“Ik was verplicht om dood kind te baren”

Strenge Ierse abortuswet nog meer onder vuur na schrijnende getuigenis

Ik moest wachten tot de baby in mijn buik zou sterven. Tegen mijn wil in heb ik een dood kind moeten baren.” Amper twee zinnen had de Ierse Claire CullenDelsol (33) nodig om voor een volle parlementscommissie haar punt te maken. De abortuswet in haar land is “onmenselijk”, klaagt ze aan. In Ierland is abortus alleen toegestaan als de moeder in levensgevaar is. Er lijkt verandering op til.

Claire Cullen-Delsol (33), al mama van een zoon en dochter, was twintig weken zwanger van een tweede dochter toen ze in augustus 2015 slecht nieuws kreeg. Haar nog ongeboren kindje had een fatale afwijking in de chromosomen. Negen op de tien baby’s met die afwijking sterven binnen het jaar. De Ierse abortuswet, een van de strengste ter wereld, is onverbiddelijk. Tegen haar wil in moest Claire haar zwangerschap voortzetten. Een ongeboren kind wegnemen kan alleen als de moeder in levensgevaar is.

“Het was de ergste periode uit mijn leven”, getuigde de vrouw voor de parlementscommissie die zich over de abortuswet buigt. “De hel heeft vijf weken geduurd. Ik moest mij voorbereiden om een dood kind ter wereld te brengen, maar ik kreeg geen psychologische hulp. Ik heb me wekenlang teruggetrokken en durfde niet buiten te komen. Het ergste was dat ik geen baas meer was over mijn lichaam.”

Om de strenge abortuswet in hun land te omzeilen, wijken duizenden Ierse vrouwen uit naar het Verenigd Koninkrijk. Daar is abortus bij een zwangerschap tot 24 weken legaal. Hoe schrijnend die reis is, werd woensdag in de commissie in alle pijnlijke details beschreven door de voorzitter van de groep Zwangerschapsonderbreking voor Medische Redenen (TFMR).

“Als ouders hun overleden baby thuis willen begraven en ze met de auto op de ferry richting Ierland gaan, moeten ze vriespakken kopen en die geregeld in de kist leggen om hun kindje koud te houden. Hebben ze geen auto, dan moeten ze de kist meenemen op het openbaar vervoer. Nemen ze het vliegtuig, dan wordt de kist ingecheckt als handbagage of gewone bagage. Dit zijn situaties waar we beschaamd over moeten zijn. Ouders die dit moeten meemaken zijn medische vluchtelingen.”

Door dit soort getuigenissen brokkelt de steun voor de strenge Ierse abortuswet langzaam af. In juni van dit jaar heeft het Comité voor Mensenrechten van de Verenigde Naties gezegd dat de Ierse abortuswetten vrouwen “wreed en onmenselijk behandelen”.

In ons land is abortus sinds 1990 legaal, tot twaalf weken na de bevruchting of veertien weken na de laatste menstruatie. De moeder moet wel in nood zijn. De wet bepaalt bovendien dat de eerste consultatie en de ingreep in een abortuscentrum of een ziekenhuis moet doorgaan. Iets meer dan een op de tien zwangerschappen wordt in België afgebroken.

Zo liberaal als in België zal de abortuswet in Ierland niet worden, maar een versoepeling lijkt er wel in te zitten. Volgens peilingen willen zeven op de tien Ieren dat abortus mogelijk is als de moeder zwanger is geworden als gevolg van incest of verkrachting, of als er fatale afwijkingen bij het kind zijn vastgesteld.

Bij foetussen met een kleinere handicap moet voor de helft van de Ieren een abortus bespreekbaar zijn.

Volgend jaar plant de Ierse premier Leo Varadkar een referendum over abortus. Wellicht mogen de Ieren dan in mei of juni 2018 naar de stembus om zich uit te spreken voor of tegen een versoepeling van de abortuswetgeving.