Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Michel moet kiezen tussen Trump en May
Opvolging F-16’s brengt premier in lastig parket nu Fransen uit de running zijn
De Franse Raffale is niet langer kandidaat om de F16 op te volgen. Juridisch valt daar geen speld meer tussen te krijgen, maar diplomatiek ligt dat bijzonder gevoelig,
zeker voor de Franstaligen. Net nu premier Charles Michel in de Franse president Macron eindelijk een grote partner had gevonden voor een sterk Europees leger, moet hij hem al ontgoochelen. De keuze is nu tussen Theresa ‘Brexit’ May en Donald ‘America First’ Trump.
Eigenlijk wisten de Fransen al langer dat ze technisch geen kans zouden maken om de Belgische F-16’s te vervangen. Maar in plaats van toch een offerte in te dienen, schreven ze vorige maand een zeer korte brief naar minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA). Daarin vragen ze officieel “om een diepgaand partnerschap op te richten, om zo aan de nood van de Belgische luchtmacht te kunnen voldoen”. De levering van het gevechtsvliegtuig Raffale zou daar onderdeel van kunnen uitmaken, zo schrijven de Fransen nog.
Maar twee afzonderlijke adviezen die ondertussen werden ingewonnen, zijn duidelijk: door geen officieel prijsvoorstel in te dienen, hebben de Fransen zichzelf buitenspel gezet. Voor minister Vandeput is dat een opluchting: in dit miljardendossier waar hij absoluut geen fouten mag maken, blijven alleen de Amerikaanse F-35 en de Britse Eurofighter in de running.
Diplomatiek probleem
Maar voor de diplomatieke weg die premier Charles Michel (MR) sinds de Brexit en de verkiezing van Donald Trump is ingeslagen, is dit een huizenhoog probleem. Aangezien de Britten noch de Amerikanen dezelfde bondgenoten zijn die ze ooit waren, wil Michel sneller en sterker dan ooit dat de West-Europese stichtende leden van de EU hun eigen defensie uitbouwen.
In de Franse president Emmanuel Macron vond Michel eerder dit jaar de gedroomde grote partner om die wil door te duwen. Maar diplomatieke liefde gaat ook via de portemonnee. Zei oud-NAVO-baas Jaap de Hoop Scheffer niet onomwonden dat Europa “om Trump te omarmen er beter aan doet om enkele opvallende aankopen te doen van Amerikaans defensiematerieel”? Dat zegt veel over hoe belangrijk die miljardeninvesteringen in elkaars wapenindustrie zijn wanneer wereldleiders elkaar ontmoeten. En over de wrevel die zal ontstaan in Parijs, wanneer de Belgen kiezen voor een Brits of
Amerikaans gevechtsvliegtuig.
Alles opnieuw?
Nu de Fransen uit de race geslagen zijn, zet hun lobbyistenleger zwaar druk om de hele Belgische aanbestedingsprocedure aan de kant te schuiven. Dat zou een bocht van formaat zijn waar ze binnen Defensie en N-VA zelfs niet willen aan denken. Maar bij de Franstalige partijen – dus ook binnen de MR van Michel – viel gisteren te horen dat de juridische procedure en het technisch beste aanbod niet de enige criteria zijn, zoals Vandeput woensdag aangaf. “Je legt het voorstel van je buren met wie je een Europese defensiepolitiek aan het uitstippelen bent niet zomaar aan de kant”, klinkt het binnen MR.
Zijn de Fransen dan toch nog niet helemaal weg? “Dit dossier dreigt in elk geval een communautair verhaal te worden”, zegt N-VA-defensiespecialiste Karolien Grosemans. Volgens Sven Biscop, expert internationale relaties en defensie van het Egmont Instituut, “zijn de kansen van de Fransen zeker kleiner geworden, maar honderd procent uitsluiten zou ik het toch niet doen”.