Niemand heeft last van langetermijngeheugen

Na de minister die node haar naam eraan zag kleven, is nu ook de taks verdwenen. Het Grondwettelijk Hof vernietigde gisteren de zogenoemde Turteltaks die in 2015 door toenmalig minister van Energie Annemie Turtelboom (Open Vld) werd ingesteld. De energieheffing van gemiddeld 100 euro per gezin werd door de Vlaamse regering ingevoerd om de schuldenberg van zowat 2 miljard weg te werken, veroorzaakt door een overschot aan groenestroomcertificaten voor zonnepanelen.

Het Grondwettelijk Hof oordeelde dat de bijkomende energieheffing onwettelijk is, omdat er ook al een federale energieheffing bestaat die het energieverbruik belast. En een dubbele belasting, dat mag niet.

Test-Aankoop en de linkse partij PVDA hadden de zaak bij het Hof aangekaart. Beide organisaties spreken dan ook van een klinkende zege. Ook sp.a en Groen lieten gisteren weten dat ze ontzettend blij waren met deze “overwinning voor de consument”. CD&V spiegelde dan weer een lagere energiefactuur voor. Politici hebben doorgaans weinig last van een langetermijngeheugen, en dat is nu niet anders. Want in dit dossier hebben álle beleidspartijen boter op het hoofd.

Het systeem van de groenestroomcertificaten werd in 2004 door de regering-Leterme I bedacht, met in haar rangen zowel CD&V als Open Vld. Van in het begin voorspelden experts dat het systeem zou bezwijken onder zijn eigen gewicht. Vlaams minister Freya Van den Bossche (sp.a) verlaagde slechts schoorvoetend en veel te laat de subsidies. Bovendien leverde elke tegenwind of beperkende maatregelen de banbliksems van Groen op. Groene stroom was de heilige koe. Dat die vooral door kapitaalkrachtige Vlamingen werd gemolken, mocht het enthousiasme niet temperen. Het waren nochtans niet de armsten die zonnepanelen konden betalen. Bovendien staken multinationals zoals Katoen Natie van Fernand Huts miljoenen subsidies op zak door de bouw van heuse zonnepaneelparken.

Het antwoord van de regering-Bourgeois (N-VA, CD&V en Open Vld) was de Turteltaks. Een vlaktaks die iedereen moest betalen. Honderden gezinnen werden hierdoor onder de armoedegrens geduwd. Energieverslindende bedrijven betaalden slechts een fractie, eigenaars van zonnepanelenparken betaalden helemaal niks.

Daarom is het goed dat de Turteltaks nu begraven is. Niet omdat het juridisch niet klopte, maar omdat het een asociale maatregel was.

Maar daarmee is de put niet gedempt. Er zullen andere maatregelen moeten komen om de energieomslag te financieren. Hopelijk volgens een rechtvaardiger systeem.

En o ja, uitgerekend gisteren verwees datzelfde Grondwettelijk Hof de klachten over de verlenging met tien jaar van de levensduur van onze oudste kerncentrales naar Europa. Ooit valt ook daarin een beslissing. Het langetermijngeheugen mag dan kort zijn, een langetermijnvisie op alternatieve energiebronnen mag nu dringend op tafel komen.