“Spijtig dat dit programma over mij gaat”

Assisen is zo goed als afgeschaft, waardoor strafpleiters minder in de schijnwerpers lopen. Behalve dan Jef Vermassen (70), want net nu start VTM met het vierdelige Vermassen. Centrale spreker? Jef Vermassen. Centrale onderwerp? De dossiers van Jef Vermassen. “Ik had het zelf ook liever anders gezien”, zegt hij. “Maar dat zal natuurlijk niemand geloven.”

Een opvallend moment in het programma: Jef Vermassen die tranen in de ogen krijgt als hij vertelt over de slachtoffers van Kim De Gelder. Even. Dan herpakt hij zich. “Kinderen zijn mijn tere plek”, zegt hij erover. “En er is dat ene beeld dat op mijn netvlies gebrand staat. Een foto van een vermoord baby’tje in de crèche. Hoe het daar lag – heel alleen – op de grond van die grote zaal.”

“Dát beeld, de wonden van de kleine Luna (het jongste slachtoffer van Hans Van Themsche, red.), de lijdensweg van Annick Van Uytsel ... Het zijn herinneringen die mij pakken. Omdat ik zelf kinderen en kleinkinderen heb, en tegelijk zo dicht bij de slachtoffers sta.”

Hij heeft nog even overwogen om de scène door de makers te laten wegknippen. “Maar toen dacht ik: foert, ze mogen mij zien zoals ik ben. Daar zal dan misschien mee gelachen worden. Sommigen zullen zeggen dat het toneel is. Ach, het zij zo.”

Zou er echt iemand lachen met uw tranen?

Misschien. Maar diegenen die ermee lachen, zullen geen gevoelige mensen zijn. Voor mij zijn die gevoelens wél belangrijk. Soms krijg ik een krop in de keel als cliënten hun verhaal doen. Als je dat durft te tonen, dan biedt dat mensen meer troost dan wanneer je gewoon je medeleven betuigt. Deze ochtend heb ik nog een vader ontvangen wiens dochter vermoord is. We hebben een halve dag zitten praten. Toen hij vertrok, gaf hij mij een hand. De warmte in die handdruk, daar put ik voldoening uit.

En waar vindt u troost?

In mijn kleinkinderen. Na het proces rond de moord op Luna moest ik ze op mijn schoot kunnen pakken. Moest ik

ze kunnen knuffelen.

Dat nieuwe tvprogramma,

Vermassen, moeten we dat zien als uw testament?

Neen. De makers wilden eerst een programma ter gelegenheid van mijn 70ste verjaardag. Maar ik wilde geen personencultus. Ik wilde alleen meewerken aan een programma over de manier waarop ik justitie heb zien evolueren. Daarom komen er verschillende thema’s aan bod: de nieuwe onderzoeksmethoden, het stijgende aantal psychopaten. Al blijf ik ongelukkig omdat het allemaal nog te veel rond mijn persoon draait. Maar de mensen zullen dat natuurlijk niet geloven. Die zullen denken: nu gaat hij het nog zo inkleden ook, wat ne lepen teen is dat.

Het programma heet dan ook

Vermassen. Veel laat dat niet aan de verbeelding over.

Mijn titel was Assisen Adieu, maar de makers hebben dat niet gewild. Ze zijn finaal uitgekomen bij Vermassen. Maar ik blijf erbij: Assisen Adieu had het moeten zijn.

Wat hoopt u dat mensen onthouden van deze vier afleveringen?

Ik hoop dat ze meer inzicht krijgen in justitie en meer begrip voor strafpleiters. En dat ze inzien dat de afschaffing van assisen een pijnlijke zaak is. Als ik destijds minister van Justitie was geworden, dan zou assisen er nu wél nog geweest zijn. Met een gemoderniseerde procedure, dat wel. Maar ik heb die kans destijds laten liggen. Bewust, want ik wilde de politiek niet in.

Assisenwatcher Gust Verwerft zegt in het programma: “Typisch voor Vermassen is dat hij geen ongelijk kan hebben.” Heeft hij gelijk?

Dat is natuurlijk ongenuanceerd, maar hij bedoelt het goed. Het zit zo: als ik overtuigd ben van mijn stelling, dan zal ik die zo goed mogelijk verdedigen. In de hoop dat men mij volgt. We spelen een wedstrijd, met het recht als inzet. En ik wil zo veel mogelijk winnen. Soms kan ik dagen- en nachtenlang nadenken over een dossier en nadien een stelling uitbouwen tijdens het proces. Als ik dan gelijk krijg, dan ben ik zielsgelukkig.

En wat als u geen gelijk krijgt?

Dan moet je dat ook aanvaarden. Anders heb je al snel geen enkele kameraad meer in heel de wereld van justitie.

Bestaat dat dan, vriendschap onder advocaten?

Bwa, ja. Maar het ligt wel delicaat. We zijn allemaal individualisten. Bovendien: de ene dag sta je aan dezelfde kant, de volgende dag moet je elkaar bekampen. Dat maakt het moeilijk. Maar dat neemt niet weg dat er advocaten zijn die je apprecieert en die jou appreciëren. Vic Van Aelst bijvoorbeeld.

Nochtans uw grote rivaal tijdens de parachutemoord, waar hij Els Clottemans verdedigde.

Klopt, maar Vic is een man van de fair play. Daar heb ik respect voor. Een schitterende pleiter trouwens. En ik heb graag een pleiter van niveau als tegenpartij. Dat tilt ook mij naar een hoger niveau.

Zijn er niet gewoon te veel advocaten?

Absoluut. In elke straat is er een, en dat is niet goed. De koek wordt steeds kleiner, en we moeten hem onder steeds meer mensen verdelen. Het resultaat is dat de mensen zodanig voor hun kleine boterham vechten dat ze methodes gebruiken die niet door de beugel kunnen. De stafhouders (de verkozen hoofden van de balies, red.) hebben de handen vol. Deontologie lijkt voor velen niet meer te bestaan.

Over stafhouders gesproken: zijn er rond dit programma afspraken gemaakt met uw stafhouder?

Ik denk dat ik na 46 jaar mijn deontologie voldoende ken om te weten wat ik mag zeggen. Ik spreek hierover met mijn stafhouder zo vaak als nodig is.

U bent nu 70 jaar. Hoelang wilt u nog pleiten?

Nog een aantal jaar. De zware zaken zal ik blijven doen. Voor de andere heb ik gelukkig schitterende medewerkers, want ik wil stilaan wel wat meer tijd om te leven.