Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Ik heb veel van Elton John geleerd”
Hij componeerde de muziek voor blockbusters als Pretty
Woman en King Kong. Een selectie uit die vele soundtracks brengt de Amerikaanse Grammy en Emmywinnaar James Newton Howard op 11 november in de Koningin Elisabethzaal met een symfonisch orkest en een koor. Blanche vervangt er Jennifer Lawrence voor de Hunger Gameshit The Hanging Tree.
Het palmares van James Newton Howard (66) heeft na drie decennia imposante vormen aangenomen. De Amerikaan, in de jaren 80 even getrouwd met actrice Rosanna Arquette, componeerde het bekroonde thema van de ziekenhuisserie ER en leverde de soundtracks voor zowat 130 films, van Pretty Woman, Waterworld en The Bourne Legacy tot The Hunger Games en King Kong. “Of ik de hardst werkende man in Hollywood ben? Zeker niet”, glimlacht Howard. “Als componist ben ik weliswaar drukker bezet dan veel collega’s, maar regisseurs werken stukken harder. Zij offeren twee jaar van hun leven op voor een verhaal waardoor ze zo gepassioneerd zijn dat ze er een film over willen maken. Daar komt veel meer bij kijken dan het inhuren van een componist voor de soundtrack. Met een regisseur wil ik echt niet ruilen.” U gaat nu voor het eerst op tournee, met een orkest en koor. Klopt het dat u hiervoor bent gepord door Hans Zimmer, met wie u de muziek voor en hebt gecomponeerd en die al langer optreedt? Hans wilde altijd al in een groep zitten. Voor hem zijn dergelijke optredens lol. Hij houdt van wat rock-‘n-roll extravaganza. Mij heeft het tijd gekost om hiervoor moed bijeen te rapen en mezelf te overtuigen dat filmmuziek een plaats in een concertzaal verdient. Ik ben niet zo iemand die gelooft dat filmmuziek het nieuwe klassiek is. Hooguit slaat filmmuziek een fijne brug tussen klassiek en pop. Voor mij is dit een manier om feedback te krijgen. Ik gebruik geen Facebook of andere sociale media. Doorgaans scherm ik me af. Sinds ik de podia opzoek, krijg ik veel mails en brieven. Daardoor merk ik dat mijn muziek mensen echt raakt. Door die nu live te brengen, geef ik hen iets terug.
Het podium is u niet onbekend. In de jaren 70 en 80 werkte u als sessiemuzikant met Diana Ross, Ringo Starr en Elton John. Met die laatste toerde u als toetsenist. Hoe herinnert u zich die tijd?
Mijn rock-‘n-rolljaren! Van Elton heb ik veel geleerd, over hoe je een plaat maakt en rocksongs met een orkest kan combineren. Hij liet mij de orkestraties voor zijn songs schrijven. Bij optredens stonden de spots uiteraard op hem gericht. Opwindend was het wel, voor de jonge twintiger die ik toen was. In 1974, toen ik auditie bij Elton mocht doen, verdiende ik honderd dollar per week met werk voor artiesten zoals Carly Simon. In zijn groep mogen spelen, krikte mijn levensstatus plots op. Toen ik nadien naar Los Angeles terugkeerde, werd ik vaker als sessiemuzikant gevraagd.
Wanneer had u door dat uw toekomst niet in de pop en rockwereld maar bij film lag?
Door een gelukkig toeval. Terwijl ik arrangementen maakte voor artiesten zoals Earth, Wind & Fire, Barbra Streisand en Toto, vroeg iemand me of ik zin had om een filmsoundtrack te componeren. Ik wimpelde dat af, omdat ik geen benul had van hoe ik daaraan moest beginnen. Na veel aandringen heb ik toch ingestemd. In 1985 had ik mijn eerste soundtrack klaar, voor de komedie Head Office. Prompt vond ik dat het beste en leukste dat ik ooit had gedaan. Sindsdien is de liefde niet meer overgegaan. De show waarmee u momenb teel toert, heet 3 Decades of Music for Hollywood. Hoe rijmt u muziek voor spannende films als The Hunger Games en The Sixth Sense met die van romantische komedies als Pretty Wo
Die muziek ligt inderdaad ver uiteen. Maar wat alle soundtracks gemeen hebben, is dat ze helpen om het verhaal van de regisseur te vertellen en te suggereren hoe de kijker zich daarbij hoort te voelen. Dat probeer ik steeds op een artistieke en subtiele manier te doen. Het moeilijkste bij het opzetten van deze show is: beslissen wat ik weglaat. Anders zou het concert acht uur duren. Nu heb ik een goede balans gevonden tussen muziek uit overbekende films en persoonlijke favorieten. Ik speel zelf nogal wat piano en vertel anekdotes die een inkijk geven in mijn werkproces.
Op welke van uw soundtracks bent u het meest trots?
Die van The Fugitive, een succesvolle actiefilm uit 1984 met Harrison Ford, ook omdat dat mijn doorbraak is geweest. Maar ook Signs en Fantastic Beasts and Where to Find Them koester ik. Een goede soundtrack dient de film. Als componist mag je niet gefrustreerd geraken dat je muziek wordt vermengd met dialogen en geluidseffecten. De eerste tien jaar was ik te arrogant om te willen inzien wat de regisseur wilde vertellen. Sinds ik daar meer oor voor heb, vind ik mezelf een betere componist. Als ik nu sommige van mijn vroegste soundtracks hoor, wil ik onder het tapijt kruipen.
Rare vraag misschien, maar bent u een filmliefhebber? Ik ben geen filmfanaat die met namen en weetjes kan goochelen, maar ik geniet wel van een goeie film. Met mij naar de bioscoop gaan, is weliswaar geen pretje. Meestal zit ik kritiek te geven op de muziek. Heel soms lukt het mij om me helemaal over te leveren aan de film, zoals bij het overrompelende Dunkirk. Daarin toonde de meeslepende muziek van Hans Zimmer dat het ene niet zonder het andere kan bestaan.
Hoe vaak ziet u films waarvan… …ik denk dat ik er betere muziek op had kunnen zetten? (lacht) Heel vaak! Maar ik weet hoe moeilijk het is en apprecieer ieders werk. Omgekeerd voel ik het kriebelen als ik Lawrence of Arabia zie. Net zoals elke componist had ik daarvoor wel een epische soundtrack willen maken. Maar ik ben al dankbaar voor alles wat ik nu mag doen. Anders speelde u misschien nog steeds in de groep van Elton John?
Ik zou zelfs al blij zijn als ik dan nog in een pianobar aan de bak kon komen. Bij elke film waarvoor iemand mij vraagt, word ik nog steeds overmand door angst en twijfel, of ik mijn klus wel tot een goed einde kan brengen, net als ik toen 25 was. Zolang dat gevoel blijft, wil ik hiermee doorgaan. Maar eerst in Antwerpen een goeie show neerzetten!
JAMES NEWTON HOWARD Componistdirigent ‘‘Met mij naar de bioscoop gaan is geen pretje. Meestal zit ik kritiek te geven op de muziek.’’
3 Decades of Music for Hollywood, 11/11, Koningin Elisabethzaal, Antwerpen. www.greenhousetalent.be, www.jamesnewtonhoward.com