Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Internationale speurtocht naar vermiste schilderijen
Rubenshuis wil volledig oeuvre Michaelina Wautier tonen
Het Rubenshuis heeft een internationale oproep verspreid om zes verdwenen schilderijen van Michaelina Wautier terug te vinden. De laatste sporen dateren uit de jaren zeventig en tachtig.
Michaelina Wautier (16141689) wordt wel gezien als de vrouwelijke Rubens, alleen is ze lang niet zo bekend. Het Rubenshuis organiseert volgend jaar een overzichtstentoonstelling met haar werk voor het Antwerpse Barokjaar 2018. Tijdens het opstellen van de lijst van bruiklenen voor de tentoonstelling, stootte het Rubenshuis op de zes verdwenen schilderijen.
“We weten dat ze bestaan, maar ze zijn nergens meer te traceren”, vertelt Katrijn van Bragt van het Rubenshuis. “Het zijn gesigneerde werken, dus we zouden ze heel graag bij de tentoonstelling hebben. Daarom hebben we een internationale oproep uitgestuurd in het Nederlands, Frans, Duits en Engels. Het zou kunnen dat ze ergens in een museumdepot liggen, maar evengoed staan ze bij een verzamelaar op zolder. Alle aanwijzingen en tips worden vertrouwelijk en met de nodige discretie behandeld.”
Eén geheel
Vijf van de zes verdwenen schilderijen horen bij elkaar: ze beelden de vijf zintuigen uit. In een 19e-eeuwse veilingcatalogus staat een summiere beschrijving van de werken. Alleen van De
Fluitspeler bestaat een (zwartwit) foto.
De vijf werken uit 1650 meten 68x58 cm of 70x61 cm. Het laatste spoor van de schilderijen dateert van 1975, toen ze vermeld stonden in een veilingcatalogus van Drouot (Parijs), die ze op 28 mei van dat jaar verkocht. Niemand weet aan wie.
Het zesde schilderij waarnaar het Rubenshuis op zoek is, heet
Guirlande met Vlinder en maakte Michaelina Wautier in 1652. Het paneeltje (41,1x57,4 cm) is de tegenhanger van Guirlande met Li
belle, die in het bezit is van een Duitse privéverzamelaar. Dat werk zal trouwens al zeker op de tentoonstelling te zien zijn.
De Guirlande met Vlinder was in 1960 te zien op de tentoonstelling
Bloem en tuin in de Vlaamse Kunst in het Museum voor Schone Kunsten in Gent. In 1985 maakte het werk deel uit van de collectie van de Duitse galeriehouder Benito Pardo. Daarna verdween het van de radar.
“Die galerie bestaat niet meer, en we hebben heel wat pistes onderzocht, maar voorlopig nog zonder resultaat”, vertelt Katrijn van Bragt. “De twee guirlandes zijn de enige twee stillevens die van Michaelina bekend zijn, dus het belang van het werk voor haar oeuvre, en het nut van een hereniging van beide stillevens kan niet worden onderschat.”
Het is afwachten of de oproep iets oplevert. Zowel internationa- le media als de kunstwereld zelf zouden nu op de hoogte moeten zijn. De tentoonstelling Michaeli
na van gastcurator Katlijne Van der Stighelen loopt van 1 juni tot 2 september 2018. Katrijn van Bragt: “Voorlopig zijn we volop bezig om de bruikleen aan te vragen van zo’n 25 werken van haar en haar broer Charles. We proberen haar hele oeuvre te tonen.”
Uitzonderlijk talent
Michaelina Wautier werd geboren in Bergen, Henegouwen, en verhuisde later naar Brussel. Volgens kenners is de kans groot dat ze in Italië gestudeerd heeft. Ze was een uitzonderlijk talent, in een periode waarin vrouwelijke artiesten heel zeldzaam waren. Er zijn overigens geen bronnen waaruit blijkt dat Rubens en Wautier elkaar ooit hebben ontmoet.