Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Melania verovert harten, Donald deelt tikken uit
Europese leiders alleen in staat om wat speldenprikken uit te delen richting Amerikaanse president
Als stoute kinderen. Zo kregen 23 NAVOleiders op hun donder van Donald Trump omdat ze te weinig uitgeven aan defensie.
Het was lekker weer, ideaal voor het gezellige familiefeest dat de opening van het nieuwe NAVOgebouw moest worden. Maar dat was buiten de rijke Amerikaanse oom gerekend, die in zijn toespraak hard uithaalde naar de Europese familieleden.
“De NAVO-lidstaten moeten eindelijk hun financiële verplichtingen nakomen, want 23 van de 28 leden betalen nog altijd niet wat ze moeten betalen. Dit is niet eerlijk tegenover de burgers en belastingbetalers van de VS”, zei Donald Trump.
“Veel van die landen moeten ons nog enorme bedragen van de voorbije jaren. De laatste acht jaar hebben de VS meer uitgegeven aan defensie dan alle andere NAVO-lidstaten samen.”
België slechte leerling
Ook Trumps voorganger Obama klopte op dezelfde nagel, maar veel omzichtiger. De NAVO-lidstaten hebben nu eenmaal beloofd om 2% van hun bruto binnenlands product te besteden aan hun defensie. En alleen de VS, Griekenland, Groot-Brittannië, Estland en Polen halen voorlopig die norm. België, het gastland van de NAVO, is na Luxemburg de slechtste leerling van de klas met amper 0,85%. “2% is zelfs het absolute minimum om de hedendaagse kwaadaardige bedreigingen het hoofd te bieden.”
De Europese familieleden hielden zich achteraf sterk. “We hadden hier op gerekend, alleen wa-
ren de toon en de hardheid Trumpiaans. So be it, het zij zo”, viel te horen.
Koude douche
Tijdens de Amerikaanse presidentscampagne had Trump ermee gedreigd om indien nodig alleen die bondgenoten te hulp te schieten die hun deel betalen. Daarmee had hij twijfels opgeroepen bij hét geloofsartikel van de alliantie: artikel 5, dat de lidstaten oproept om een bondgenoot te helpen als die aangevallen wordt.
Het was de tweede koude dou- che voor de NAVO-bondgenoten op een zonnige namiddag. De verwachting was dat Trump voor het eerst dat principe uitdrukkelijk zou onderschrijven op een symbolisch moment: de inhuldiging van een gedenkteken van de terreuraanslagen van 9/11, de enige keer dat de NAVO artikel 5 inriep. Het memoriaal, een stuk verwrongen metaal uit een van de WTCtorens, heet daarom officieel
9/11 en artikel 5.
Maar die uitgesproken steunbetuiging kwam er niet. “We zullen de vrienden die aan onze zijde stonden, nooit in de steek laten”, zei Trump. Daar moesten de bondgenoten het mee doen.
Terrorisme
Liever beslist Trump zelf welke richting het uit moet met de NAVO, die hij tijdens zijn campagne achterhaald (“obsolete”) noemde. “De NAVO van de toekomst moet een grote focus leggen op terrorisme en immigratie, én op de dreiging die uitgaat van Rusland” – meer woorden maakte hij niet vuil aan het land van president Vladimir Poetin, Oekraïne kwam niet eens in zijn toespraak voor.
De Amerikaanse president behaalde in dat opzicht een eerste directe overwinning. De andere NAVO-landen stemden ermee in dat de alliantie zich volledig gaat inschrijven in de strijd tegen Islamitische Staat. Onder anderen de Franse president Emmanuel Macron en de Duitse kanselier Angela Merkel gaven hun verzet op. Wat dit concreet betekent, zal later moeten blijken.
De Europese bondgenoten kwamen niet veel verder dan wat speldenprikken richting de Amerikaanse president. “Uitsluiting en muren zijn niet succesvol, wel open samenlevingen die op gemeenschappelijke waarden zijn opgebouwd”, zei Angela Merkel in haar toespraak bij de inhuldiging van een stuk van de Berlijnse muur, dat rechtover het monument voor 9/11 staat opgesteld.
“Vrijheid, vrede, veiligheid, mensenrechten, democratie en de rechtsstaat zullen altijd overwinnen”, zei de Belgische premier Charles Michel, die op zijn beurt het woordje “obsolete” gebruikte: “De waarden waar de NAVO voor staat, onze gemeenschappelijke waarden, zijn niet achterhaald.”