Voor Open Vld telt stress niet

Overleg tussen vakbonden en werkgevers na twee jaar mislukt Federale regering hoopt nog dit jaar knoop door te hakken

De sociale partners zijn er onderling niet uitgeraakt en dus wil de federale regering zelf voor het einde van dit jaar een beslissing nemen over de zware beroepen. Regeringspartij Open Vld vindt dat “psychische werkbelasting” – lees: stress – niet voldoende is om als zwaar beroep erkend te worden. “De focus moet liggen op zware taken die we met objectieve criteria kunnen vaststellen”, zegt Vincent Van Quickenborne.

Nog voor het einde van dit jaar wil de federale regering haar huiswerk over de zware beroepen af hebben. Een ambitieuze planning voor zo’n gevoelig dossier. Regeringspartij Open Vld pleit er alvast voor om de psychische werkbelasting niet op te nemen als criterium voor een zwaar beroep. “De focus moet liggen op zware taken die we aan de hand van duidelijke objectieve criteria moeten kunnen vaststellen.”

“We gaan akkoord om niet akkoord te zijn.” Met die woorden hebben de vakbonden en werkgeversorganisaties gisteren hun onderhandelingen over de zware beroepen in de privésector stopgezet. De regering-Michel had hen de kans gegeven zelf een regeling uit te werken, maar na twee jaar rond de pot draaien zijn ze daar niet uitgeraakt. Het water tussen werknemers en werkgevers bleek onoverbrugbaar groot.

Het is nochtans een cruciaal aspect van de hele pensioenhervorming. Elke job of activiteit dat de stempel “zwaar beroep” krijgt, geeft recht op een vroeger pensioen (of een hogere pensioenuitkering).

De vakbonden hadden voorgesteld om daarvoor naar vier soorten criteria te kijken: veiligheidsrisico’s, fysiek zware arbeid, psychische belasting en nachtarbeid. Dat hadden ze vertaald in een 80tal types activiteiten. “Waardoor ongeveer alle jobs een zwaar beroep zouden worden”, aldus de werkgevers, die gruwden van zo’n scenario. Zij bleven vasthouden aan maar één criterium: nachtwerk (en onregelmatige uren). Volgens hen het enige criterium dat wetenschappelijk bewezen is.

Objectief meetbaar

Door het forfait van de sociale partners is het nu aan de regering om de knoop door te hakken.

Minister van Pensioenen Daniel Bacquelaine is ambitieus. “Voor het einde van het jaar zal de minister een voorstel aan de ministerraad doen”, aldus zijn woordvoerder. Daarbij gelden twee uitgangspunten: het mag de werkgevers geen administratieve overlast bezorgen en de criteria moeten “objectief meetbaar” zijn.

Net op dat laatste punt wringt het schoentje, vooral wanneer het over de psychische belasting gaat. Want hoe kun je objectief meten dat een job psychisch belastend is? Bacquelaine wil nog niet vooruitlopen op een beslissing. Maar de Vlaamse regeringspartijen willen de focus houden op zware taken die aan de hand van duidelijke objectieve criteria kunnen worden vastgesteld. “Zware taken zoals nachtwerk en fysiek zwaar werk”, zegt Kamerlid Vincent Van Quickenborne, de pensioenspecialist bij Open Vld. “Psychische belasting is niet veralgemeend objectief meetbaar.”

N-VA en CD&V zijn minder uitgesproken, maar in regeringskringen is te horen dat er ook naar preventie moet worden gekeken. Met andere woorden: manieren zoeken om te vermijden dat beroepen psychisch niet te belastend worden, in de plaats van “zomaar” een ticketje voor een vroeger pensioen te geven.

CD&V-Kamerlid Sonja Becq vraagt dat de komende weken verder wordt onderhandeld met vakbonden en werkgevers, ook al is hun overleg mislukt. “Laten we beginnen met de punten waarover al overeenkomst is, om zo verder te werken.” Over enkele weken zou er ook een rapport op tafel moeten liggen over de zware beroepen in de openbare sector, waaronder ook de leraren vallen. Daarover zou het overleg tussen vakbonden en werkgevers wel constructief verlopen. Een consensus in de publieke sector kan inspirerend zijn voor een regeringsbeslissing in de privésector.