Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Endoscopen: bron van bacteriën
Toestellen voor maag-, long- en urineblaasonderzoeken worden niet voldoende gereinigd
In heel wat Vlaamse ziekenhuizen worden de toestellen voor maag, longen urineblaasonderzoeken niet naar behoren gereinigd en gedesinfecteerd. Op het terrein is de kennis daarover gebrekkig, stelt de Zorginspectie vast. Dat vormt een risico voor infecties.
Flexibele endoscopen die ingebracht worden in de long, de maag, de darm of de blaas voor onderzoereiniging ken en behandelingen, komen met allerlei lichaamsvochten in contact. Een goede reiniging en desinfectie tussen twee onderzoeken is noodzakelijk om te voorkomen dat ze ziektekiemen zoals bacteriën en virussen van de ene patiënt op de andere overdragen. Maar in Vlaamse ziekenhuizen verloopt de desinfectie van de endoscopen vaak gebrekkig. Dat blijkt uit een rapport van de Zorginspectie.
Vuil in transportkoffer
Geen ander medisch toestel is zo moeilijk te reinigen als flexibele endoscopen met lichtbron. Dat zijn lange, dunne kanalen waardoor bijvoorbeeld een tang voor een biopsie wordt ingebracht in het lichaam. De endoscopen zijn van kunststof en mogen niet verhit worden voor sterilisatie. Des te belangrijker is een nauwgezette en sterilisatie met chemische stoffen.
Maar al de eerste stap voor een goede desinfectie, de spoeling als voorreiniging, loopt niet altijd naar behoren. Enkele keren merkten de inspecteurs zelfs op dat vuile endoscopen meerdere dagen in hun originele transportkoffers bewaard werden. De koffers met op maat uitgesneden mousse kunnen volgens hen niet goed gereinigd worden. “Het hoeft geen betoog dat het risico op bacteriegroei in dergelijke donkere en vochtige omstandigheden erg groot is”, klinkt het.
Ook de volgende stap in het desinfectieproces laat vaak te wensen over: de manuele reiniging. Het is essentieel om handmatig met een borstel door de dunne kanalen te gaan, zodat de slijmlaag verwijderd wordt die bacteriën zelf vormen (de ‘biofilm’). Een desinfectiemachine kan dat fijne werk niet uitvoeren. Maar in negen van de twaalf bezochte ziekenhuiscampussen voldoet geen enkel desinfectieproces aan deze en twee andere voorwaarden.
Bloedvergiftiging
De gebrekkige desinfectie van endoscopen houdt risico’s in. De voorbije tien jaar zijn er in de VS en in onze buurlanden uitbraken geweest die zeer waarschijnlijk te wijten waren aan de slechte reiniging en desinfectie van endoscopen. Patiënten kregen blaasontstekingen en zelfs levensbedreigende bloedvergiftigingen. Soms ging het om infecties met gevaarlijke resistente bacteriën. Of het al eens tot zulke uitbraken in Vlaanderen is gekomen, is onbekend.
De ziekenhuizen nemen de bevindingen heel serieus. “Het rapport is een wake-upcall voor ons”, zegt Dominique Vandijck, directeur kwaliteit en veiligheid bij ziekenhuiskoepel Zorgnet-Icuro. “Het is duidelijk dat er normen moeten komen voor de desinfectie van endoscopen.”