Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Emmanuel Macron: kloon van Blair en Schröder?
Is Emmanuel Macron de Franse Tony Blair? Niet echt. Maar hij geeft het ontredderde politieke centrum in GrootBrittannië hoop.
Met welke Europese politicus is Emmanuel Macron het best te vergelijken? Twee namen werden de voorbije weken geregeld genoemd: Tony Blair en Gerhard Schröder. Maar gaat die vergelijking wel op?
De voormalige Britse premier en oudbondskanselier van Duitsland worden gezien als de grote vernieuwers van het socialisme in Europa. Beiden kozen voor de beroemd geworden ‘ derde weg’. Het socialisme moest vervellen tot een sociaaldemocratisch project dat niet alleen de arbeiders aansprak, maar ook de progressieve, hoogopgeleide elite. Het socialisme moest tegelijk (een beetje) liberaal worden. Dat wil Macron ook.
De koerswijziging was succesvol. Onder het leiderschap van Blair en Schröder (1995 tot 2005) boekten Labour en de SPD verkiezingsoverwinningen. De Franse PS daarentegen miste de boot helemaal. Na het presidentschap van François Mitterrand (1981-1995) slaagde de partij er niet meer in een visionair leider naar voren te schuiven. Met Jacques Chirac en Nicolas Sarkozy had rechts het voor het zeggen. De ‘oubollige’ en ‘verstarde’ socialisten kwamen er niet meer aan te pas.
Uitgespuwd om persoonlijke keuzes
Krijgt Frankrijk met twintig jaar vertraging zijn grote linkse vernieuwer? Op het eerste gezicht lijkt het erop. Alleen is Macron nooit een echte PS’er geweest. Tussen 2006 en 2009 was hij weliswaar even lid van de partij en president Hollande haalde hem opnieuw aan boord als minister van Economie (20142016), maar toen al was hij eigenlijk een onafhankelijke in een socialistische regering.
Macron wist toen al dat het Franse so- cialisme niet meer te redden was. Om zeker niet met een PS-stempel naar de verkiezingen te trekken, stapte hij tijdig uit de regering van premier Valls. Macron is dus zeker geen vernieuwer van het Franse socialisme.
Tussen haakjes: Engelse en Duitse sociaaldemocraten vragen zich al jaren luidop af of ze Blair en Schröder dankbaar moeten zijn voor hun vernieuwingsoperatie. Nadat de twee charismatische leiders van het toneel verdwenen waren, is het niet meer goed gekomen met hun partij. Blair (poenpakker) en Schröder (lobbyist van Poetin) worden ook om hun persoonlijke keuzes na het premierschap uitgespuwd.
Maar ook inhoudelijk lijkt ‘de kloon van Blair en Schröder’ een andere weg in te slaan. Macron zegt dat hij de Franse economie wil wakkerschudden en uit de verstikkende greep van de vakbonden wil halen. Daarmee lijkt hij in de voetsporen van Schröder te treden. Toen die aan macht kwam, was Duitsland op economisch vlak de ‘zieke man’ van Europa. Die reputatie heeft Frankrijk vandaag.
Schröder pakte de zaken drastisch aan. Hij is architect van de beruchte Hartz IV-hervormingen, waardoor Duitse werklozen verplicht werden onderbetaalde minibanen te aanvaarden. Erg sociaal was het beleid niet, maar het deed de Duitse economische motor wel weer aanslaan. Macron wil (en kan) zover niet gaan. Hij wil hooguit de administratie ontvetten en lastenverlagingen voor bedrijven doorvoeren.
Hoop voor LibDems?
Op het vlak van begrotingsdiscipline wil Macron wel een ‘goede Duitser’ zijn. Daarin lijkt hij dan weer helemaal niet op Tony Blair. Die liet het Verenigd Koninkrijk achter met een begrotingstekort van meer dan 10% (al was dat ook de schuld van Gordon Brown).
Toch wordt het succes van Macron vooral in Engeland met meer dan gewone belangstelling gevolgd. Omdat Labour onder het leiderschap van Jeremy Corbyn helemaal naar links is opgeschoven en premier Theresa May een harde Brexit bepleit, zijn politici ‘van het midden’ naarstig op zoek naar nieuwe voorbeelden. En naar hoop.
Tim Farron, de leider van de liberaal-democraten, ziet Macron als een baken van hoop. Zelfs George Osborne, onder Cameron minister van Financiën en erg anti-Brexit, feliciteerde “zijn vriend” Macron meteen zijn zege. “Het bewijs dat je vanuit het centrum kan winnen”, twitterde hij. Osborne – aan de kant gezet door
Theresa May – zal bij de parlementsverkiezingen van 8 juni niet meer opkomen voor de Conservatieven.
Volgens het politiek tijdschrift aan de linkerzijde, The New Statesman, zoemt het in politiek Londen al maanden van geruchten over de vorming van een nieuwe, politieke centrumbeweging rond de LibDems. Ook Osborne zou erbij betrokken zijn. Daarin zouden ook ontgoochelde Labour-parlementsleden een plaats kunnen vinden. Er is maar één probleem: ook Tony Blair zou er zich mee bemoeien.