrolspelers in het populaire discussieprogramma C à Vous op om te
zeggen dat de film dreef op het aloude komedieconcept van de clash tussen twee culturen. Meer moest er niet worden achter gezocht. “We hebben de film aan een testpubliek met Roma getoond en zij hebben er hard om gelachen”, zei acteur Ary Abittan. Waarop de presentator laconiek antwoordde: “Achtervolgen de Roma ons nu al tot in de bioscoop?” Een opmerking die de hernieuwe sympathie voor de film meteen weer de kop in sloeg.
Huilend uit bioscoopzaal
Eergisteren ging de film in première, ook in Franstalige België. In Parijs ging een afvaardiging van Romaverenigingen (in Frankijk wonen 400.000 Roma) kijken. “Onze mensen kwamen huilend buiten”, getuigde woordvoerster Anina Ciuciu. “Vooral moeders waren kwaad. Zij vrezen dat hun kinderen nog meer zullen worden gepest op school.”
De Franse pers, die de film afkraakt als extreem racistisch, laat ook het collectief Droits de l’Homme Romeurope aan het woord. “In de ranglijst van pesterijen in Frankrijk, staan de Roma op één. In de sloppenwijken gooien ze molotovcocktails naar ons. Of we worden uit onze huizen gezet zonder andere opvang, als onze huizen al niet brand worden gestoken. Deze film is olie op dat vuur.”
Het blijft wachten op een reactie uit de politiek. De krant Libération deed daarvoor gisteren een oproep aan Marine Le Pen van het FN. Die partij haalde begin dit jaar hard uit naar de film Chez Nous, over de recruteringstechnieken van extreemrechts. “Toen toeterde het FN dat het de subsidies voor de film zou terugeisen. Maar over À Bras Ouverts horen we de partij niet”, schrijft Libération.
Zwarte echtgenote
In een ultieme poging om zijn film alsnog te redden, gaf regisseur Philippe de Chauveron gisteren een interview aan de krant Le Parisien. “Ik ben getrouwd met een Afrikaanse moslima. Als ik een racistische film maakte, zou ze me meteen verlaten. Mijn vrouw heeft À Bras Ouverts gezien en we zijn nog steeds samen.”