Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Linkse Amerikaanse steden botsen met hun conservatieve staten
Greg Abbott, de conservatieve gouverneur van Texas, vraagt zijn parlement vandaag om de lokale bevoegdheden van Austin te kortwieken. Die stad gedraagt zich “te socialistisch”. Stilaan is het een trend: Amerika’s progressieve steden binden de strijd aan m
b
“De lucht ruikt anders, zodra je Austin buitenrijdt”, grapte Greg Abbott onlangs op een Republikeinse partijbijeenkomst. “Weet je wat het is? De geur van vrijheid, die ruik je niet in Austin.” Burgemeester Steve Adler diende hem snel van repliek: “De lucht in Austin ruikt lekker zoet, door de werkloosheids- en misdaadcijfers die lager zijn dan gemiddeld in Texas, en door onze heerlijke taco’s.”
In Texas is een stadsoorlog uitgebroken. Austin is sinds jaar en dag een progressief bolwerk. Vrijwel alle gekozen functionarissen in de stad en in het grotere Travis County zijn van Democratische signatuur. De rest van Texas is overwegend Republikeins. En de gouverneur van de staat is een oerconservatief die vindt dat de stad Austin zich “te socialistisch” gedraagt – voor hem een synoniem van “onvrijheid” en in Amerika haast een scheldwoord.
Aan dat gedrag wil gouverneur Abbott, die in november volgend jaar herkozen wil worden, paal en perk stellen. Gisteren riep hij de leden van het Texaanse parlement terug uit hun zomervakantie, om in een speciale wetgevende zitting de lokale bevoegdheden van de steden in Texas terug te dringen.
Op de planning staan twintig wetsvoorstellen die de conservatieve agenda van de staat op lokaal vlak moeten doordrukken. Eén wet gaat over het bosbeleid. De gouverneur vindt dat het de steden niet toekomt om bomen op privédomein te beschermen, aangezien dat de vrijheid van de privé-eigenaar belemmert.
Die persoonlijke vrijheid geldt blijkbaar niet voor vrouwen en voor transgenders. Er is ook een wetsvoorstel over nieuwe beperkingen op abortus, en er is een eigen Texaanse ‘wc-wet’ in de maak. Wc-wetten veroorzaakten elders in Amerika al ophef. Ook het conservatieve bestuur van Texas wil transgenders voortaan verbieden om het toilet te gebruiken dat aansluit bij hun genderidentiteit. Zij zijn dan verplicht om dat toilet te kiezen dat overeenstemt met het geslacht op hun geboorteakte.
De inwoners van Austin vinden het gebakkelei daarover zo potsierlijk dat ze her en der proteststickers hebben geplakt. ‘Dit is een genderneutraal toilet. Pee in freedom! (Plas in vrijheid, red.)’,
hangt er bij de wc van het theater.
Persoonlijke aanvallen
“De gouverneur opent met deze speciale sessie duidelijk de frontale aanval op de steden”, reageert Adler. “De burgers verwachten dat de staat zich met andere zaken bezighoudt. Zo maakt Texas al vele jaren niet genoeg middelen vrij voor het publieke onderwijs in de steden, die telkens weer geld moeten bijpassen.”
Adler geeft Links: Steve Adler, burgemeester van Austin, spreekt een betogende menigte toe. Rechts: Gouverneur Greg Abbott van Texas
toe dat het er bovenarms op zit tussen hem en de gouverneur. “In het verleden waren er ook meningsverschillen, maar toen ging het over beleid. De toon was niet zo bits en persoonlijke aanvallen bleven uit. Blijkbaar sijpelt het gedrag in het Witte Huis nu door tot op het lokale niveau.”
Een ander heet hangijzer is immigratie. De stad Austin omarmt diversiteit en voert een progressief immigratiebeleid. De sheriff, voluit gesteund door de burgemeester, weigert mensen zonder papieren vast te houden zodat federale deportatieagenten hen kunnen uitzetten. Daarom wordt Austin een ‘beschermende stad’ of een
sanctuary city genoemd. Maar de conservatieve Texaanse gouverneur Greg Abbott heeft nu een wet ondertekend die de steden dwingt om mee te werken aan het deportatiebeleid van Trump.
Antidemocratisch
De poging van de staat om de steden lokale bevoegdheden af te pakken, overstijgt Texas, zegt Michael Alfano uit Florida. Alfano is campagnedirecteur bij het actieplatform Campaign for Local Solutions. “Acht conservatieve staten in Amerika proberen wetten door te drukken die de macht van progressieve steden en counties inperken. Erg vaak zitten er machtige lobbygroepen achter, die de campagnes van conservatieve politici financieren. In ruil verwachten die lobbyisten wetgeving die de industrie of de bedrijfswereld ter wille is. Als een staat bijvoorbeeld bepaalt dat de steden geen plastic zakjes mogen verbieden, dan is de kans groot dat daar lobbywerk achter zit.”
Die inmenging in lokale zaken gaat volgens Alfano erg ver. “Staten nemen steeds vaker wetten aan die de lokale zeggenschap over hele domeinen wegnemen. Lokale bestuurders worden zelfs persoonlijk aansprakelijk gehouden als ze die wetten zouden overtreden. Gemeentebesturen en lokale politici hebben het geld niet om tegen machtige lobbygroepen op te treden. Dit is fundamenteel antidemocratisch.”
Burgemeester Steve Adler krijgt intussen wel steunbetuigingen van collega’s uit de rest van de wereld. “Ik leerde hen kennen bij de ondertekening van het klimaatakkoord in Parijs. Wat Trump ook doet, Austin zal blijven investeren in hernieuwbare energie. Niemand krijgt de spirit van onze stad kapot.”