Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Verontwaardiging over “racistische” Suske en Wiske
Net als Kuifje in Congo. Dat gevoel krijgen schrijfster Dalilla Hermans en voorzitster van de Vlaamse Jeugdraad Nozizwe Dube bij het zien van de laatste Suske en Wiskestrip. Ze noemen de afbeelding van een Afrikaanse man racistisch en walgelijk. “Hij lijkt op een halve aap. Dit mogen we anno 2017 niet pikken.” Ook het Minderhedenforum reageert verontwaardigd.
“Vooruit stelletje luilakken, aan het
b werk!” Het prentje uit Kuifje in Congo waarin Bobbie enkele Afrikanen aanspoort om een locomotief te herstellen, leidde in 2009 nog tot een proces voor vermeend racisme.
Maar die strip dateert uit de jaren 30. In de toenmalige tijdgeest kan schrijfster Dalilla Hermans dat nog plaatsen. “Maar ik dacht dat we dat stadium intussen voorbij waren en dat we geëvolueerd waren naar een slimmere aanpak. Niet dus.”
Hermans neemt het prentje in het vizier uit de nieuwe Suske en Wiske-strip
Mami Wata. In onze krant stond er zaterdag al een klein stukje over, maar om een compleet andere reden: omdat er blote borsten in te zien waren. “Er komen dus twee tieten in, hohoho”, zegt Hermans in een filmpje op Facebook. “Maar waar niemand over sprak, was de ontzettend racistische en stereotiepe afbeelding van een zwarte man. Sorry, maar dat is geen Afrikaanse man. Dat is een halve aap. Dat zijn geen lippen. Zo teken je de mond van een dier. Daar ben ik echt niet goed van.”
De Berchemse schrijfster beseft dat een strip vol karikaturen staat, maar hier gaan de tekenaars volgens haar een brug te ver. “Beeldtaal is enorm belangrijk voor het zelfbeeld van kinderen en jongeren. Zolang zwarte mensen afgebeeld worden als halve apen, is het niet meer dan normaal dat ze behandeld worden als domme mensen en dat zwarte kinderen een laag zelfbeeld hebben.”
Ook Nozizwe Dube, voorzitster van de Vlaamse Jeugdraad, laat van zich horen. “Ik kan nog altijd niet geloven dat iemand het oké vindt om een zwarte man op die manier af te beelden in strips voor kinderen. Walgelijk”, schrijft ze op Twitter. Een reactie in eigen naam, benadrukt ze, niet in die van de Jeugdraad.
“Lambik is ook een karikatuur”
De verantwoordelijke uitgever zit verveeld met de kwestie. “We hebben er niet bij stilgestaan dat het iemand kon schofferen. Dit was uiteraard niet de bedoeling”, zegt Ruth Van Ammel van Standaard Uitgeverij. “Aan de andere kant is ook Lambik een karikatuur. Hij staat ook niet symbool voor de gemiddelde Vlaamse man.”
Twee argumenten die in het verkeerde keelgat schieten. Dat de tekenaars er niet bij stilstonden, noemt Dube onaanvaardbaar voor een strip die zo wijdverspreid is en vooral gelezen wordt door kinderen. Een verpletterende verantwoordelijkheid, noemt ze dat.
“Bovendien is er een groot verschil tussen een karikatuur en iemand neerzetten als een aapmens”, zegt Landry Mawungu, directeur van het Minderhedenforum. “Zwarte mensen zijn in het verleden structureel zo afgebeeld. Dat speelt in op onze collectieve beeldvorming. Mijn vader is geboren in Congo. Als ik die afbeeldingen bekijk, dan herken ik hem daar absoluut niet in. ”
In Studio Vandersteen volgt nog een debriefing over de kwestie. “Uiteraard zullen we bekijken hoe we hier in de toekomst mee zullen omgaan”, zegt Van Ammel. “We willen ons in ieder geval excuseren tegenover iedereen die zich beledigd voelt.”
Om de tekenaars een handje te helpen, riep Hermans iedereen op om een afbeelding te maken van een zwarte man waar haar “haren niet van gaan rechtstaan”, onder de hashtag #nomoremonkeybusiness. “Kwestie van er toch iets positiefs van te maken”, zegt ze.
DALILLA HERMANS
Schrijfster uit Berchem “Zolang zwarte mensen afgebeeld worden als halve apen, is het niet meer dan normaal dat zwarte kinderen een laag zelfbeeld hebben.”