Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Eindelijk vakantie: laat je kind zich vervelen
Met de zomervakantie voor de deur breekt voor kinderen nu écht de speeltijd aan. Hoewel. “Ze krijgen helaas nog amper de kans om vrij te spelen”, zegt Ria Van Den Heuvel (60) uit Boechout. Als directeur van ZitStil, het centrum voor kinderen en volwassenen met een ontwikkelingsstoornis, pleit ze voor meer ruimte voor verveling.
Wat ze precies bedoelt met ‘vrij spelen’? “In tegenstelling tot sporten in een sportclub, dansen in de dansclub of muziek leren spelen in de kunstacademie, is er bij vrij spelen geen ander doel dan het beleven van het plezier van het spelen op zich”, legt Ria Van Den Heuvel uit. “Weg van de prestatiedruk van clubs en andere verenigingen.”
“Tegenwoordig wordt het als ouder bijna van je verwacht dat je kinderen elke dag naar een andere hobby gaan en dat ze daar ook nog presteren. Is dat nog opvoeden?” Van Den Heuvel verwijst naar een enquête van de Vlaamse Jeugdraad. “Die wijst uit dat 38% van de Vlaamse jongeren kampt met psychische problemen. 60% geeft daarbij als oorzaak dat ze vrezen niet aan de hoge verwachtingen te kunnen voldoen. Het is de hoogste tijd dat we gaan nadenken over hoe we de vrije tijd van onze kinderen gaan invullen.”
Nutteloze spelletjes zijn nuttig
Van Den Heuvel richt zich tot alle ouders. “Kinderen hebben het recht om zich te vervelen. Dan gaan ze vrij spelen en worden ze uitgedaagd. Door bijvoorbeeld met vrienden een balletje te trappen op een pleintje, leert je kind heel wat sociale vaardigheden. Ploegjes worden verdeeld, afspraken worden gemaakt en conflicten moeten onderling opgelost worden. Druk van volwassenen om te presteren is er niet.”
Zelfs spelletjes die op het eerste gezicht nutteloos lijken, hebben volgens Van Den Heuvel wel degelijk waarde. “Zo leert een kind door met een stokje in een plas te roeren een ritmische handbeweging aan, die rimpels trekt in het water. Het kind leert op die manier iets over de aard van het water en over de aard van het stokje dat het vast heeft.”
De directeur van ZitStil is niet tegen clubs. “Al ligt de focus er te vaak op presteren, met stress tot gevolg. Kinderen verwachten steeds meer dat ze geanimeerd worden. Dat gaat ten koste van hun eigen creativiteit en ondernemingszin. Toen ik als klein meisje speelde, was je vervelen de norm. Nu is de slinger volledig doorgeslagen naar de andere kant. Met als gevolg een verontrustend aantal kinderen dat kampt met psychische problemen.”
Tijdens het gesprek luisteren Flore (10), de kleindochter van Ria, en haar vriendinnen Loeka en Mare aandachtig mee. De meisjes houden er alle drie een drukke vrijetijdsinvulling op na. Paardrijden, atletiek, hockey, tennis, muziekschool... het is slechts een greep uit hun vele naschoolse activiteiten. “We gaan iedere avond wel ergens naartoe”, klinkt het in koor. “Mama en papa brengen ons dan.” Of ze zich ook af en toe vervelen? “Heel soms”, bekent Mare. “Dan ga ik tekenen of skaten in mijn eentje. Dat vind ik prima.”
Speeltuinen en speelstraten
Volgens Van Den Heuvel hebben beleidsmakers en lokale besturen ook een belangrijke rol te vervullen. “Zij kunnen ervoor zorgen dat er voldoende openbare ruimte is waar kinderen vrij kunnen spelen op een veilige en gezonde manier. Zorg voor speeltuinen, groen en speelstraten die autonoom te bereiken zijn voor kinderen. Zet koning auto niet altijd op de eerste plaats en denk aan veilige oversteekplaatsen en routes van de ene speellocatie naar de andere.”
Vrij spelen is niet alleen goed voor de kinderen, ook de ouders varen er volgens haar wel bij. “Mama en papa hoeven zich ’s avonds niet meer te haasten om zoon- of dochterlief tijdig af te zetten aan de sportclub, de tekenschool of op de kunstacademie. De hectiek van het gezinsleven zal afnemen en dat komt beslist je relatie ten goede.”
RIA VAN DEN HEUVEL
Directeur centrum ZitStil “Tegenwoordig wordt het als ouder bijna van je verwacht dat je kinderen elke dag naar een andere hobby gaan en
dat ze daar ook nog presteren. Is dat nog opvoeden?” “Kinderen verwachten steeds meer dat ze geanimeerd worden. Dat gaat ten koste van hun eigen creativiteit
en ondernemingszin.”