Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Antwerpen gaat weer een beetje beven
Sint-Pauluskerk opent kleine expo rond vergeten kunstenaar
“Ik zou graag meer willen weten over zijn kunstwerken en zijn leven, maar de informatie die ik over hem vind, is erg schaars. Ik weet wel dat hij door de familie als excentriekeling werd beschouwd.”
BRUNO SEGERS
Familielid schilder Joris Nauwelaerts
In de schatkamer van de SintPauluskerk opent op vrijdag 28 april een kleine tentoonstelling rond Joris Nauwelaerts (1873 1939). Als kunstenaar is hij wat in de vergetelheid geraakt, maar zijn naam blijft verbonden aan de woning die hij liet bouwen in de Berchemse wijk Groenenhoek.
Een tijd geleden schonk Bruno Segers, lid van de Vrienden van Sint-Paulus, een schilderij van Joris Nauwelaerts, de broer van zijn overgrootmoeder, aan de kerk. Alhoewel dat schilderij niet getoond wordt, is het wel de aanleiding voor de tentoonstelling.
“Ik ben opgegroeid met de werken van nonkel Georges, zoals wij hem noemden”, zegt Bruno Segers. “Maar het was pas bij het leegmaken van de woning van mijn vader, dat ik me realiseerde hoe weinig ik wist over de kunstenaar Joris Nauwelaerts. Eigenlijk is het frustrerend. Nonkel Georges overleed al in 1939. Ik zou graag meer willen weten over zijn kunstwerken en zijn leven, maar de informatie die ik over hem vind, is erg schaars.”
Amerikaanse verzamelaars
Joris Nauwelaerts werd in 1873 in Antwerpen geboren. Hij studeerde aan de kunstacademies van Antwerpen en Mechelen en trok eind 19de eeuw naar Parijs, waar hij zijn opleiding voltooide. Nauwelaerts nam deel aan bijna alle driejaarlijkse tentoonstellingen die in Antwerpen werden georganiseerd, een duidelijk teken dat zijn werk op bijval van het kunstminnende publiek kon rekenen. Vooral Noorse en Amerikaanse kunstverzamelaars kochten zijn schilderijen en tekeningen.
Op de tentoonstelling hangt een aantrekkelijk portret van Nauwelaerts, dat in 1909 door zijn Nederlandse vriend, schilder-dichter Louis Albert Roessingh, gemaakt werd. Nauwelaerts zit keurig in het pak. Een stijve boord en verzorgde snor maken het plaatje compleet.
Excentriekeling
“Als je hem zo ziet, lijkt het eigenaardig dat hij in de familie een beetje als een excentriekeling werd beschouwd. Het feit dat hij samenleefde met een vrouw waarmee hij nooit trouwde en de riante woning Den Groenenhoek, nu bekend als het Hof van Nauwelaerts, die hij liet bouwen, droegen daar zeker toe bij”, glimlacht Segers.
“Die woning met bijhorend atelier werd de pleisterplaats van kunstenaars en schrijvers. Zijn collega’s benadrukten in artikeltjes en gedichtjes zijn gastvrijheid. Hij lijkt me een aimabel man te zijn geweest.”
De vele originele boekmerken die hij voor familieleden en vrienden ontwierp, zijn stille getuigen van die beminnelijkheid. “Léonard Van Camp en Edmond Brasseur, zijn schoonbroer en aangetrouwde neef, hadden in de Pelgrimsstraat de koffiebranderij La Javanaise. Nonkel George ontwierp voor hen het logo van de branderij en de gadgets die voor de promotie werden gebruikt.”
Nagenoeg vergeten
Sic transit gloria mundi (zo vergaat ’s werelds roem) schreef Joris Nauwelaerts op een van zijn eigen boekmerken. Hij had het bij het rechte eind. Vandaag is hij nagenoeg vergeten. Tijd om hem te herontdekken in de Sint-Pauluskerk.
JO VAN BEYLEN
Retrospectieve Joris Nauwelaerts, schatkamer SintPauluskerk, Veemarkt 14, Antwerpen, van 29 april tot 31 augustus, alle dagen van 14 tot 17u.