Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Oorlog is wat ons, Europeanen, bindt”
Nooit zou hij nog een opera regisseren. Maar kijk, Opera Vlaanderen trok Luk Perceval over de streep om aan de slag te gaan met Front, zijn successtuk rond de Eerste Wereldoorlog. Infinite Now, dat de regisseur nu samen met componiste Chaya Czernowin voorstelt in Gent, lijkt in niets nog op klassiek muziektheater. Zangers vertolken geen personages, de muziek is veeleer een elektronisch klanktapijt of zelfs louter stilte. En het verhaal? Ook dat ontbreekt. In Antwerpen schreef Luk Perceval geschiedenis met Ten
Oorlog (1997), maar inmiddels werkt de stichter van Toneelhuis al ruim tien jaar in Duitsland. Als regisseur kreeg Perceval zowat alle klassiekers voor de kiezen, ook opera’s. “Maar het operapubliek heeft een sterk verwachtingspatroon”, stelt Perceval. “Het wil legendarische titels en sterren zien. In zo’n geval doe je als regisseur niet meer dan oude kost opwarmen. En winnen kan je niet, het boek is altijd beter dan de film.”
Aviel Cahn van Opera Vlaanderen had heel wat overredingskracht nodig om Perceval te paaien voor een samenwerking, maar de Amerikaans-Israëlische componiste Chaya Czernowin bleek de sleutel tot Infinite Now. “We hadden allebei onze twijfels over het medium opera. Zingen als er iemand doodgaat, hoe artificieel is dat? Los daarvan is er de kracht van de muziek. Die zorgt ervoor dat je minder woorden nodig hebt om iets te vertellen.”
Infinite Now heeft in zijn cast zes zangers en zes acteurs, onder wie Roy Aernouts. Het orkest van Opera Vlaanderen wordt vervoegd door een kwartet met onder meer elektrische gitaar en elektronische muziek die over heel de zaal verspreid wordt via luidsprekers. Zo klinkt geluid soms heel ver of net vlakbij. Er wordt nauwelijks gezongen, ook niet geacteerd in de klassieke zin van het woord. Op de achterwand worden teksten in verschillende talen geprojecteerd. In zekere zin worden die geïnterpreteerd door de spelers die tergend traag het podium aftasten en hun plaats zoeken tegenover elkaar. Af en toe verlaat een toeschouwer de zaal, maar wie Infinite Now voor de volle 2,5 uur uitzit, heeft een theaterervaring zoals nooit voorheen.
EXPERIMENT
“Na meer dan dertig jaar regisseren heb ik lak aan concepten”, vertelt Perceval. “Net in deze tijd moeten we durven weggaan van het vertrouwde en opnieuw ontdekken. Tijdens mijn vele buitenlandse producties merkte ik dat wat ons, Europeanen, verbindt de oorlog is. Een soort van beklemming die doorheen de generaties blijft nazinderen.
Tegenover de oorlogsgetuigenissen uit Front zet de componiste een tekst van de Chinese Can Xue over de behoefte om thuis te komen. Net als de soldaat willen we graag naar huis, maar in ons hoofd zitten we vast.”
In de voorstelling schuren beide teksten tegen elkaar. Het slotbeeld zet de spelers op een kluit, samen in hetzelfde schuitje. We zijn allemaal onwetend, maar tegelijk op zoek naar een antwoord. “Het niet-weten is de motor van wat er op het podium gebeurt. Niemand speelt een rol, de spelers hoeven het leven niet te imiteren, iedereen zoekt naar een manier om het ‘nu’ te beleven. Dat is een experiment, ook voor het publiek. Samen gaan we op zoek naar wat we niet kennen en tegelijk proberen we ergens in te geloven.”
ILSE DEWEVER
Infinite Now, nog op 22 en 23/04 in Opera Gent. Op 30/04, 3, 5 en 6/05 in Opera Antwerpen. www.operaballet.be
“Na meer dan dertig jaar regisseren heb ik lak aan concepten. Net in deze tijd moeten we durven weggaan van het vertrouwde en opnieuw ontdekken.” LUK PERCEVAL Regisseur