Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Drug als middel tegen depressie
Onderzoekers UA bestuderen effecten van ketamine
Een Europese studie gaat de effecten van paddo’s onderzoeken als middel tegen depressie. Onderzoekers van de Universiteit Antwerpen werken binnen een studiegroep aan een grote soortgelijke studie, gericht op de drug ketamine.
Drugs als legaal middel tegen depressie? Het kan. Mogelijk vor- men bepaalde drugs een alternatief voor de klassieke antidepressiva. Onderzoekers in binnen- en buitenland zijn dit volop aan het bestuderen.
Begin volgend jaar gaat een grootschalige Europese studie van start. Die onderzoekt de effecten van psilocybine op depressieve patiënten. “Dat hallucinogeen is een bestanddeel van de magic
mushrooms, de magische paddenstoelen, ook bekend als ‘paddo’s’”, legt Manuel Morrens uit. Hij is psychiater en professor klinische psychiatrie en neurowetenschappen aan de Universiteit Antwerpen. “Voorafgaande tests bleken positieve resultaten op te leveren. Een Londense onderzoeker diende vorig jaar twaalf patiënten met een moeilijk te behandelen depressie de stof psilocybine toe. In combinatie met gesprekstherapie bleven de klachten bij de helft van de participanten drie maanden uit.”
Vergelijkbare studie
De nieuwe studie zal met vier- à vijfhonderd testpersonen uit acht Europese landen gebeuren. “Bij mijn weten neemt ons land niet deel”, zegt Morrens. “Wij kregen in ieder geval de vraag nog niet. Maar ik werk binnen CAPRI, de psychiatrische onderzoeksgroep verbonden aan de Universiteit Antwerpen, wel aan een grote vergelijkbare studie. Die loopt in het Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel in samenwerking met professor Stephan Claes van de KULeuven, hoofdonderzoeker verbonden aan dit project, en met Johnson & Johnson Belgium. Wij bestuderen de effecten van het gecontroleerd toedienen van de drug ketamine aan depressieve testpersonen.”
Ketamine staat als psychedelische drug in het uitgaansmilieu bekend onder de naam ‘Special K’, een gevaarlijk goedje. “Daarom is het natuurlijk belangrijk dat alles alleen onder professionele begeleiding gebeurt. Ketamine wordt al in lage dosissen gebruikt in de geneeskunde, namelijk door anesthesisten.”
Kunnen geestverruimende middelen als ketamine of paddo’s in de toekomst als medicijn tegen depressies soelaas bieden? “Voor sommige patiënten allicht wel. 20% à 30% van de patiënten reageert niet op de klassieke antidepressiva”, weet Morrens. “Er werd al aangetoond dat 30% van de proefpersonen beter was na een eenmalige toediening van ketamine en de helft ook na meerdere injecties een positief effect vertoonde.”
“Het verschil tussen ketamine en de traditionele antidepressiva is ook dat die laatste trager werken: je hebt pas effect na minstens een drietal weken. Bij ketamine merk je vrijwel meteen een positief effect dat evenwel na enkele dagen weer verdwijnt als de behandeling stopgezet wordt. Vergelijk het met elektroshocks. Maar er zijn nog geen studieresultaten over de effecten van ketamine op langere termijn.”
Voorzichtig
“Wel moet je voorzichtig zijn met ketamine als behandeling, omdat je er verward van kunt worden en hallucinaties ook wel eens kortstondig optreden, hoewel dit veel minder is met de dosissen die in deze context worden gebruikt. ” In de VS bestaan al ketamine clinics, die shots toedienen, maar zo’n vaart zal het in ons land zeker niet lopen. “Wel zie ik over een tweetal jaren een geneesmiddel met ketamine op de markt komen, in de vorm van een neusspray bijvoorbeeld”, vermoedt Morrens. “Onder strikt voorschrift. Je gaat dat niet even gezellig thuis uit de apotheekkast kunnen nemen.”
MANUEL MORRENS
Professor neurowetenschappen “Over twee jaar zal er een geneesmiddel met ketamine op de markt komen. Maar wel onder strikt voorschrift. Je gaat dat niet even gezellig thuis uit de apotheekkast kunnen nemen.”