Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Tintoretto van Bowie komt aan in Antwerpen
Vanaf morgen kan het publiek in het Rubenshuis eindelijk de Heilige Catharina van Tintoretto bewonderen. Het altaarstuk behoorde tot de collectie van rockzanger David Bowie. Vorig jaar werd het bij Sotheby’s in Londen geveild, waarna de nieuwe Luxemburgse eigenaar aankondigde dat hij het in langdurige bruikleen aan het Rubenshuis zou geven. Het bericht haalde de wereldpers.
David Bowie, die op 10 januari 2016 aan leverkanker stierf, was een verwoed en eclectisch kunstverzamelaar. Zoals zovele Britse rockartiesten had hij kunstschool gevolgd. Zijn collectie ging op 10 en 11 november onder de hamer bij Sotheby’s in Londen voor meer dan 30 miljoen euro. De blikvangers waren een graffitischilderij van Jean-Michel Basquiat dat alleen al 7 miljoen euro opbracht, een expressionistisch portret van Frank Auerbach en meerdere blitse werken van Damien Hirst.
“Bowie hield van Rubenshuis”
Het bijna twee meter hoge altaar van de Heilige Catherina van Jacopo Tintoretto (1518-1594) was het buitenbeentje in Bowies collectie. Het was een van de eerste stukken die hij kocht. Hoewel hij van barokkunst hield, bleef Tintoretto de enige belangrijke oude meester in zijn verzameling.
Op de veiling van zijn nalatenschap werd de Heilige Catharina voor 190.000 euro gekocht door een Luxemburgse verzamelaar en Bowie-fan die uren na de aankoop aankondigde dat hij het altaarstuk aan het Rubenshuis in langdurige bruikleen wilde geven, “omdat het een museum was waarvan hij wist dat Bowie ervan hield”. Daar is het nu aangekomen om vandaag ingehuldigd te
worden.
Diepgaand onderzoek
De voorbije maanden verbleef het altaarstuk in het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK) in Brussel voor onderzoek. De herkomst van het schilderij en de meeste omzwervingen waren bekend, maar er was nog geen diepgaand onderzoek gevoerd naar de uitvoering en de restauraties.
Tintoretto maakte het altaarstuk voor de San Geminianokerk in Venetië rond 1580, toen hij de meest gevraagde schilder in de Dogenstad was en er ook een grote studio van medewerkers beheerde. Vaak zette hij zelf slechts de lijnen uit waarna medewerkers overnamen. Bij het onderzoek in het KIK zouden de oorspronkelijke ondertekeningen ge- vonden zijn.
Nadat de San Geminianokerk vlakbij het San Marcoplein in 1807 was afgebroken, belandde de Tintoretto in handen van Italiaanse, Britse en Amerikaanse verzamelaars. In 1983 kocht kunsthandelaar Colnaghi het op veiling en verkocht het door aan David Bowie die het meer dan dertig jaar koesterde.
Terug naar Venetië
De volgende jaren wordt de Tintoretto een blikvanger van het Rubenshuis, maar nu al staat het vast dat het kunstwerk in de zomer van 2019 weer even naar zijn geboorteplaats Venetië verhuist. De Vlaamse regering organiseert tijdens de Biënnale van Venetië een expositie die aantoont hoe de Vlaamse barokschilders hun Venetiaanse voorgangers bewonderden en hoe ze door hen beïnvloed werden.
Die invloed is ook de reden waarom het Rubenshuis zo in de wolken was met het aanbod van de langdurige bruikleen. Het museum voert sinds 2012 een actief bruikleenbeleid om de collectie aan te vullen. Dat werpt spectaculaire vruchten af, met werken van Rubens zelf, Van Dyck, Jordaens, Snyders en Jan Bruegel. Vanaf nu is er eindelijk weer een Tintoretto in huis, zoals ten tijde van Pieter Paul Rubens die meerdere werken van de grote Italiaan in bezit had.